امه‌زراندنی زانکۆی سلێمانی
له‌کۆتای شه‌سته‌کانی سه‌ده‌ی
ڕابردودا،خۆی له‌خۆیدا،خاڵی
وه‌رچه‌رخان،هێمای شانازی پێکراوی
مه‌عریفی کۆمه‌ڵانی خه‌ڵکی
کوردستانه،زانکۆش له‌ئاست
ئه‌ووه‌رچه‌رخانه‌له‌ئاست
ئه‌وهێمابه‌خشینه‌دا،ڕۆلی
گرنگوبه‌رچاوی بینیوه
ڕه‌نگه‌هه‌رئه‌وسیماوڕۆڵبینینه،بوبێته‌هۆی
نه‌خشه‌دانانوپاشانیش،جێبه‌جێکردنی
پلانی پاکتاووڕاگواستنی
پێگه‌یه‌کی گرنگی مه‌عریفی وه‌ک
زانکۆ،به‌وخه‌یاڵه‌یی
که‌به‌عسیه‌کان ده‌توانن
به‌ڕاگواستنی
زانکۆکه‌مان،.....هێماوسیمای
شارستانیه‌تی سلێمانی ڕیشه‌کێش
بکه‌ن
هه‌رله‌وڕۆژه‌شه،وه‌له‌ساڵانی1981
=1983 وه
زانکۆڕاگوێزرابۆهه‌ولێروناوی
سه‌لاحه‌دینی لێنرا،ده‌کرێت بڵێن
دابڕانی سلێمانی له‌زانکۆکه‌ی
به‌قۆناغی تاریکی سلێمانی
ناوبه‌رین ،هاوکاتیش به‌قۆناغی
،به‌رپه‌رچدانوکۆڵنه‌دانیش
،له‌پێناودانه‌بڕان
له‌وسیماشارستانییه ناوبنێین
،گه‌وره‌ترین به‌ڵگه‌ش
بۆسه‌لماندنی ئه‌وڕایه‌مان
دروستکردنه‌وه‌ی زانکۆیه......
هه‌ربۆیه‌ش له‌گه‌ڵ ده‌رکه‌وتنی
یه‌که‌م هه‌لی هه‌ڵکه‌وتوی
،ئازادی،یه‌که‌م هه‌نگاوی خۆڕێک
خستنی کورد .....سلێمانی جارێکی
ترهه‌وڵه‌کانی بۆکردنه‌وه‌ی
زانکۆکه‌ی خسته‌گه‌ڕودواجاریش
،به‌بڕیارێکی بوێرانه،سلێمانی
به‌زانکۆکه‌ی شادبووه‌وله‌ساڵی
1992 خه‌ونی چه‌ندساڵه‌ی کورد
هاته‌وه‌بون،به‌هاتنه‌بونی زانکۆی
سلێمانی ،جگه‌له‌پوچه‌ڵ
کردنه‌وه‌ی خه‌ونێکی نه‌خۆشی
به‌عسیان ،بوه‌ده‌سکه‌وتێکی
هه‌ره‌پیرۆزومه‌زنی قۆناغی پاش
ڕاپه‌رین ....له‌وه‌ش زیاتر
ده‌توانیین بڵێن بونی
زانکۆله‌سلێمانیداسه‌رکه‌وتنو
هه‌نگاوێکی<نیشتیمانییه>بریاری
نیشتیمانیش به‌بێ گومان بێ
هاوکاری وهاوپشتی کۆمه‌ڵانی خه‌ڵک
مه‌حاڵه هاتنه‌بون
به‌خۆوه‌ببینێت ،لێره‌شداتێبینی
ئه‌وه‌ده‌که‌ین که" زانکۆ" وه‌ک
پێگه‌یه‌کی گرنگی مه‌عریفی
،قه‌رزارێکی گه‌وره‌ی خه‌ڵکوشاری
سلێمانیه
،که‌به‌داخه‌وه‌له‌یه‌که‌م
تاقیکردنه‌وه‌ی جێپێی
زانکۆله‌ناوکۆمه‌ڵداوه‌ک پێویست
نه‌یتوانی که‌مێک
له‌وقه‌رزه‌بداته‌وه......؟!
....مه‌خابن له‌گه‌ڵ
ساته‌وه‌خته‌کانی
تازه‌له‌سه‌رپێوه‌ستانی
زانکۆ،گه‌رده‌لولێکی شێتانه‌ی
پڕله‌مه‌ترسی به‌ڕوی هه‌موو
ده‌سکه‌وته‌نیشتیمانیه‌کان
هه‌ڵیکرد،،ئاله‌ویداوله‌هه‌گبه‌ی
به‌دناوی شه‌ڕی ناوخۆدا،سه‌رجه‌م
ماتڕیاڵه‌کانی پێشکه‌وتن
وسه‌رکه‌وتن له‌کارکه‌وتن
،تائاستی هه‌ڵدێر،ئاله‌م
قۆناغه‌دا،هاوکات له‌گه‌ڵ ڕشتنی
یه‌که‌م دڵۆپ خوێنی شه‌ڕی هیچ
،له‌گه‌ڵ لێدانی یه‌که‌م ده‌هۆڵی
جه‌نگ له‌به‌ره‌کانی خۆکوژیدا
،له‌گه‌ڵ ته‌قاندنی یه‌که‌م
فیشه‌ک ،یه‌که‌م زه‌بروتۆپی قورس
و گه‌وره‌ش به‌ر
زانکۆکه‌وت،،که‌ده‌بوایه‌زانکۆ،ببوابه‌رپه‌رچێک
بۆهه‌موئه‌وتێگه‌هه‌ڵانه‌ی که
شه‌ڕی به‌دناوی ناوخۆ ی لێکه‌وت.
هه‌رله‌ومێژووشه‌وه‌یه‌که‌م
هه‌ڕه‌شه‌ی له‌ده‌ستدانی
ده‌سکه‌وته‌مێژویه‌کانی
کوردهاته‌ئاراوه‌نه‌ک ته‌نهازانکۆ
بگره‌ته‌واوی ئه‌زمونه‌که‌ش
له‌خه‌ته‌ردابوو.
ئاله‌م قۆناغه‌داده‌توانین بڵێن
زانکۆکانی کوردستان به‌گشتی
وسلێمانی به‌تایبه‌ت ،هێندێک
جارکه‌نارگیرو،هه‌ندێک جاریش
پێخزاوله‌موفرداتوماتریاله‌کانیی
شه‌ڕه‌که‌خۆی ده‌بینییه‌وه
ى که‌نارگیر.....به‌ومانیایه‌ی
هه‌ڵوێستێکی ڕاستودروستی
نه‌بوبه‌تایبه‌ت
له‌به‌رزکردنه‌وه‌ی دروشمی نه‌خێر
بۆجه‌نگ ،هه‌میشه‌له‌پشتی
گوتاره‌کانی به‌ره‌کانی جه‌نگ
هه‌ڵوێستی ده‌نواند،پاشانیش
قبوڵکردنی واقیعی جه‌نگ
،ڕه‌نگدانه‌وه وخراپه‌کانی ئه‌و
کاولکاریه که‌به‌سه‌رڕه‌وتی
پێشکه‌ڤتنی زانکۆده‌رده‌که‌وت
بابه‌تێکی سه‌رنج ئامێزبوو ،من
ئاگاداربوم ئه‌وکات مامۆستای
زانکۆ ئاماده‌بووهه‌مووشتێک
بکات به‌ڵام نه‌ڵێت
نه‌خێربۆجه‌نگ،خوێدکاریش
هه‌موشتێک
بڵێت
،به‌ڵام نه‌ڵێت نه‌خێربۆجه‌نگ
که‌ئه‌مه‌ش به‌پێچه‌وانه‌ی
هه‌ڵوێستی شانازی پێکراوی
مامۆستای قۆناغه‌کانی تری
خوێندنه که‌له‌سه‌ره‌تای
ڕاپه‌ڕین تاچه‌ندساڵێکیش
وه‌کوخۆبه‌خش وانه‌یان
وته‌وه‌ونه‌وه‌ی ڕاپه‌رینیان پێ
گه‌یاندین ،بۆیه‌کاقبوڵکردنی
واقیعی شه‌ڕبۆخۆی له‌ناوه‌ڕۆکدامن
به‌به‌شداری کردنی ده‌زانم
لایه‌نه‌به‌شه‌رهاتوه‌کان به‌چه‌ک
له‌یه‌کدیان ده‌کوشت
له‌زانکۆکانیش به‌بێده‌نگیان ڕای
گشتیان له‌گۆڕنا،
له‌وه‌ش زیاترئه‌وکات
که‌شه‌ڕهه‌بوهه‌مووجۆره‌که‌مته‌رخه‌میه‌ک
یان سیستیه‌ک له‌گه‌شه‌سه‌ندنی
زانکۆده‌خرایه‌ئۆباڵی جه‌نگ
،جه‌نگ په‌یوه‌ندی زانکۆکانی
تێکدابوته‌نانه‌ت گه‌نجینه‌کانیان
پڕی بوله‌که‌ره‌سته‌وبابه‌تی
پێویست به‌ڵام له‌به‌رئه‌وه‌ی
شه‌ڕهه‌بونی خۆی
چه‌سپاندبوو،ڕێگه‌یان به‌هاتۆچۆی
،که‌ره‌سته‌وه‌ماده‌فێرکاریه‌کانی
وه‌ک مامۆستاش
قه‌ده‌غه‌کردبو،ته‌نانه‌ت وای
لێهاتبوکه‌ئاستی په‌یوه‌ندی
زانکۆکان به‌یه‌کتریه‌وبه‌ندبێت
به‌ڕاده‌ی پێکه‌وه‌گه‌یشتنی
گفتوگۆکانی مێزی خڕی ئاشتی
لایه‌نه‌به‌شه‌ڕهاتوه‌کان،
که‌به‌داخه‌وه‌ڕه‌نگه‌منوتۆیش
له‌وانبین
به‌مه‌ش به‌رپرسیه‌تی وبوون
به‌لایه‌نگری
زانکۆ له‌وشه‌ڕه‌دابه‌ئاشکرابۆمان
ڕوون
ده‌بێته‌وه،که‌له‌وڕۆژه‌وه‌زانکۆ
بوه‌مه‌یدانێک بۆململانێی
پارته‌کان بوه‌مه‌ڵبه‌ندێک
بۆتوێژینه‌وه‌وکوتله‌حیزبیه‌کان
هه‌رله‌وێشه‌وه‌زانکۆ به‌رگی
مه‌عریفه‌تی له‌خۆداکه‌ندو
وبه‌رگی حیزبی کرده‌به‌ر
هه‌موومان هێنده‌ی له‌خه‌می
به‌حیزبی بونی زانکۆبوین
هێنده‌له‌خه‌می به زانستی بونی
زانکۆنه‌بوین،ئه‌مه‌ش
بوه‌سه‌ره‌تای له‌ده‌ده‌ستدانی
مسداقیه‌تی زانکۆ،وه‌ک
ده‌زگایه‌کی ڕوناکبیر،وه‌ک
سه‌کۆیه‌ک بۆڕای گشتی
ى هه‌رچۆنێک بێت له‌پاش سالی
1998به دواوه‌وبه‌تایبه‌ت دوای
ڕێکه‌وتنی لایه‌نه‌شه‌ڕکه‌رکان
له‌واشنتۆندائومێدوئاسۆکانی
به‌رده‌م خۆشگوزه‌رانی کۆمه‌ڵانی
خه‌ڵکی کوردستان واڵابو هه‌روه‌ک
چۆن به‌ئومێدیش بووزانکۆیش
ده‌رگاداخراوه‌کانی خۆی به‌ڕوی
زانستو زانیاری ،ڕای گشتی
واڵابکات به‌ڵام
به‌داخه‌وه‌ده‌توانم بڵێم
هه‌مووشوێنێک هه‌موبواره‌کان
گه‌شه‌سه‌ندنیان به‌خۆبینی
ته‌نهازانکۆنه‌بێت شه‌نقاوه‌کانی
به‌ره‌ودواوه‌نا،ده‌ناله‌ڕۆژنامه‌کان
به‌ڕۆتاناو،"شوێنی نمایشی
جلوبه‌رگ ناونه‌ده‌برد"
وله‌سه‌رسایته‌کانی ئه‌نته‌رنێت
پرۆسه‌یان بۆچاکسازی
نه‌ده‌خسته‌ڕوومنیش نه‌ده‌کوتمه‌گیانی
زانکۆ.....ئه‌م
به‌رچاورۆشنکه‌ره‌وه‌یه‌م
نه‌ده‌نووسی،وه‌ک
وتمان جارێکی ترله‌قۆناغی
گه‌شه‌سه‌ندندا ،ده‌ره‌وه‌ی زانکۆ
گه‌شه‌ی زیاتری به‌خۆبینیوزانکۆیش
به‌داخراوه‌یی مایه‌وه
به‌ڵگه‌کان زۆرن له‌وانه‌بوونی
زانکۆوه‌ک ته‌لارێک بۆنمایشی
جلوبه‌رگ نه‌ک بۆنمایشی
تواناعه‌قڵیومه‌عریفیه‌کان
،سه‌یرنه‌بێت
به‌لامانه‌وه‌که‌له‌ده‌ره‌وه‌ی
زانکۆ مه‌وداکانی پێشکه‌وتن زیاتر
بن،چونکه‌زانکۆله‌یه‌که‌م تاقی
کردنه‌وه‌ی "نه‌خێربۆجه‌نگ" خۆی
دۆڕاند،زۆرێکمان له‌پرسیاری
ئه‌وین که؟ بۆوابێت زانکۆ
هه‌ربه‌ناوزانکۆبێتو
له‌ناوه‌ڕۆکیشدا ته‌لارێکی
به‌سه‌ریه‌کدا ڕوخاوو؟!،بۆوابێت
خوێندکارله‌ده‌ره‌وه‌ی زانکۆ
بتوانێت گه‌شه‌به‌تێفکرینی خۆی
بداتوله‌ناوزانکۆش
گه‌شه‌به‌ڕوکه‌شی جلوبه‌رگی بدات
،ئه‌م پرسیاره‌هه‌موومان بۆمان
هه‌یه‌بیپرسین ،ته‌نانه‌ت
چایچیه‌کی بازاڕی سلێمانی
،که‌ڕه‌نگه‌به‌کتێبێک ،یان
به‌ڕۆژانه‌که‌ی به‌شداری
له‌دامه‌زراندنه‌وه‌ی زانکۆی
کردبێت.؟!،که‌ده‌شپرسین چاوه‌ڕێی
هه‌نگاوووه‌ڵامی سود به‌خشین نه‌ک
موهاته‌ره‌وچه‌له‌حانێ
،لێره‌شه‌وه‌بانگێش
ده‌که‌م بۆلابردنی
ته‌لبه‌نده‌کانی زانکۆ،کردنه‌وه‌ی
به‌ربه‌ستوقفڵه‌گه‌وره‌کان
،ده‌رگائاسنیه‌کان وده‌رچون
له‌حاڵه‌تی گۆشه‌گیری زانکۆ
گرنگترین بنه‌مای هاتنه‌دی
هه‌مووئه‌مانه‌به‌ڕێگه‌دانه‌بۆهاتنه‌ناوه‌ی
ده‌روه‌ی زانکۆو
سودوه‌رگرتنه‌له‌نواتی
ده‌ره‌وه‌وبه‌که‌م نه‌زانیان
له‌وێشه‌وه وماف دانه،واته‌ڕێگه‌دان
به‌ئاخافتن له‌سه‌رزانکۆوڕه‌وتی
پێشکه‌وتنه‌که‌ی
..سه‌ره‌تاوهێمایه‌کی
مژده‌به‌خشه‌بۆنوێکردنه‌وه‌ی ناوی
زانکۆ،هیوادارم ئه‌م بابه‌ته‌م
پردێک بێت بۆزیاتر تێگه‌یشتن
له‌مه‌هامی زانکۆ،به‌تایبه‌ت
که‌زانکۆ به‌گه‌وره‌ترین ده‌زگای
مه‌عریفیومه‌ده‌نی
ناوکۆمه‌ڵگاناسراوه،ڕێگه‌مان
بده‌ن باکاربکه‌ین بازانکۆمان
له‌کاولبون ڕزگاربکه‌ین ئه‌مه‌ی
که‌له‌م
باسه‌مانداده‌خرێته‌ڕووکۆمه‌ڵێک
سه‌رنجوپێشنیاره،زانکۆش له‌کردنی
یان نا سه‌ربه‌سته،
سه‌رئه‌نجامیش هه‌موومان
به‌ررپرسین له‌ئاست به‌رزڕاگرتنی
ناوی پیرۆزی زانکۆی سلێمانی
.پیرۆزی ناوی زانکۆی ساێمانیش
ته‌نهاله‌وه‌دانییه‌که<زانکۆی
سلێمانییه>بگره‌پیرۆزیه‌که‌ی
له‌وه‌شدایه‌که‌زانکۆ
هه‌رله‌سه‌ره‌تای
دروستبونییه‌وه‌ده‌سکه‌وتێکی
پیرۆزی نیشتیمانه‌ولوپێناوه‌شدا
قوربانی زۆری بۆدراوه.
حیزب
له‌زانکۆدا
یه‌کێک
له‌خاڵه‌هه‌ره‌لاوازوناشیاوده‌رکه‌وتوه‌کانی
گۆڕه‌پانی زانکۆ به‌حیزبی بونی
ته‌واوی زانکۆیه هه‌رله‌فۆڕمی
ده‌ره‌وه‌ی زانکۆ تاده‌گاته
کورسیه‌کانوهۆڵی
وانه‌وتنه‌وه.
فه‌رمانبه‌ر،مامۆستا،خوێندکار.سه‌رۆکایه‌تی
زانکۆ ، گشتیان
به‌رژه‌وه‌ندییه‌حیزبیه‌کان
له‌سه‌رووبه‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی
خزمه‌ت به‌ڕای گشتی
ومه‌عریفه‌بونی عه‌قڵ
ده‌پارێزن،ئه‌وه‌ی
که‌هه‌یه‌له‌ئێستای زانکۆکانی
کورد ستان بریتییه‌له(ره‌نگکردنی
مێشکی خوێندکار ودروستکردنی
که‌سیه‌تیه‌کی حیزبی نه‌ک
که‌سیه‌تێکی نیشتیمانی مۆدێرن پشت
به‌ستوبه‌بنه‌ماکانی
دیموکراسیه‌تومه‌ده‌نیه‌ت
،به‌داخه‌وه‌ڕه‌نگه‌زۆربه‌مان
به‌شداربوین
له‌وبه‌هه‌ڵه‌داچونه،هێنده‌ی
جه‌ختمان له‌سه‌رحیزبی بونی
عه‌قڵی خویندکارومامۆستاکانی
ده‌کرد هێنده‌جه‌ختمان
له‌سه‌ربه‌مه‌عریفه‌بونی خوێندکار
نه‌ده‌کرد،پێمان له‌سه‌ربونی
زانکۆبه‌مینبه‌رێکی ڕای گشتی
دانه‌ده‌گرت ته‌نانه‌ت
له‌هه‌ڵبژاردنی نوێنه‌رایه‌تی
خوێندکارانیشدا،هه‌تائێستاش
پێوه‌رکانی پیشتگیری کردن
بۆسه‌رکه‌وتن
له‌هه‌ڵبژاردنداپه‌یوه‌سته‌به‌ڕاده‌ی
دڵسۆزی
ئه‌وخوێندکاره‌بۆڕێکخراوه‌که‌ی
،ئه‌مه‌نه‌بێت ته‌نهاحاڵی
خوێندکاران بێت سه‌رۆک به‌شوڕاگری
کۆلێژه‌کانیش به‌هه‌مان ئاقاری
خراپ تێفکرین براون
،.بۆیه‌بۆگۆڕینی
هه‌مووئه‌وپێوه‌ره‌خراپانه‌پێویسته‌زانکۆببێته‌مه‌ڵبه‌ندێک
بۆپه‌خشکردنی چه‌مکه‌کانی
دیموکراسی ئه‌میش له‌ڕێگه‌ی
مامه‌ڵه‌کردن له‌گه‌ڵ
ئالیه‌ته‌کانی دیمه‌کراسیو
کارکردن پێی.
بونی زانکۆ به‌مه‌ڵبه‌ندێک
بۆپه‌خشکردنی دیموکراسی
بۆئه‌وه‌ی زانکۆ ببێته‌هانده‌رێک
بۆهاندانی ڕای گشتی
ناوکۆمه‌ڵ،بۆئه‌وی ببێته‌ڕێگرێک
بۆهه‌رلاساریه‌ک له‌چه‌مکه‌کانی
دێموکراسی ،ماف ،ئازادی ده‌ربڕین
پێویستی به‌وه‌یه‌خۆی
بخاته‌ناوهاوکێشه‌که‌وململانێ
دیموکراسیه‌کان ئه‌مه‌ش ده‌کرێت
سه‌ره‌تابه‌هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆکی
زانکۆکه‌ی
وئه‌نجومه‌نه‌به‌ڕێزه‌که‌ی ده‌ست
پێبکه‌ین له‌م پێناوه‌شدا ده‌کرێت
به‌میکانزمێکی دیموکراسی
که"هه‌ڵبژاردنه"ڕۆڵ له‌دیاری
کردنی سه‌رۆکی
زانکۆوئه‌نجومه‌نه‌که‌ی ببینێت
له‌وه‌ش زیاتر ده‌کرێت ماوه‌ی
فه‌رمانڕه‌وایان به‌ند بێت
به‌ماوه‌ی خولی ده‌رچواندنی
خوێندکارانه‌وه،که‌به‌شێوه‌یه‌کی
گشتی چوارساڵه ،ئالیه‌تی
ئه‌وهه‌ڵبژاردنه‌ش ده‌کرێت
له‌وزاره‌تی خوێندنی
باڵاوه‌ده‌ستنیشان بکرێتوکاری
بۆبکرێت ،،لێره‌شه‌وه‌ده‌توانین
بڵێن زانکۆده‌نگێکی دیموکراسی
په‌خش ده‌کات ڕایه‌کی گشتی
ده‌نوێنێت
ده‌بێته‌نمونه‌وهانده‌ربۆ
هه‌مووئۆرگانه‌مه‌ده‌نیه‌کانی تری
ناو کۆمه‌ڵ وده‌وڵه‌ت وازهێنان
له‌عورفی ته‌عین
وڕوکردنه‌هه‌ڵبژاردن
بۆسه‌رۆکایه‌تی زانکۆوهه‌ره‌می
به‌ڕێوه‌بردن سه‌ره‌تای گۆرینی
یه‌که‌م به‌هه‌ڵه‌چونی
زانکۆیه‌له‌به‌ڕێوه‌بردنداله‌وێشه‌وه‌ده‌توانین
سه‌رۆکی زانکۆبکه‌ینه‌ئه‌ندام
په‌رله‌مانوله‌له‌وێ داکۆکی
له‌سه‌رزانکۆبکاتو مافی زیاتریش
بده‌ینه‌خوێندکار.
مافی خوێندکار
یه‌کێک له‌بنه‌ماکانی تری
گه‌شه‌سه‌ندنی زانکۆوبونی
به‌ده‌زگایه‌کی مه‌ده‌نی مۆدێرن
،چۆنیه‌تی مامه‌ڵه‌کردنیه‌تی
له‌گه‌ڵ چه‌مکی ماف
وله‌وێشه‌وه‌داکۆکی کردن
له‌هه‌موو مافێکه
ئه‌وه‌ی که‌هه‌یه‌به‌شێوه‌یه‌کی
گشتی له‌هه‌مووزانکۆکانی عێراق
به‌گشتیو
سلێمانیوده‌سته‌خوشکانیشی
هه‌تائێستا ئه‌نجومه‌نێک به‌ناوی
ئه‌نجومه‌نی
لێکۆڵینه‌وه‌یه.که‌له‌ڕاستیداجگه‌له‌کوته‌کێکی
سه‌رکوتکردنی ئاره‌زوه‌کانی
خوێندکار هیچ کارێکی تری نه‌بوه
ئه‌مه‌ش وه‌کوزۆرێکی تری
خراپکاریه‌کانی ڕژێمی به‌عسیان
به‌به‌جێماوه‌ی بۆمان
ماوه‌ته‌وه،ئه‌وکات
ئه‌وئه‌نجومه‌نه کاری
خێرابه‌هه‌م هێنانی سه‌ربازبوبۆ
به‌ره‌کانی شه‌ڕ ئێستاش
ده‌زگایه‌که بۆده‌رخستنی
نه‌خۆشیه‌کانی باوک سالاری
ناوزانکۆکان ،خراوه‌ته‌گه‌ڕوجگه
له‌زیاد کردنی هه‌یمه‌نه‌تی
مامۆستاوکه‌م کردنه‌وه‌ی بڕوای
خۆبه‌خۆی
خوێنکاروبه‌هاگشتییه‌کانی هیچێی
ترنییه.بۆ ئه‌وه‌ی مافی خوێندکار
له‌بارنه‌به‌ین ده‌کرێت
ئه‌نجومه‌نێک پێک بێنین بۆ
لێکۆڵینه‌وه‌له‌وناهه‌قییه
بێشوماره‌ی
که‌ڕه‌نگه‌له‌خوێندکاربکرێت ،من
تێناگه‌م چۆن ده‌توانین
به‌شداربین له‌کۆمه‌ڵگایه‌کی
مه‌ده‌نی که‌ئێمه‌سه‌ره‌تاترین
ماف ی خوێندکارپشت گوێ ده‌خه‌ین
،گه‌رسزاهه‌بێت بۆسه‌رپێچیه‌کانی
خوێندکار بۆچی لێکۆڵینه‌وه،سزایش
نه‌بێت بۆمامۆستا ،ئایا پیرۆزی
مامۆستا به‌وه‌که‌م
ده‌بێته‌وه‌گه‌رخوێندکارێک داوای
مافی خۆی لێبکات ،وه‌ئه‌مه‌یه‌کێک
بوه‌له‌که‌مته‌رخه‌می
نوێنه‌رایه‌تی خوێندکاران
که‌تیایدا په‌یوه‌ندی
نوێنه‌رایه‌تی
به‌مامۆستاوئیداره‌په‌یوه‌ندیه‌کی
باوکوکوڕانه‌بوه،تیایداسنوره‌کانی
گفتوگۆله‌سه‌رچه‌مکی ماف بۆباوک
قۆرغ کراوه‌وکوریش گویڕایه‌لێکی
عاقڵه،بۆیه‌کاهاتنه‌ئارای یاسای
پاراستنی مافی خوێندکار
له‌زانکۆوخوێندنی باڵابابه‌تێکی
گرنگه‌نه‌ک ته‌نهابۆگۆڕینی سیستمی
کۆمه‌ڵایه‌تی بگره‌بۆدروست کردنی
ڕۆحی "داهێنان "
له‌وه‌ش زیاتر بۆ ئاگاداری ئه‌وی
که‌پێی وایه‌ئه‌م ڕایه‌هه‌ڵه‌یه،
له‌وڵاته‌پێشکه‌وتوه‌کانی جیهان
ئێستاکه سه‌رقاڵی ئه‌وه‌ن که‌چۆن
یه‌که‌یه‌یه‌کی تایبه‌ت به‌بۆ
دروستکردنی گیانی ،ره‌خنه‌گرتن و
پرسیاری زیاتروزیاتر
له‌خوێندکاران
هه‌رله‌منداڵیه‌وه‌دروست بکه‌ن
،ئه‌وان پێیان وایه
که‌له‌هه‌بونی هه‌ل ڕه‌خساندنی
بوار بۆڕه‌خنه‌گرتن ،وه‌یان
داکۆکی کردن له‌سه‌رماف
.....داهێنانی لێ
ده‌بێته‌وه‌به‌پێچه‌وانه‌ش
به‌دامرکاندنی ده‌ربڕینه‌کان
داهێنانه‌کانیش
ده‌مرنوخوێندکارله‌چوارچێوه‌یه‌کی
داخراوداده‌مێنێتوه،
ىبه‌داخه‌وه‌هه‌ندێک
جارگه‌رخوێندکارپرسیارێکی لادروست
ببێت مامۆستای خوێندنی
باڵابۆخۆدزینه‌وه‌له‌وه‌ڵامه‌که‌ی
به‌ڕه‌خنه‌له‌ئاماده‌نه‌بون
له‌هۆڵه‌کانی وانه‌وتنه‌وه‌وه‌ڵام
ده‌داته‌وه‌که‌به‌ڕای من
ئاماده‌نه‌بونی خوێندکاریان
ئاماده‌نه‌بونی لێهاتویوزیره‌کی
خوێندکاری تییاده‌رناکه‌وێت
ئێستاله‌جیهانداسیستمی
فێربونوتاقیکردنه‌وه‌سنوره‌کانی
هۆڵه‌داخراوه‌کانی
بڕیوه‌وکۆمپیوته‌رو ئه‌نته‌رنێت
جێگه‌ی مامۆستاشی گرتۆته‌وه‌کاری
مامۆستا ته‌نها یارمه‌تی دانی
خوێندکاره‌له‌دۆزینه‌وه‌ی
سه‌رچاوه‌ی فێربون ودانانی
نه‌خشه‌یه‌کی گونجاوله‌گه‌ل
بابه‌تی توێژینه‌وه
ئاسانکاروهاندانیه‌تی نه‌ک
شکاندنوفه‌رزکردنی
ڕا،گه‌رخوێندکارێکی کۆلێژی پزیشکی
له‌ئه‌نجامی توێژینه‌وه‌وبه‌ڵگه‌ی
زانستی
گه‌یشته‌ئه‌وده‌رئه‌نجامه‌ی
که‌هه‌ڵامه‌ت نه‌خۆشیه‌ک
نییه‌وسود به‌خشه‌بۆمرۆڤ
که‌ساڵانه‌یه‌ک جارتوشی بێت
ومامۆستاکه‌ی ،ڕێگه‌ی پێنه‌دا
گه‌شه‌به‌وڕاوتوێژینه‌وه‌یه‌بدات
چۆن پێش ده‌که‌وین گه‌ریاسایه‌ک
نه‌بێت به‌رگری له‌مافه‌زانستیو
مه‌عریفیه‌کانی خوێندکار بکات چۆن
داهێنان دێته‌ئاراوه.
وه‌رگرتنی خوێندکار له‌زانکۆ
به‌شێوه‌یه‌کی گشتی ده‌کرێت
ئاسایی بێت پێوه‌روئامرازی
ده‌ستنیشانکردنی لێهاتوی خوێندکار
له‌قۆناغه‌سه‌ره‌تایه‌کان "
نمره" بێت به‌ڵام ئه‌وه‌ی
که‌ناشیاوناپه‌سه‌نده ئه‌وه‌یه
که‌هه‌مان پێوه‌ر
ببێته‌ئامرازبۆدیاریکردنی لێهاتوی
خوێندکار ،وه‌رگرتنیشی
له‌کۆلێژه‌کانی خوێندنی باڵا
هه‌رئه‌مه‌شه‌وای
کردوه‌که‌ته‌واوی پرۆسێسی
به‌مه‌عریفه‌یی زانکۆ له‌گۆڕنرێت
به‌وه‌ی که‌پترله‌سه‌دا75 ی
خوێندکاربه‌نمره‌داغڵی سیستمی
فێربون ده‌بێت ،دیاره‌به‌ستنی
خوێندکاربه‌نمره‌پێوانه‌وپێوه‌رێکی
به‌هه‌ڵه‌یه‌بۆده‌رخستنی
کارامه‌ی
خوێندکارله‌وبواره‌دا،گه‌رله‌هه‌بونی
ده‌رفه‌تی ئازادی
زیاتربۆخوێندکارله‌هه‌ڵبژاردنی
کۆلێژ وبه ش
هه‌رله‌سه‌ره‌تاوه‌هه‌ڵبڕه‌خسێت
ئه‌گه‌ره‌کانی بونی زانکۆش
یه‌قوتابخانه‌یه‌کی په‌روه‌رده‌یی
که‌م ده‌که‌ینه‌وه،ودیارده‌ی
قبوڵ خاسیش ناهێڵین
بۆیه‌کازۆرگرنگه
که‌له‌وه‌تێبگه‌ین که‌زانکۆ
ده‌زگایه‌کی په‌روه‌رده‌یی
نییه،زانکۆ ماڵی دووهه‌می
خوێندکارنییه‌تیایداگۆشته‌که‌ی
بۆمامۆستاوئێسکه‌که‌ی بۆکه‌سوکار
بێت ،هه‌ربۆیه‌ش
ساڵانه‌که‌پترله1700 خوێندکاری
زانکۆی سلێمانی ده‌رده‌چێت وه‌ک
ئه‌وه‌وایه‌که‌هیچی نه‌کردبێت،
ته‌نها بۆته‌کارگه‌یه‌گ
بۆبه‌رهه‌م هێنان ،نه‌ک
ده‌زگایه‌ک بۆدروستکردنی کادیر
به‌تایبه‌ت له‌بواره‌کانی
زانسته‌مرۆیه‌کان
،خوێندکارکه‌به‌نمره‌داخڵ ده‌بێت
ئاره‌زوو،کاتی زیاتری ده‌وێت
بۆڕاهاتن له‌گه‌ڵ ئه‌وبه‌شه‌یان
له‌گه‌ڵ ئه‌وکۆلێژه،ڕه‌نگه‌کاتێک
ڕابێت که‌له‌قۆناغه‌کۆتاییه‌کان
بێت له‌وێشدا هیچی پێناکرێت
وه‌کوگۆمێکی وه‌ستاوی لێدێت
نه‌پاش ده‌کات نه‌پێش
هه‌مووخه‌مێکی
ده‌رچونودامه‌زراندن ده‌بێت
له‌وبواره‌ی که‌پیشه‌ی
نه‌بوه،بۆیه‌ده‌بینین
دکتۆره‌به‌ڵام ئاره‌زوی سیاسه‌تی
هه‌یه،ئه‌ندازیاره‌به‌ڵام
ئاره‌زوی گۆرانی وتنی
هه‌ییه،ڕۆژنامه‌نوسه‌به‌ڵام
ئاره‌زوی مێژووی هه‌یه.....هتد
ى کاتێک زانکۆ ببێته‌خانه‌ینمایشی
جلوبه‌رگ
وه‌نه‌بێت ئه‌مه‌یه‌که‌م جاری بێت
زانکۆ پێشڕه‌وی نمایشی جلکوبه‌رگ
بکات
،کاره‌ساته‌که‌له‌وه‌دایه‌که‌نمایشی
عه‌قڵی پێ ناکرێت
کاره‌ساتێکی
گه‌وره‌یه‌که‌خویندکارانومامۆستاوببنه‌سه‌نته‌ری
لاساییکردنه‌وه‌ی
که‌ناڵه‌ته‌له‌فیزیۆنه‌کانودرامامه‌کسیکییه‌کان
،له‌وێشه‌وه زانکۆببێته‌ته‌لارێک
بۆنمایشی فۆڕم له‌کاتێکداپێویست
وابوکه‌زانکۆبۆخۆی له‌شێوازی جل
له‌برکردن،ئێکسسواڕ،دیزاین
وبه‌ڕێوه چونیشی ڕایه‌کی
تایبه‌تی خۆی
هه‌بوایه.هۆکاره‌کانی ئه‌م
دیارده‌یه‌زۆرن هه‌ندێکی
تایبه‌ته‌به‌کۆمه‌ڵگاکه‌به‌شێوه‌یه‌کی
گشتی که‌ئاره‌زوی لاسایی
کردنه‌وه‌ی هه‌یه‌هه‌ندێکیشی
په‌یوه‌ندی هه‌ییه‌به‌ڕابه‌رانی
ئه‌ولاسایی کردنه‌وه،هه‌ندێکیشی
په‌یوه‌ندی هه‌ییه به‌که‌سیه‌تی
تاک له‌ناوکۆمه‌ڵ وپێداویستی
کۆمه‌َل،له‌زانکۆداهه‌ندێک
جارئه‌وه‌ش به‌دی ده‌که‌ین
که‌خوێندکارومامۆستاله‌ململانێی
که‌شخه‌یه‌تین به‌جلکه‌وه،نه‌ک
له‌ململانێی توێژینه‌وه وداهێنان
زانکۆ
بۆیه‌بۆته‌ڕۆتاناچونکه‌کۆمه‌ڵگای
کوردی خوازیاریه‌تی
،جائه‌گه‌رئه‌م
خوازیارییه‌له‌پاڵیداخوازیاری
بۆگه‌شه‌پێدانی عه‌قڵوزانیاری
نه‌بێت وێرانه‌یه،پێم
وایه‌خوازیاریمان بۆفێربون
که‌متره‌له‌خوازیاریمان
بۆچونه‌ئارێشتگاوخۆجوان کردن
،ئه‌مه‌ش به‌پێچه‌وانه‌ی
هه‌مووکۆمه‌ڵگایه‌کی
پێشکه‌وتوخوازه‌پێچه‌وانه‌ی گشت
چه‌مکه‌کانی تێگه‌یشتن.من ناخوازم
خه‌ڵک له‌زانکۆ به‌فۆڕمێکی
ناشیاوده‌ربکه‌وێت ،هاوکات
ده‌خوازم هه‌ردووک له‌یه‌ک کاتدا
هه‌م مێشک هه‌م جلوبه‌رگ
پێکه‌وه‌گه‌شه‌بکه‌ن هیچیان
نه‌که‌نه‌قوربانی ئه‌وی تریان
،ئه‌م هه‌نگاوه‌ش پێویسته‌مامۆستا
هانده‌روپێشڕه‌وبێت تیایدا !؟نه‌ک
به‌شێک بێت
له‌به‌هه‌ڵه‌داچونه‌که.
که‌ره‌سته‌کانی فێربون
به‌ڵگه‌نه‌ویسته‌که‌ئه‌مڕۆکه‌زمانی
ئینگلیزی بۆته‌سه‌رچاوه‌یه‌کی
هه‌ره‌گرنگ بۆفێربون،
له‌هه‌مووجیهاندا به‌تایبه‌ت
له‌پاش ئه‌وگۆڕانکاریانه‌ی
که‌له‌ئه‌نجامی قۆناغی دووه‌می
شۆڕشی جیهانگه‌ریی
هاته‌ئاراوه،تیایدا<ئینگلیزی>
بوه‌سه‌رچاوه‌وکه‌ره‌سته‌یه‌کی
گرنگی زانیاریو
فێربونوتوێژینه‌وه،به‌داخه‌وه‌زانکۆکانی
کوردستان که‌مترسودیان
له‌وکه‌ره‌سه‌گرنگه
بینیوه،به‌حوکمی ئه‌وه‌ی
که‌پشتیان
به‌سه‌رچاوه‌عه‌ره‌بییه‌کان
زیاتربه‌ستوه،خوێندکاری ده‌رچوی
زۆرێکی کۆلێژه‌کان له‌پاش
ته‌واوکردنی خوێندنی باڵا،
له‌ئه‌لفوبێی ئینگلیزی نازانێت
،وهه‌ندێک
جارپه‌ناده‌باته‌ده‌ره‌وه‌ی زانکۆ
بۆفێربونی زمان یان
بۆله‌بیرنه‌کردنی
ئه‌وتۆزه‌که‌مه‌ی
که‌له‌قۆناغه‌کانی تری خوێندن
فێری بوه،هه‌رئه‌مه‌شه‌وای
کردوه‌که‌خوێندکار
له‌توێژینه‌وه‌زانستییه‌کاندا
،گه‌رهه‌بێت سست بێت یان ناکامڵ
بێت ولاسایی توێژینه‌وه‌کانی تری
پێش خۆی بکات ،بۆیه‌کا هه‌بونی
زمانی ئینگلیزی وه‌ک
سه‌رچاوه‌یه‌ک بۆفێربون له‌گشت
قۆناغوبه‌شوکۆلێژ کارێکی
گرنگه،به‌حوکمی ئه‌وه‌ی
که‌که‌ره‌سته‌یه‌کی
گرنگه‌بۆفێربوون ،وه‌نه‌بێت
ته‌نهازمانی ئینگلیزی وه‌ک
پێپویست به‌کارنایه‌ت گه‌لێک
که‌ره‌سته‌ی تری فێربونی
خوێندکاری زانکۆ لێی
بێئاگایه‌له‌وانه"زانستی
ده‌رونی"که‌بۆته‌سه‌رچاوه‌یه‌کی
تری فێربون بێ ئه‌وزانسته‌هیچ
کارێک نابرێت به‌ڕێوه ته‌نانه‌ت
له‌دروستکردنی
فولکه‌وشه‌قامه‌کانیش
ئه‌وزانسته‌به‌کاردێت چ جای
خوێندکارێکی ده‌رچوی زانکۆ
که‌له‌پاشه‌ڕۆژدا
ڕاسته‌وخۆمامه‌له‌له‌گه‌ڵ ده‌رونی
ده‌وروبه‌رده‌کات وئاگای
له‌ده‌روونی مرۆڤه‌کان
نییه،ئه‌مه‌ی که‌من لێره‌ده‌یڵێم
هه‌رواله‌خۆڕایی
نییه‌به‌به‌ڵگه‌ئه‌وکه‌سه‌ی
که‌شاره‌زای هه‌بێت
له‌خوێندنه‌وه‌ی ده‌روونه‌کان
شاره‌زایشی ده‌بێت
له‌چاره‌سه‌رکردنی کێشه‌کان
توێژینه‌وه‌ی خوێندکار
بابه‌تێکی گرنگی تری هه‌ست
پێکراونه‌بونی
داهێنانه‌له‌بواره‌زانستییه‌کان
ئه‌وه‌ی که‌هه‌یه وه‌رگیراوی
کتێبو سه‌ه‌رچاوه‌کانه‌وه
نوسینه‌وه‌یه‌تی وهیچی
ترگه‌ربه‌وردی
بڕوانیینه‌هه‌وڵه‌نوێکانی
توێژینه‌وه‌ده‌بینین،ڕێژه‌یان
زۆرکه‌مه‌ئه‌وانه‌ی
که‌له‌ناوزانکۆوه‌خه‌ریکن
به‌پێچه‌وانه‌وه‌ئه‌وانه‌ی
که‌له‌ده‌ره‌وه‌ی زانکۆن یان
زانکۆیان له‌به‌رهه‌رهۆیه‌ک بوبێت
نه‌بۆته‌نسیب
زیاترله‌خۆخه‌ریکردنوهه‌وڵدان
بۆگه‌شه‌پێدانی بواره‌جییاجیاکانی
فێربون
،که‌لێره‌شداپێویسته‌ئاماژه‌به‌وه‌بده‌ین
که‌که‌م ده‌رامه‌تی ودست کورتی
مادی ومه‌عنه‌وی ڕۆڵێکی گرنگ
ده‌بینێت له‌ده‌رکه‌وتنی
ئه‌ودیارده‌یه ،هه‌ژاری مادی
به‌ومانایه‌ناکه‌زانکۆ بێ
پاره‌وپوله‌به‌ومانیاییه‌که‌ده‌کرێت
به‌شێک له‌وپاره‌زۆره‌ی
که‌ده‌درێت
به‌مامۆستاوفه‌رمانبه‌رکه‌م
بکرێته‌وه‌وبخرێته‌گه‌ڕبۆکاری
توێژینه‌وه‌وداهێنان ،له‌هه‌مان
کاتیشدا زانکۆ پێویسته‌خه‌ڵاتی
مادی ومه‌عنه‌وی هه‌بێت
بۆهه‌رداهێنانێکی نوێی خوێندکار
،نه‌ک ته‌نهاخه‌ڵاتوته‌کریمه‌کانی
بۆمامۆستابێت
،که‌ڕه‌نگه‌خوێندکارێکی کۆلێژی
زانسته‌مرڤایه‌تییه‌کان
له‌مامۆستاکه‌ی خۆی شاره‌زاتربێت
به‌ڵام ناتوانێ
ئه‌وشاره‌زاییه‌ده‌ربخات
نه‌وه‌کاتێنه‌گه‌یشتنی
لێبکه‌وێتوساڵێکی خوێندنی
به‌فیڕۆبڕوات من پێم
سه‌یره‌خه‌ڵکی ده‌ره‌وه‌ی زانکۆ
باشتر ده‌توانن
گه‌شه‌به‌توێژینه‌وه‌کانیان بده‌ن
یان به‌پیشه‌کانیان
بۆنمونه‌که‌سێکی
ئاره‌زومه‌ندده‌توانێت وێب سایت
دروست بکات له‌کاتێکدا خوێندکاری
زانکۆ هه‌یه‌نازانێت کلیلی
کۆمپیوته‌ر بکاته‌وه‌یان که‌سێکی
نادکتۆرزانیاری سێکسیو زانستی
منداڵبون وه‌ک کتێب
ئاماده‌ده‌کاتوخوێندکاری زانکۆش
نه‌شره‌یه‌کی دیواری
بۆئاماده‌ناکرێت
.
ڕاگه‌یاندنی زانکۆ
ڕاگه‌یاندن زۆرگرنگه‌بۆزانکۆ
تییایدا
پێویسته‌زانکۆله‌ڕێگه‌یه‌وه‌په‌یامێک
به‌خه‌ڵک
ڕابگه‌ێنێتوتوانامه‌عریفیه‌کانی
خۆی تیاده‌ربخات ،له‌هه‌مان
کاتیشداببێته سه‌کۆیه‌ک
بۆده‌ڕبڕینی ڕای گشتی کۆمه‌ڵ
،که‌به‌داخه‌وه‌زانکۆی سلێمانی
وباقی زانکۆکانی ترئه‌وڕۆڵه‌یان
نه‌بینیوه،هۆکه‌شی
ده‌گه‌ڕێته‌وه‌بۆپێکهاته‌ی زانکۆ
به‌ئیداره‌وخوێندکارومامۆستاهه‌ریه‌که‌وبه‌شێوه‌یه‌ک
ڕۆڵیان بینیوه‌له‌دواکه‌وتنی
مه‌هامی ڕاگه‌یاندنی زانکۆ،زانکۆ
هه‌تائێستا
نه‌یتوانیوه‌به‌ره‌وڕوی کێشه‌کانی
خۆشی ببێته‌وه،به‌ره‌وڕوی
که‌موکورتیه‌کانی
ببێته‌وه،هۆکاره‌کانی په‌یوه‌ندی
نێوان زانکۆ خوێندکارزانکۆوکۆمه‌ڵ
پچڕاون تائه‌وئاسته‌ی
که‌له‌ده‌ره‌وه‌ی زانکۆچالاکتر
کاری ڕاگه‌یاندن ده‌کرێت ،
وه‌ئه‌مه‌راستیه‌کی
حاشاهه‌ڵنه‌گره
زانکۆ خاوه‌ن په‌یامێک
نییه‌که‌به‌خه‌ڵکی ڕابگه‌ێنێت
زانکۆ،که‌ته‌له‌فیزۆن یان ڕادیۆشی
هه‌یه‌به‌رنامه‌یه‌کی زانستی
نییه‌تییتیداپه‌خشی بکات ئه‌وه‌ی
که‌هه‌یه‌دڵ ڕاگرتنی
مامۆستاوسه‌رۆک
به‌شه‌کانه،له‌پاڵیشیداگۆرانی
عاشقانه ئێمه‌له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌داین
که‌ئه‌مانه‌هه‌بن به‌ڵام نه‌ک
به‌وشێوه‌یه‌یی که‌موجامه‌لاتی
ئیعلامی بگاته‌ئاستێک که‌زیان
به‌ناوی ڕگه‌یاندن بگه‌ێنێت
،پێویسته‌زانکۆ له‌وه‌وریاتربێت
،له‌وبه‌ئاگاتربێت نه‌ک
ببێته‌ئامێرێک به‌ئاره‌زوی
ده‌سته‌یه‌ک ببرێت
به‌ڕێوه،هه‌رئه‌مه‌شه‌وای
کردوه‌وڕاگه‌یاندنی زانکۆ هیچ
میسداقیه‌تێکی نه‌بێت ،ته‌نها
چه‌ند هه‌وڵێکی کورتوه‌که‌م
نه‌بێت ده‌نا زانکۆ
نه‌بۆته‌خاوه‌ن ڕۆژنامه‌یه‌ک یان
بڵاوکراوه‌یه‌ک تیایدا توناکانی
خۆی تیانیشان بدات
بیست کۆلێزو 406 مامۆستاو 7966
خوێندکار
ئه‌مه‌ئامارێکی سالی 2003 زانکۆی
سلێمانییه تییایدا ده‌رده‌که‌وێت
هه‌ر19 خوێندکارێک گروپێکنو
مامۆستیه‌کیان هه‌یه به‌پێی
سیستمی خوێندنی باڵای
زانکۆتازه‌کان هه‌ر5 خوێندکار یان
که‌متر ده‌بێت مامۆستایه‌کی
هه‌بێت به‌م پێیه‌ش زانکۆی
سلێمانی ڕێژه‌ی مامۆستاکانی
سلێمانی چاره‌گی
بۆشاییه‌که‌پڕده‌که‌نه‌وه،که‌ئه‌مه‌ش
خۆی له‌خۆیدا کۆسپێکی تری
گه‌شه‌سه‌ندنه،ئه‌گه‌رچی هه‌وڵێک
هه‌بووبۆبه‌رهه‌م هێنانی
مامۆستا،به‌ڵام به‌ڕای من
ئه‌وهه‌وڵه‌تائه‌ندازه‌یه‌ک
زۆرسه‌رکه‌وتونه‌بوو،
بۆیه‌ده‌کرێت بیرله‌ڕێگه‌یه‌کی
تربکه‌ینه‌وه‌بۆپڕکردنی
ئه‌وبۆشاییه،که‌ئه‌ویش
بریتییه‌له‌وه‌ی که‌مامۆستاڕۆڵی
چاودێرببینێتوبه‌ڕێگه‌ی
کۆمپوته‌ربه‌رنامه بۆپتر له‌سه‌ت
خوێندکاردابنێت به‌پێی
جه‌دوه‌لێکی زه‌مه‌نی له‌گه‌ڵ
هه‌مووان هه‌ڵکات
گه‌رئه‌ومیکانیزمانه‌بخه‌ینه‌گه‌ڕگه‌شه‌به‌تواناتوێژینه‌کانی
خوێندکاریش ده‌ده‌ین،یان به‌شێک
له‌ڕه‌وشتی زانیاری وه‌رگرتنی
خوێندکاربگۆڕێت
کردنه‌وه‌ی ده‌رگاداخراوه‌کان
جارێکیان شاعیرێکی پایه‌به‌رزی
ڕێزدار که‌وته‌هاتوچۆکردنی زانکۆ
،تائه‌وڕاده‌ییه‌ی که‌خوێندکاران
له‌ده‌وری
کۆده‌بونه‌وه‌وببوه‌مه‌عشه‌رخۆشی
ئه‌وقه‌ومه،تاوای لێهات داوایان
لێکرد کۆڕی شیعری
ببه‌ستێتوعاشقانی شیعروئه‌ده‌ب
گوێ بۆپه‌یڤه‌یاقوتیه‌کانی
هه‌ڵبخه‌ن ،برای شاعیر کۆڕی به‌ست
له‌پاش ته‌وابونی کۆڕه‌که‌شی
فرمان ده‌رکرا بۆپاسه‌وانه‌کانی
زانکۆ نه‌هێڵن
ئه‌وشاعیره‌ڕووبکاته‌زانکۆ
......ئه‌م هه‌ڵوێسته‌م
به‌لاوه‌سه‌یربوبه‌تایبه‌ت
ئه‌وبه‌ڕێزه‌له‌کۆڕه‌که‌یدا جنێوی
به‌خوانه‌دابونه‌شی گوتبوزانکۆ
خراپه،ومامۆستامامۆستانییه‌ئه‌وشیعری
بۆئه‌ڤینداران
وتبوو....دیاربوپارێزه‌ران
به‌ده‌سته‌جه‌معی تۆمه‌تی
ئه‌وه‌یان بۆهه‌ڵبه‌ست
که‌په‌یوه‌ندی هه‌یه‌له‌گه‌ڵ
فه‌رمانبه‌رێکی زانکۆ ...ونابێت
حه‌ره‌می زانکۆ پیس بکات ،!؟
له‌ڕاستیشدائه‌مه‌هۆکه‌نه‌بوهۆکه‌ترسی
ئه‌وانه‌بوکه‌له‌خۆیان ده‌ترسان
که‌شاعیرێک هه‌بێت له‌وان
زاناتروله‌وان خوێنه‌وارتربێت
نه‌وه‌کاوای لێبێت
ئه‌وکۆمه‌ڵه‌خوێندکاره‌زیاتروزیاتر
له‌ده‌وری
کۆببنه‌وه‌له‌وێشه‌وه‌هانیان بدات
له‌دژی پارێزگاران شۆرشێک
هه‌ڵکه‌ن
مه‌به‌ستم له‌م حیکایه‌ته‌ش
کردنه‌وه‌ی ده‌رگاداخراوه‌کانه
نه‌ک ته‌نها له‌یه‌ک ڕۆژدا زانکۆ
له‌ڤیستیڤاڵه‌که‌یدا ده‌رگاکانی
بکاته‌وه‌وده‌هۆڵوزوڕلێبداتوخه‌ڵکی
بهێنێته‌سه‌یری خۆی له‌هیچوخۆڕایش
ئه‌وعه‌شامه‌ته‌بخاته‌هه‌ڵپه‌رکێوشایلۆغان
که‌هه‌ق وابوساڵانه‌زانکۆ لانی
که‌م سه‌د کتێبی جۆراوجۆر له‌رۆژی
زانکۆدابخاته‌به‌رده‌م
خوێنه‌رانی
دایک وباوکی خوێندکار وئاره‌زویان
بابه‌تێکی تریتێبینی
کراوله‌ڕه‌وشی زانکۆ
ئاستوئاره‌زوه‌کانی خێزانه
له‌دیاری کردنی ڕه‌وشی
پێشه‌وه‌چونی زانکۆ ،به‌حوکمی
ئه‌وه‌ی که‌کۆمه‌ڵگای
کورده‌واریمان تائه‌ندازه‌یه‌ک
ڕێژه‌ی ئه‌لفابێیی تییا
به‌ربڵاوه‌ئامانجی دایک یان باوک
له‌چونی کوڕوکچه‌کانیان بۆزانکۆ
ته‌نهابه‌ده‌ست هێنانی
بڕوانامه‌یه‌کی زانکۆییه‌وهیچی
تر،بۆکچیش بۆئه‌وه‌ی شویه‌کی
باشتربکات بۆکوڕیش بۆئه‌وی
زیاتربه‌کچان ئاشنابن
وڕه‌نگه‌له‌زانکۆبتوانن له‌یه‌ک
بگه‌نو....هتد
دیاره‌پێویسته‌له‌وبه‌هه‌ڵه‌داچونه‌ڕزگارمان
بێت که‌زانکۆ
سه‌ربازگه‌یه‌وخوێندکارماوه‌ی
سه‌ربازیه‌که‌ی ته‌واوده‌کات
پێویسته‌زانکۆ
ببێته‌سه‌ربازگه‌یه‌کی
ئاره‌زوومه‌ندانه‌بۆفێربون نه‌ک
بۆکات ته‌واوکردن ،ئه‌مه‌ش
به‌وه‌ده‌بێت که‌هه‌موومان
له‌وه‌بگه‌ین که‌ته‌واوبوون
له‌زانکۆ ده‌ستپێکی قۆناغێکی تری
فێربونه‌له‌وێوه‌له‌پاش
ته‌واوکردن
زیاتروزیاترگه‌شه‌به‌تواناهزریه‌کان
بده‌ین ،وه‌هیچ کات مه‌سه‌له‌ی
شوکردن یان ژن هێنان
نه‌به‌ستینه‌وه‌به‌ته‌واوکردنی
کاتی خوێندن
له‌زانکۆدا.هه‌رءه‌مه‌شه‌وای
کردوه‌که‌په‌یوه‌ندیه‌کانی
به‌ناوخۆشه‌ویستی به‌کۆتای هاتنی
خولی خوێندن ئه‌وانیش یوڕی خۆیان
ته‌واوده‌که‌ن
هه‌نده‌ران وکاردانه‌وه‌ی سلبی
له‌سه‌رڕه‌وشی زانکۆ
بمانه‌وێت یان ناجیهانی ده‌ره‌وه
کاریگه‌ری خۆی
هه‌ییه‌له‌سه‌رڕه‌وشی
زانکۆبه‌داخه‌وه‌هه‌نده‌ران وه‌ک
به‌شێک له‌ناوازه‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی
کاردانه‌وه‌ی خراپو‌نێگه‌تیفی
له‌سه‌رڕه‌وشی پێشه‌ڤه‌چونی
زانکۆهه‌بوه‌ناوه‌ڕاستی
نه‌وه‌داکانیش شاهێدی
ئه‌وکاردانه‌وه‌خراپه‌ن
که‌تییایداهه‌نده‌رانیه‌کان چۆن
ببونه‌گورگوله‌گۆڕه‌پانی زانکۆ
مه‌ڕئاساخۆیان نیشان
ده‌دا،جگه‌له‌وه‌ش ئێمه‌ی
هه‌نده‌رانی ئازابوین له‌ناردنی
وێنه‌وفلیمی جوان یان شاردنه‌وه‌ی
بارێکی کۆمه‌ڵایه‌تی ناشیاو
،ئاماده‌بوین هه‌مووشتێک
ڕه‌وانه‌ی زانکۆ بکه‌ین
ته‌نهازانیاری نه‌بێت ته‌نها
فێربون نه‌بێت ده‌ست گیربوین
تییایدا ،هه‌رئه‌مه‌شه‌که‌وای
کردوه‌قه‌یرانێکی تربۆزانکۆ
په‌یدابێت به‌ناوی هه‌نده‌ران
.....که‌پێویسته‌به‌وه‌ڕزگارمان
بێت به‌هه‌مووشتێکی نێراوی
هه‌نده‌ران هه‌ڵنه‌خڵه‌تێن
وله‌هه‌مانکاتیش داوای ناردنی
بنه‌ماکانی فێربوون بین نه‌ک
بنه‌ماکانی خۆنمایش کردن ،
په‌راوێزوسه‌رچاوه
ـ
زانکۆی سلێمانی به‌پێی یاسایی
143 سالی 1968 خوێندنی باڵای
عێراقی ده‌رگاکانی بۆفێربون
له‌سلێمانی کردۆته‌وه
ـ
ئه‌وکتێبه‌ی که‌له‌به‌رده‌م
کۆلێژی زانسته‌مرۆڤایه‌تیه‌کان
دانراوه‌تییایدابه‌کراوه‌ی سالی
1992
له‌سه‌رنه‌خشێنراوه‌به‌هه‌له‌داچونێکی
گه‌وریه‌یه‌بۆمێژوی دروست
بونودامه‌زراندنی زانکۆ
،ڕاستیه‌که‌ی زانکۆی سلێمانی
له‌سالی 1992 به‌بریاری
ژماره30|10|1992 ی
حکومه‌توپه‌رله‌مانی کوردستان
درێژه‌به‌خه‌باتی خۆی
دایه‌وه‌نه‌ک
له‌ومێژوه‌وه‌دروستکرابێت
گه‌رئێمه‌ش بمانه‌وێت
ئه‌ومێژوه‌بسڕین داره‌کانی چه‌ق
گرتوی شه‌سته‌کان ناهێلن
ئه‌ومێژوه‌بمرێت
ـ
بۆ نوسینی ئه‌م بابه‌ته‌سودم
له‌هه‌ندێک له‌نوسینی به‌رده‌وامی
سه‌رزانکۆم کردوه‌جگه‌له‌هه‌ندێک
په‌یوه‌ندی ناوزانکۆ
که‌گه‌رنه‌بوایه‌ڕه‌نگه‌بابه‌ته‌که‌ناکامل
تردرچوبوایه
ـ
وه‌نه‌بێت ئه‌مه‌ته‌نهاوه‌زعی
زانکۆس سلێمانی بێت
به‌پێچه‌وانه‌وه‌زانکۆکانی تری
کوردستان
به‌هه‌ولێرودهۆکوکۆیه‌شه‌وه‌له‌وه‌خراپتره‌به‌ڵام
زانکۆی سلێمانی
گه‌وره‌تره‌وه‌ده‌توانیین بلێن
سه‌رچاوه‌ی لقه‌کانی تره‌من
به‌زانکۆی دایکی ناوءه‌به‌م دایک
چۆن بێت منداله‌کانیشی
هه‌روائه‌بن له‌م
باره‌یه‌شه‌وه‌بڕوانه‌ژماره‌ی
خوێندکارو کۆلێژه‌کان به‌پێی
ئاماری گشتی زانکۆکان
ـ
هه‌ندێک
له‌پرۆفیسۆره‌به‌ناوبانگه‌کان،له‌زۆریک
له‌زانکۆناوده‌رکردوه‌کانی جیهان
هه‌تائێستاش له‌هاتوچۆیاندا
پاسکیل به‌کارده‌هێنن یان
به‌ڕێگه‌ی هاتوچۆی گشتی نه‌ک
ئۆتۆمۆبیلی گرانبه‌ها.....؟!
ـ
له هه‌ڵبژاردنی ئه‌م جاره‌ی
عێراق خوێندکارانی
زانکۆ،زۆربه‌که‌می به‌شداریان کرد
له‌هه‌ڵبژاردنه‌کاندا ته‌نانه‌ت
هه‌ندێکیان به‌سپێتی کارتی
ده‌نگدانیان خسته‌ناوسندوقی ده‌نگ
دانه‌وه،گه‌رئه‌مه‌هه‌ڵوێستی
خوێندکارێکی زانکۆبێت ،داخۆچۆن
ئومێدی نه‌واتێکی لێده‌که‌یت
بۆدواڕۆژی گه‌له‌که‌مان ؟!