كورته‌چیرۆك: هێرۆ

• كه‌ژاڵ ئیسماعیل

چ شتێک هه‌یه له‌ نائومێدی سه‌ختتر و له‌پرسیاری بێوه‌ڵام به ‌ئازارتر، ئه‌و کاته‌ی مرۆڤ ئه‌بێته کۆیله‌ی قه‌ده‌رێکی ڕه‌ش. ئیدی ژیان له‌به‌رچاوی ئه‌‌بێته مردنێکی له‌سه‌رخۆ و دونیاش گۆڕێکی ڕه‌نگاو ڕه‌نگ.
له‌گه‌ڵ داهاتنی ئێواراندا خه‌مه‌کانی تازه ئه‌بنه‌وه ‌و ڕه‌شی شه‌و بۆ ئه‌و، دونیایه‌کی تۆقێنه‌رو پڕ له ‌یاده‌وه‌ری یه. هه‌تا دره‌نگ له‌و دیو په‌نجه‌ره‌ی ژووره‌که‌یانه‌وه ڕامووسانێک ده‌یکاته په‌یکه‌رێکی زیندوو. ئه‌وسائه‌برێته حه‌وشه ی ماڵه‌که‌یان و ده‌یان پرسیاری بێو‌ه‌ڵام مێشکه بچووکه‌که‌ی ئه‌هاژێنن.
چوار ساڵ له‌مه‌وبه‌ر ئه‌و حه‌وشه‌یه هه‌تا دره‌نگ جمه‌ی ئه‌هات. ئای چه‌ن خۆش بوو دایكی به‌دیار قۆری و پیاڵه‌کانه‌وه دائه‌نیشت و به‌ده‌ست و په‌نجه‌ناسکه‌کای و به‌و زه‌رده‌خه‌نه جوانه‌ی پێێ ناسرابوو چایی ئه‌دایه ده‌ست باوکی.
چه‌ن جوان بوو دایکی كه‌ سه‌رتاپای جه‌سته‌ی، ژنێتی لێئه‌چۆڕا. چه‌ن میهره‌بان بوو، هه‌موو هاوڕێکانی خۆزگه‌یان پێده‌خواست، هه‌میشه ده‌م به‌پێکه‌نین بوو .
دایكی مرد، ئه‌وی بۆ ده‌رده‌سه‌ری و نائومێد بوون جێهێشت. هێشتا خۆی بۆ باوه‌شی دایکی ئه‌گریا، کاتێک سه‌رو پرچی ئه‌ڕنی و وه‌ک ده‌سته ژن ئه‌یلاوانده‌وه. كه‌چی ئێستا، ئه‌و خۆی بووه‌ به دایکی چوار مناڵ جگه له‌خۆی.
دایكی مرد و، هه‌موو خۆشییه‌کی له‌گه‌ڵ خۆی برد. هیواو ئاواته‌کانی، پێکه‌نین، جلی ڕه‌نگاوڕه‌نگ، جه‌ژن و سه‌یران.
چه‌ند مانگێک دوای مردنی ئه‌و شه‌کره ژنه، باوكی ژنی هێنایه‌وه، ئاخر ناهه‌قیشی نه‌بوو به‌ته‌نها ئه‌م خێزانه به‌و كعژۆڵه‌یه به‌ڕێوه نه‌ئه‌چوو. به‌ڕۆژ خه‌ریکی ئیشی ماڵ بوو و شه‌ویش هه‌تا دوا فرمێسک به ‌بێده‌نگی شینی ئه‌کرد.
له‌ڕۆژێکی گه‌رمی هاوینی ئه‌مساڵا خه‌زان دوا گه‌ڵای داری عومری باوكیشی وه‌راند. باوكیشی بۆ ئه‌به‌د ڕۆیی و بۆ ته‌نها جارێک پرسیاری له‌خۆی نه‌کرد باشه من ئه‌م کۆشه خێزانه زه‌ردو سووره چۆن جێبهێڵم! ئاخر له‌گه‌ڵ مردن هیچ ناووترێ. دڵنیام ئه‌گه‌ر باوک و دایكی بیانزانیایه ئه‌و هێنده ماندوو و نائومێده هه‌رگیز جێیان نه‌ئه‌هێشت.
له‌به‌رخۆیه‌وه ده‌یووت: «خوایه گیان ئه‌و نائومێدییه زوو وه‌خته چی بوو به‌باڵات بڕیم؟»

زانكۆی برای، کوڕی بچووكیانه ‌و هێنده‌ی دایكی خۆش ئه‌ویست هه‌موو شه‌وێک ئه‌‌م ته‌وقه‌قژه خاوه‌ تێر خه‌نه‌یه‌ی دایكی گرێ ئه‌دا ،  ئه‌‌ینایه‌ ژێر پشتییه‌که‌ی  و زۆر به‌ملکه‌چییه‌وه لێی ئه‌پرسی: «داده هێرۆ تۆ نه‌ت ووت مردن سه‌فه‌رێکی ناوه‌خته ‌و زه‌مه‌نی گه‌ڕانه‌وه‌ی نییه ئه‌ی بۆ دایکم ناگه‌ڕێته‌وه؟»، هێنده‌ی تر هه‌ناوی گڕ ئه‌گرێت و ڕقێ له‌خۆی و له ‌ژیان و له‌مردن ده‌بێته‌وه.

به‌بیرخۆی ده‌هێنایه‌وه: «دایکم قه‌بره‌که‌ی پڕ له ‌نوور بێت، ئه‌یووت که ‌مناڵ بووین زۆرمان فه‌قیری بینیوه.. دایكم جلی ماڵانی ئه‌شت و ئاوده‌ستی مزگه‌وتی پاک ئه‌کرده‌وه..».
دایكی ژنێكی هه‌تا بڵێی جوان بوو زۆر هێمن و له‌سه‌رخۆ و خۆڕاگر بوو. به‌یانییه‌ک له‌ناکاو، براکانی وه‌ک جه‌ندرمه خۆیان کرد به‌ماڵا و دایكیان له‌به‌رچاوی خوشک و براکانی دایه به‌ر خه‌نجه‌ر. ئه‌و قورئانه‌ی له سه‌ڕ‌کۆشیا بوو له‌خوێنی دایكیا خووسا. خه‌ڵک و خوا و مه‌لای مزگه‌وته‌که‌ی به‌رامبه‌ریان، دایكیان شت و شاردیانه‌وه.
له‌به‌رخۆیه‌وه‌ئه‌یووت: «زۆرم ڕق لێێانه ته‌نها جارێک نه‌هاتن به‌لاماناو نه‌یانئه‌زانی ئێمه به‌چ کوێره‌وه‌رییه‌ک ئه‌ژین..».

هه‌ناسه‌یه‌كی هه‌ڵكیشا و ووتی: «كه‌دایکم مرد، شه‌وێک هاته خه‌وم و ووتی هێرۆ جێگاکه‌م زۆر خۆشه، وام له‌باوه‌شی دایکما و برینه‌کانم ده‌رمان ئه‌کات..».
ئه‌و ناوونیشانه‌ی که دایكی ‌به ‌دزییه‌وه پێ ووتبوو و له‌سه‌ر به‌ردێکی سه‌ر قه‌بره‌که‌ی دایکی پێش بیست ساڵ هه‌ڵی کۆڵیبوو و لێی وون بوبوو دۆزییه‌وه. به‌یانی چووه‌ سه‌رقه‌بران و ئه‌و ناوه‌ی هه‌موو گه‌ڕا. چه‌ن قه‌برێک له‌ولا قه‌بری دایكیه‌وه قه‌بره‌که‌ی نه‌نكیشی دۆزییه‌وه. خاڵ و پوره‌کانیشی بانگ کرد و نیشانی دان. ئه‌وان که ‌دایکیان مردبوو مناڵ بوون. قه‌بره‌که‌یان هه‌ڵبه‌ست و ناوونیشانیان له‌سه‌ر نووسی.
دایکی هیرۆ خاڵه‌کانی خۆش نه‌ئه‌ویست، ئه‌یووت:
«ئه‌وان دڕنده‌ن، به‌ناوی نامووس په‌رستییه‌وه ئێمه‌یان سه‌رگه‌ردان کرد. ده‌فته‌ری چل په‌ڕه‌ی عومری دایکمیان سووتاند. نه ‌پێش مردنی دایکم و نه‌له‌‌دوای مردنیشی، ته‌نها جارێک نه‌هاتبوونه ماڵمان و ده‌سیان نه‌هێنابوو به‌سه‌رمانا.. دایكم ئه‌گه‌ر بمایه قه‌بوڵی نه‌بوو له‌سه‌ر قه‌بری نه‌نکم دانیشن و پاش بیست ساڵ فرمێسکی په‌شیمانی بۆ هه‌ڵڕێژن..».

«زۆر ئه‌ترسم، تازه عومری منیش بۆته پیره‌دارێکی بیست پایزه ‌و هیچ خۆشییه‌ك، خه‌نده ناخه‌‌‌نه سه‌ر لێوه‌کانم..».
ئه‌و هه‌موو شه‌وێک وه‌ک پیره ژنێکی مناڵ، به‌ده‌م ترسی ژیان و گریانی ناواده‌و غه‌می هه‌ناوییه‌وه‌ خۆی به‌خه‌وێکی پڕ له مۆته‌که ئه‌سپێرێت و ئه‌پرسێت ئاخۆ سبه‌ی چی بۆ ئاماده‌کردووه!!

هۆله‌ندا، 2006

• • •

سه‌رنج: ئه‌و چیرۆكه ‌ڕووداوێكی واقعی یه كه ‌له‌شاری سلێمانی روویداوه‌و ناوه‌كانیش ڕاستین ــ كه‌ژاڵ.