|
کۆماری کوردستان یا کۆماری مه‌هاباد؟ |
|
خه‌لیل غه‌زه‌ڵی کۆماری کوردستان ، له لایه‌ن هێندێک که‌سه‌وه به کۆماری مه‌هاباد ناو ده‌برێ. ئه‌م که‌سانه به سێ (3) ده‌سته دابه‌ش ده‌کرێن . یه‌که‌م ئه‌و که‌سانه‌ی که سه‌رنج ناده‌ن و وردبینانه چاو له خۆیان و رووداوه‌کانی گه‌له‌که‌یان ناکه‌ن . ئه‌م که‌سانه له هه‌موو توێژه‌کانی کۆمه‌ڵدا به‌دی ده‌کرێن . واتا به بێ ئه‌وه‌ی مه‌به‌ستێکی (پوزیتیڤ تا نیگاتیڤ) یان هه‌بێ هه‌روا شوێن قسه‌ی نه‌یاران و نا حه‌زان که‌وتوون . ئه‌م که‌سانه ته‌نیا ئه‌و ره‌خنه‌‌یه ده‌یانگرێته‌وه که ورد چاو له مێژووی نه‌ته‌وه‌که‌یان ناکه‌ن . به‌ڵام که‌س له دڵسۆزیی و نیشتمانپه‌روه‌رییاندا گومان ناکات. لایه‌نی دیکه که کۆماری کوردستان به کۆماری مه‌هاباد ناو ده‌به‌ن ، کوردانی ناوچه گه‌ران . ئه‌م که‌سانه که ژماره‌یان زۆر نییه هه‌وڵده‌ده‌ن که ئه‌وه‌ی شانازی و لێهاتوویی کۆماره به ناوی مه‌ڵبه‌نده‌که‌ی خۆیانه‌وه تۆمار بکه‌ن. به بێ ئه‌وه بزانن به‌م کاره‌یان ؛ یه‌که‌م ته‌عه‌سوب و چه‌قین له گێژه‌نی ته‌سکی ناوچه‌گه‌راییدا ده‌رده‌خه‌ن . دووه‌م ، خزمه‌ت به نه‌یارانی نه‌ته‌وه‌ی کورد له بچووک و ناوچه‌یی نیشاندانی یه‌که‌م ئه‌زموونی مودێڕنی خه‌باتی نه‌ته‌وه‌یی گه‌له‌که‌ماندا ده‌که‌ن . ده‌سته‌ی سێهه‌م (که به‌داخه‌وه هێندێک که‌سی خۆجێی‌شیان له گه‌ڵه) ئه‌و که‌سانه‌ن که وشیارانه ده‌یانه‌وێ بڵێین که ئه‌و حه‌ره‌که‌ته ناوچه‌یی بووه و هیچ خولیا و ئاوا‌تێکی نه‌ته‌وه‌یی گشت گر و کوردستانیی له‌گه‌ڵ نه‌بووه . دیاره‌هه‌ڵوێستی به‌شی ئاخر ده‌بێ به گرینگ بگیردرێت. چوونکه دابه‌زاندن و که‌م بایه‌خ نیشاندانی سه‌روه‌ری و خه‌باتی نه‌ته‌وه‌یه‌ک ، له لایه‌ن ئه‌م که‌سانه‌وه ، بێ‌حورمه‌تی و ته‌وهینه به‌م نه‌ته‌وه‌یه و راسته‌وخۆ له خزمه‌تی شوڤینیزمی ده‌سه‌ڵاتدار و حکوومه‌ت دایه . چوونکه ئه‌و لایه‌نانه‌ش هه‌وڵیان ئه‌وه‌یه که نیشان بده‌ن چتێک به‌ناوی نه‌ته‌وه‌ی کورد (له ئیران) بوونی نییه و ئه‌و رووداوانه‌ی که کۆماری کوردستانی لێ هه‌ڵکه‌وته‌وه یاخی بوونێکی ناوچه‌یی بووه . له هه‌ر حاڵه‌تێک دا ئه‌م ئیدیعایه ، هه‌رکه‌س بیکات هه‌ڵه‌یه . چوونکه گه‌ر چاوێک له رابردوو بکه‌ین و به مێژوودا بچینه‌وه ،ده‌بینین کۆمار ، کۆماری هه‌موو کوردستان (وه‌ک یه‌ک نه‌ته‌وه و یه‌ک خاک) بووه . ئه‌وانه‌ی که به مه‌به‌سته‌وه ئه‌م کۆماره به کۆماری مه‌هاباد ناو ده‌به‌ن ده‌بێ بزانن که ئه‌م کۆماره، ده‌سه‌ڵاتی هه‌ر له مه‌هاباد نه‌بووه و ناوچه‌ی موکریان و مه‌نگوڕ و گه‌ورک و فه‌یزوڵابه‌گی و به‌شێکی زۆر له ناوچه‌ی ئه‌رده‌ڵانیشی گرتووه‌ته‌وه (بانه و سه‌قز). هه‌روه‌ها بۆ به‌شه‌کانی دیکه رۆژهه‌ڵاتی کوردستانیش کۆمار به‌ئاسانی ده‌یتوانی په‌ل بکوتێ . به‌ڵام به بوونی هیزه‌کانی بریتانیا ( له سه‌قز به‌ره‌وخوار .واتا به سنه شه‌وه) کۆمار نه‌یتوانی ده‌سه‌ڵاتی بگه‌یه‌نێته هه‌موو ناوچه‌کانی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان . له به‌رانبه‌ردا نوێنه‌ری هه‌موو ناوچه‌کانی کوردستان (هه‌ر چوار پارچه‌ی کوردستان و کورده په‌ڕه‌وازه‌کانی وڵاتانی دیکه‌ش) خۆیان گه‌یانده کۆمار و له بواری جۆربه‌جۆری وه‌ک نیزامی ، سیاسی ، فه‌رهه‌نگی و کۆمه‌ڵایه‌تیدا چالاک و به‌شدار بوون . بۆیه کۆمار ئه‌وه‌نده هین مه‌هاباد بوو، هه‌ر ئه‌وه‌نده‌ش هی بۆکان ،سنه ،کرماشان و مه‌ریوان و بارزان و بادینان و هه‌ولێر و سلێمانی و ئامێد و قامیشلی و نوسه‌یبین و جه‌زیر و بۆتان بوو. مه‌گه‌ر ئه‌وه نه‌بوو مامۆستا قانێع له مه‌ریوانه‌وه به پێی خۆی گه‌یانده چوار چرا و له خزمه‌ت کۆماردا سه‌روماڵی هه‌نگاوی هه‌ڵگرد و پاش رووخانی کۆماریش تاوانه‌که‌ی له زیندانه‌کانی شای ئێران دا دایه‌وه و گه‌وره‌ترین به‌رهه‌می (ئاخرین ماڵی زیانم کونجی به‌ندیخانه‌یه) هۆنییه‌وه ؟ مه‌گه‌ر بارزانی و پێشمه‌رگه‌کانی "سابڵاخی" بوون؟ ئه‌و ئه‌فسه‌رانه‌ی (مسته‌فا خۆشناو و محه‌مه‌د قودسی و عیزه‌ت عه‌بدولعه‌زیز و خه‌یروڵلا عه‌بدولكه‌ریم) که ژیانی ئاسووده‌یان فڕی دا و خۆیان به کۆمار گه‌یاند و له سه‌رده‌‌ستی سه‌رۆککۆمار قازی موحه‌مه‌د به فه‌رمانده‌ریی به‌شه‌کانی له‌شکری کوردستان دانران و خزمه‌تیان کرد ،مه‌هابادی بوون؟ که‌سانێک که سه‌ره‌نجام له پێناوی ئامانجه‌کانیاندا (ئازادیی کوردستان ) سه‌ریان چووه سه‌ر دار . به‌ڵام هه‌تا هه‌تایه بۆ ئه‌مه‌گناسانی ئه‌م رێگایه رێنوێن و له‌بیر نه‌کراوه‌ن. ئایا ئه‌و ده‌یان و سه‌دان رۆشنبیره که هه‌ر له مسکۆی رووسیاوه تا هه‌ولێر و سلێمانی و سنه و... خۆیان گه‌یاندبووه مه‌هاباد و له خزمه‌ت کۆمار دا بوون ،سه‌لمێنه‌ری ئه‌وه نین که ئه‌و کۆماره‌یان به هی خۆیان و وڵاته پارچه پارچه کراوه‌که‌یان زانیوه؟ گه‌رچی باسکردنی هه‌موو ئه‌وکه‌سانه‌ی که‌له شاره‌کانی دیکه‌ی هه‌ر چوارپارچه‌ی کوردستانه‌وه خۆیان گه‌یانده کۆمار و خزمه‌تیان کرد له‌م وتاره کورته‌دا ناگونجێ ، به‌ڵام هه‌ر ئه‌و نموونانه‌ی که باسکران سه‌لمێنه‌ری ئه‌و ڕاستییه‌ن که کۆمار هی هه‌موو نه‌ته‌وه‌ی کورد و هه‌مو کوردستان بووه . و ئه‌گه‌ر به‌ر په‌لاماری شوینیزمی ئێرانی به پاڵپشتی ئیمپریالیسته‌کان (به تایبه‌ت ئامریکا ) نه‌که‌وتبا و کۆنه‌په‌رستیی خۆماڵی و ده‌ره‌کی و هه‌لومه‌رج، جوانه‌مه‌رگیان نه‌کردایه ، بێگومان هه‌لومه‌رجی کورد و ناوچه‌که جیا له‌وه‌ی بوو که ئیمرۆ هه‌یه. بۆیه لانی که‌م بۆ ئێمه سزاوار نییه به گۆڕانی ناوه‌که‌ی و چکۆله‌کردنه‌وه‌ی تا ئاستی شارێک، له گه‌وریی و جێگه‌ی مێژوویی ( کوماری کوردستان) که‌م بکه‌ینه‌وه . 2ی ڕیبه‌ندانی 2006
|
|
|
04/07/2007 |