ئاینده‌ی  هێزی ئه‌مریكی له عێراق

شێرزاد عه‌زیز 

shirzad@malmo2.net


    ڕمانی به‌ره‌ی سووری سۆڤێتی و ووڵاتانی كۆمۆنیستی ڕۆژهه‌ڵات گه‌وره‌ترین ڕووداوی ڕامیاری سه‌ده‌ی ڕابردوو بوو پاش هه‌ردوو جه‌نگی جیهانی یه‌ك و دوو. كه جیهانی ڕۆژئاوا و ئه‌مریكای كرده به‌ره‌ی براوه‌ی 50 ساڵی ململانێی ئه‌و دوو سیسته‌مه دژ به‌یه‌كه.  كشانی گڵۆباڵیزمیش بۆ ده‌ره‌وه‌ی سنووری دیموكراسی و سیسته‌می ئازاد به خێرایی و توانای سه‌روو سانسۆر و كۆنترۆڵ ئه‌وه‌نده‌ی تر كۆمۆنیستی وه‌ك سیسته‌م و ڕابردوویه‌كی نزیك له هزر و بیری مرۆڤایه‌تی برده‌وه به‌مانه‌وه‌ی چین و كوبا و كۆریاشه‌وه.
له‌سه‌ر ئه‌م بنه‌مایه‌ش كۆمه‌ڵێك تێز و خوێندنه‌وه‌و  ڕاڤه‌كردنی ڕامیاری و ئابووری و سه‌ربازی وكۆمه‌ڵایه‌تی بۆ ئێستا و داهاتووی جیهانی نوێ خرانه‌ڕوو كه چه‌ند درووست و بابه‌تیش بن هێشتا ناچنه ده‌ره‌وه‌ی ئه‌گه‌ر و له‌وانه‌یه و وه‌ك تیئۆر ماونه‌ته‌وه. ئه‌وه‌نده‌ی په‌یوه‌سته به ڕۆژهه‌ڵاتی ناڤین كێشه‌ی ( عه‌ره‌ب- ئیسرائیل) به درووست بوونی ده‌وڵه‌تی فه‌له‌ستین له 2005 دا كۆتایی نه‌هات. به‌ڵكوو ڕووداوی 11 ی سێبته‌مبه‌ر و تیرۆر و  ئه‌فگانستان و عێراق و ئێران و سوریا و توركیا و ئه‌وروپای یه‌كگرتووبه‌دیموكراسی بوونی ناوچه‌كه بوونه خاڵی پرۆژه‌ی ئه‌مریكی - ئینگلیزی و هاوپه‌یمانانیان.
3 ساڵ پاش كه‌وتنی ڕژێمی به‌عس و هه‌موو ئه‌و گۆڕان و ئاكامه نێوخۆیی و ناوچه‌یی و عه‌ره‌بی و ئیسلامی و نێو نه‌ته‌وه‌یی‌یه‌ی كه عێراقی تازه‌ی پێدا تێپه‌ڕده‌بێت پرسی هه‌ره گرنگ له‌به‌رده‌م ئه‌مریكا و به‌ریتانیا و دۆستانیان ئه‌وه‌یه: تاچه‌ند ده‌توانن له قه‌یرانی جه‌نگی نێوخۆیی سونه و شیعه‌ی عێراقدا كه ترسناكترین جه‌نگی له‌ناوبردن و سڕینه‌وه‌ و فه‌وتانی ئه‌وی تره‌ به‌میكانیزمی ئه‌وپه‌ڕی ڕه‌شه تیرۆر، بمێننه‌وه یان ئه‌گه‌ری كشانه‌‌وه چه‌‌نده...؟
وه‌ڵامی ئه‌م پرسیاره پرسی تر ده‌وروژێنێت به‌وه‌ی، ئه‌مریكا وه‌ك هێزی یه‌كه‌می سه‌ربازی ناتۆ و ڕۆژئاوای دیموكراسی و بازاڕی ئازاد به سه‌رنه‌كه‌ووتنی له‌عێراقدا  كێشی خۆی ناخاته به‌رده‌م
پرسیاری ناوچه‌كه و ڕووسیا و چین و ته‌نانه‌ت فه‌ره‌نسا و ئه‌ڵمانیا و دۆڕاندنی كێشه‌كانی ئێران و كۆریای سه‌روو و ڕۆڵی ئه‌و له جیهانی ڕامیاری دانابه‌زێنێت تا ئه‌وه‌ی نه‌ك هێز و ووڵاتانی تر بێنه‌وه نێو هاوكێشه‌كان به‌ڵكوو ده‌گاته لاوازی پایه‌ و هه‌ڵوێست و بڕیاره‌كانی.
ئه‌گه‌ر به‌ ڤێتنامی بوونی عێراق كۆماریه‌كانی ئه‌مریكا ناچاری ئه‌وه بكات ده‌ستبه‌رداری هه‌موو قوربانییه‌كان و سه‌دان ملیۆن دۆلاره بێت كه تێچووی جه‌نگی ڕزگاری عێراقه به بیر هێنانه‌وه‌ی هه‌موو ئه‌و بانگه‌شانه‌ی بۆته به‌ڵێن بۆ گه‌لانی عێراق و ناوچه‌که  ، ده‌توانێت به ڕزگاربوونی له عێراق سه‌ركرده‌یی جیهان واز لێبێنێت ، ئه‌گه‌رێكی وا تائه‌وپه‌ڕی نابێت لۆژیكی‌یه و سامانی نه‌وتی عێراق و دۆستایه‌تی كورد له عێراق دوو هۆكاری تری گرنگن كه ده‌چنه پاڵ هۆكانی مانه‌وه‌ی ئه‌مریكا و گالیسكه‌ی عێراقی نوێ به مه‌رجی ئه‌مریكا و كاریگه‌ری گه‌لانی عێراقیش له سه‌رئاینده‌یان ده‌كاته مانه‌وه‌ی ئه‌مریكا وه‌ك ستراتیژی چه‌سپاو به هه‌ر گۆڕێنێکیش بێت له شێواز و میكانیزمی به‌ڕێوه‌بردن و پیاده‌كردندا. عێراق بۆته به‌رژه‌وه‌ندی نه‌ته‌وه‌یی بۆ ئه‌مریكا و هه‌ڵبژاردنی ئه‌و ووڵاته ئه‌مه ناگۆڕ‌ێت. قورسایی ڕامیاری له ئاماده‌بوونی سه‌ربازیی دایه.
بۆیه ئیسرائیل و عێراق دوو پنتی نه‌گۆڕی یه‌كه‌می ڕامیاری ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكی ده‌بن له‌‌ناوچه‌که ته‌نانه‌ت به‌ ڕه‌چاوكردنی ووڵاتانی كه‌‌نداوی پڕ نه‌وتیش.

 

                                                                      

 

           

 

02/09/2015

 

goran@dengekan.com

 

dangakan@yahoo.ca