|
ده‌کرێت سه‌ره‌تاکانی سه‌ده‌ی نۆزده‌هه‌م ،به‌ده‌ست پێکی
بانگێش کردنی مرۆڤایه‌تی بۆجیهانگه‌ری بزانین ،بێگومانیش
سه‌رچاوه‌ی یه‌که‌م ده‌رکه‌تنوسه‌رهه‌َلدانی
ئه‌م دیارده‌یه‌ش له‌خۆرئاواوه‌سه‌رده‌رده‌هێنێ
بۆئه‌مه‌شیان پترله‌سه‌دوپه‌نجاساَل
له‌مه‌وبه‌ر{ڤیکتۆرهۆگۆ}تێڕوانینوپێشبینیه‌کی پێشوه‌خت
له‌مه‌ڕئامانجوئه‌نجامێکی گه‌وری خۆرئاوا ده‌درکێنێت
هۆگۆپێشبینی ئه‌م یه‌کبونه‌ده‌کات که‌ئه‌مڕۆکه‌له‌ژێرناوی
یه‌کێتی ئه‌وروپاناوبانگی ده‌رکردوه‌وبۆته دیارده‌یه‌کی
شانازی پێکراوی شارستانیه‌تی خۆرئاواوجیهانیش
.
هۆگۆ پێی وابووه‌که‌ڕۆژێک دێت تییایداپێکهاته‌ی خۆرئاواخۆی
له‌چوارچێوه‌ی شارستانیه‌تیه‌کی تێکه‌ڵوبه‌یه‌کداچوو
ببینێته‌وه،تییایداپێکهاته‌ی کۆمه‌ڵایه‌تی شه‌قامی ئه‌وروپای
،ناسنامه‌ی نه‌ته‌وه‌ی خۆی لێوون ده‌بێتو،ده‌بێته‌هه‌ڵگری
ناسنامه‌یه‌کی هه‌مه‌جۆر،ره‌گه‌زنامه‌یه‌وپه‌یوه‌ندیه‌کی
ئه‌ڵقه‌به‌نددراویش ده‌بێته‌ناوناونیشانی ـ
له‌مپێناوه‌شداهۆگۆشارستانیه‌تی ئیغریقی کۆن ویۆنانی نوێ
ده‌کاته‌به‌ڵگه‌یه‌کی زیندووبۆتێگه‌یشتن له‌مانای هاوبه‌شی
ڕه‌گه‌زووشارستانیه‌ت وکارکردنیان پێکه‌وه‌به‌هه‌مان
ڕێچکه‌وئامانج چونکه‌شارستانیه‌تی ئیغریق شارستانیه‌تێکی
تێکه‌ڵوبه‌یه‌کداچووه.
له‌ڕاستیشدائه‌وه‌ی ئه‌مڕۆکه‌له‌سایه‌ی یه‌کبوونی
خۆرئاواهاتۆته‌ئاراوه‌پێشبینی پێش سه‌دوپه‌نجاساڵه‌ی هۆگۆمان
بۆده‌سه‌لمێنێت هاوکات ئامانجێکی گه‌وره‌ی جیهانگه‌ری تیا
به‌دی ده‌که‌ین له‌م پێناوه‌شدا به‌شیکردنه‌وه‌وخستنه‌ڕووی
هه‌ندێک یان به‌شێک له‌وبابه‌تانه‌ی که‌چۆنیه‌تی نه‌خشه‌وپلانی
به‌شدارله‌یه‌کێتیه‌که ده‌که‌ن، بکه‌ینه‌هێماوڕه‌گه‌ز
بکه‌ینه پێناسه‌یه‌ک بۆئامانج وئه‌نجامه‌کانی جیهانگه‌ری
ـیه‌کێتی
ئه‌روپاته‌نهابریتی نییه‌له‌ده‌سکه‌وتێکی
گه‌وره‌بۆده‌سه‌ڵاتوسیاسه‌تی خۆرئاو ،یان به‌رهه‌می
ڕه‌نجوتێکۆشانێکی بێ ووچان بێت وبه‌س بگره‌هاوشانی ئه‌مه‌ش
یاخی بوونێکی گه‌وریه‌له‌دژده‌سه‌ڵاتودۆگمای مه‌سیحی شۆڕشی
پیشه‌سازی ،ڕێنساس، شۆڕشی فه‌ڕه‌نسا، وهه‌وڵی
دیموکراتیزه‌کردنووهۆشیاری خۆرئاوایش خوی
له‌خۆیداسه‌رچاوه‌یه‌کی گرنگن بۆتێگه‌یشتن له‌ماناکانی
یه‌کبوون
هاوکات یه‌کێتی سۆڤێت ،جه‌نگی جیهانی ،ده‌مارگیری یه‌ئاینی
ونه‌ته‌وه‌یه‌کان ،دیواری به‌رلین چه‌نددرزێکی دیارن به‌دیواری
یه‌کبوونه‌که‌وه‌ن ....ناتوانین
له‌باسکردنیان خافڵ بین..له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شداوه‌ستاکانی
دیبلۆماسیه‌تی ئه‌ورووپی سه‌لماندیان که‌ده‌توانن
به‌کاروتێکۆشانی جدی ئه‌ودرزانه‌پینه‌که‌ن وبه‌بابه‌تی وه‌ک
{نه‌ته‌وه‌یه‌ک گرتوه‌کان ،جاڕی گه‌ردوونی مافی
مرۆڤ،هه‌ڵوه‌شاندنی سۆڤێت،ریشه‌کێشکردنی ده‌مارگیری وپاشانیش
به‌ڕوخاندنی دیواری به‌رلین دیواری یه‌کبوونه‌که‌یان
جوانتروجوانتربونیادبنێن
ـ
پێشکه‌وتنی ته‌کنه‌لۆژیاوئاسان کاری هۆکانی
گواستنه‌وه‌وگه‌یاندنوبه‌رجه‌سته‌کردنی زیاتربۆئازادی عه‌قڵ
له‌کۆتایی سه‌ده‌ی ڕابردو ده‌ستپێکی سه‌ده‌ی نوێداهێمایه‌کی
تروئامرازن بۆیه‌کبوونی ئه‌وروپاهاوکات هه‌وڵی به‌جیهانی بوونی
بیروئایدۆلۆژیاکانی خۆرئاواو ،داهێنانه‌کانی بۆته‌واوی
مرۆڤایه‌تیش بۆخۆی پێناسه‌یه‌کی وردی ئامانجی جیهانگه‌رییه
له‌هه‌مان کاتیشداوه‌ڵامێکه‌بۆچۆنیه‌تی یه‌ک گرتنی بیرومرۆڤی
خۆرئاوا.
که‌وتنی دیواری به‌رلین
ڕوخاندنه‌وه‌ی دیواری به‌رلین جگه‌له‌وه‌ی
که‌هێمایه‌که‌بۆیه‌کبوونویه‌کگرتنه‌وه‌ی سنوره‌کان
،ئاماژه‌یه‌کیشه بۆسه‌رکه‌وتنیان له‌کۆنتڕوڵکردنی بیری
نازیه‌ت وده‌مارگیری چونکه‌که‌وتنی ئه‌ودیواره‌مانای لابردنی
به‌ربه‌ستێکی گوریه له‌به‌رده‌م نه‌هێشتنی جیاوازی ڕه‌چه‌ڵه‌ک
یان جیاوازی ئاستو پله‌کانی کۆمه‌ڵایه‌تی نه‌ک ته‌نها
بۆخۆرئاوابگره‌بۆته‌واوی مرۆڤایه‌تی ،ئه‌وکه‌وتنه‌جارێکی تر
یه‌ک گرتنه‌وه‌ی سنورو که‌لتورو ئابووریو ...هتد
هێنایه‌کایه‌وه،هه‌ربۆیه‌ش ئه‌مڕۆکه له‌سایه‌ی یه‌کێتی بوونی
ئه‌وروپاسنوری نێوان ووڵاته‌کانی خۆرئاوا هێنده‌ی مانی
یه‌کبوونی لێده‌بێته‌وه‌هێنده‌مانای ڕێگرووبه‌ربه‌ستو جیاوازی
نابه‌خشێت بۆیه‌ڕه‌وایه‌گه‌ربڵێین 375 ملیۆن هاووڵاتی که
له‌چوارچێوه‌ی یه‌کێتییه‌که‌سنوریکی هاوبه‌شیان هه‌یه وه‌هه‌ر
هێرشێکیش بکرێته هه‌ر پارچه‌یه‌کی ئه‌ونه‌خشه‌یه‌مانای
هێرشه‌له‌سه‌رپترله 375 هاووڵاتی
کلتورووزمان
هاوبه‌شی به‌یه‌کداچوونی که‌لتوروشارستانیه‌تی وزمانی
تێگه‌یشتن له‌چوارچێوه‌ی یه‌کێتی ئه‌وروپا ڕه‌گه‌زێکی تری
گرنگی سه‌رخستنی پرۆسه‌ی
یه‌کێتییه‌که‌یه‌له‌مپێناوه‌شداگه‌ربه‌وردی بڕوانینه‌کلتوری
سه‌رجه‌م ئه‌ندامانی یه‌کێتییه‌که‌جگه‌له‌چه‌ندجیاوازییه‌ک
له‌ڕووی فۆڕمه‌وه جیاوازییه‌کی ئه‌وتۆله‌ناوه‌ڕۆکدابه‌دی
ناکه‌ین بۆنمونه‌مامه‌ڵه‌ی خۆرئاواله‌گه‌ڵ گیان له‌به‌رێکی
وه‌ک إ؛سه‌گ؛که به‌ئه‌ندام له‌خێزانی ده‌زانن هه‌مووشیان که‌م
یان زۆر ئه‌وڕێزه‌یان تیابه‌دی ده‌کرێت وه‌ڕێزگرتن له‌سه‌گ
بۆته‌کلتورێکی شانازی پێ کراوی خۆرئاوا.ئه‌مه جگه‌له‌وجه‌ژنو
بۆنانه‌ی که‌زۆریان له‌یه‌ک کاتو به‌هه‌مان ده‌ستور به‌ڕێی
ده‌که‌ن بڕیاریشیان بۆده‌رکردنی جه‌ژنه‌کان له‌قاڵبێکی ئاینی
بۆقاڵبێکی گشتی عه‌لمانی بڕیارێکی هاوبه‌شه.
زمانیش که ئامرازێکی گه‌وره‌ی تێگه‌یشتنه هانده‌رێکی
گه‌وره‌ی یه‌کگرتنی مرۆڤایه‌تییشه،گه‌ربڕۆانیینه‌زمانه‌کانی
ئاخاوتنوکارپێکراوی یه‌کێتی ئه‌وروپابه‌تایبه‌ت وجیهانیش
له‌پاشه‌ڕۆژدائه‌وزمانانه‌ن که‌بونه‌ته‌سه‌رچاوه‌یه‌ک
بۆفێربوون بۆیه‌به‌زانینی یه‌کێک له‌زمانه‌کانی {ئنگلیزی
،فه‌ڕه‌نسی ،ئه‌لمانی ،ئیتالی ،یان ئیسپانی }مانای
ئه‌ندامیه‌تی ده‌گه‌ێنێت له‌یه‌کێتییه‌دا،چونکه‌ده‌توانن
مامه‌ڵه‌ی پێ بکرێت ولێیتێبگه‌ن
ـ
هه‌رچی له‌باره‌ی مه‌سیحیه‌توتێڕوانینی خۆرئاوا بۆ ئاینی
مه‌سیحی هه‌یه‌وه‌ک پێشتریش له‌چه‌ندین بۆنه‌ووتاردائاماژه‌مان
پێ دا تێڕوانینێکی شه‌فافه‌وه‌هێنده‌ی
ئه‌مڕۆکه‌ئه‌وبابه‌ته‌وه‌ک کلتورونه‌ریتێکی
به‌جێماوته‌ماشاده‌کرێت هێنده‌به‌عه‌قیده‌وئاینی به‌رزی پیرۆز
سه‌یرناکرێت وه‌ئه‌م سه‌یرکردنه‌بۆئاین یان هه‌رباوه‌ڕێکی تر
هه‌موویان زۆرینه‌ی گه‌لانی یه‌کێتی ئه‌وروپا له‌سه‌ری کۆکنو
خاڵێکی هاوبه‌شی تری یه‌کگرتنه‌که‌یانه‌وله‌هه‌وڵی
یه‌کگرتنه‌وه‌ی جیهانیشن پێی له‌وه‌ش زیاترده‌کرێت بڵێین
که‌یاخی بوون به‌سه‌ر دۆگمای مه‌سیحی خاڵی وه‌رچه‌رخانو
ڕزگاربونی ئه‌وروپایه‌له‌ده‌ست فه‌رمانه‌ناڕه‌واکانی کڵێسا
بۆجیابوونه‌وه‌وململانێی نادرووست،
لێره‌دابه‌گشتی ده‌مانه‌وێت ئاماژه‌به‌وه‌بده‌ین
که‌پابه‌ندبوون یان هه‌ڵگه‌ڕانه‌وه‌ویاخی بوون له‌هه‌ندیک
له‌داب وه‌نه‌ریتی ژیانی ڕۆژانه‌ی خۆرئاواکۆکیشیان
له‌سه‌رزمانێکی هاوبه‌ش ویه‌کگرتوو هۆی
یه‌کگرتنه‌وه‌یانه‌وه‌نه‌بێت
ئه‌مه‌ته‌نهاله‌وئاسته‌داوه‌ستابێت بگره‌له‌وه‌ش زیاتر تێبینی
ئه‌وه‌ش ده‌که‌ین که ئاستی ڕووناکبیریوهۆشیاری کۆمه‌ڵانی
خه‌ڵکی ئه‌ورپا تائه‌ندازه‌یه‌کی زۆرچوون
یه‌که‌وجگه‌له‌چه‌ندجیاوازییه‌ک له‌ڕووی فۆڕمه‌وه شتێکی تری
ئه‌وتۆتیانابینی ڕه‌نگه‌ئه‌مه‌له‌به‌رئه‌وه‌بێت که‌گشتایان
خاوه‌ن ژینگه‌یه‌کوکلتورێکوفه‌رهه‌نگیکی ڕوناکبیری هاوبه‌شن
ده‌ستورێکی یه‌کگرتووبۆژیان
وه‌ک ڕاستییه‌ک یه‌که‌م ووڵاتی په‌رله‌مانی ئه‌ورووپا
پۆلۆنیایه بریتانیاوفه‌ڕه‌نساش نمونه‌ی دوووڵاتی پێشکه‌وتون
له‌یاساو دیموکراتیدا یه‌که‌م ووڵاتیش که‌مافی ده‌نگ دانی بۆ
ژنان زامن کردبێت سویده ،ڕۆمایش پایته‌خت وسه‌رچاوه‌ی
یاساوده‌ستوری ئاینیانه.....هتد.
له‌پاڵ هه‌مووئه‌ماندا ده‌کرێت بلێن
که‌ئه‌مڕۆکه‌خۆرئاوابه‌گشتی خاوه‌ن ته‌شریعاتو یاساوده‌ستورێکی
نه‌خشینی یه‌کگرتوون
ئه‌مه‌ش خاڵێکی تری هاوبه‌شی یه‌کێتی ئه‌وروپاده‌گه‌یێنێت
که‌تیایدا ئاسته‌کانی یه‌کگرتن یه‌ک به‌ندده‌کات
ـ
سه‌ربه‌خۆی دادگا،ئازادی ،ماف ،سزادان ،باجوگوومرگی ئه‌ندامان
، یاساکانی ده‌رهه‌ق به‌منداڵان ،ته‌ڵاق دانوعورفی ژن هێنان
،یاساکانی هاتووچۆی مرۆڤه‌کان
...هتد هه‌مووئه‌م بابه‌تانه‌وزۆری تریش له‌شێوازی
مامه‌له‌وکارپێکردن پێیان له‌چوارچێوه‌ی یه‌کێتی ئوروپا لێک
چوونو هاوبه‌شه ،به‌مه‌ش ده‌کرێت بڵێن که‌یه‌کێتی
ئه‌وروپاووڵاتێکی گه‌وره‌یه‌و ئه‌ندامه‌کانیشی بریتین
له‌کۆمه‌ڵێک هه‌رێم ی یه‌کگرتووهه‌ریه‌که له‌سنووری هه‌رێمی
خۆی له‌ژێرساییه‌وسێبه‌ری ده‌ستوورێکی یه‌کگرتووکارده‌کات
،گه‌ر به‌ووردی بڕوانینه ئه‌م ته‌رزه له‌بیرکردنه‌وه
بۆژیانو گوزه‌ران ده‌بینن که به‌هاتنه‌دی ئه‌مانه‌ئامانجێکی
گه‌وره‌ی جیهانگه‌ری دێته‌ئاراوه گه‌ریه‌ک به‌یه‌کی ئه‌م
بابه‌تانه‌ش وه‌ربگرین کاتێکی زۆروو کتێبێکی زۆرمانده‌وێت
بۆیه‌کالێره‌دابه‌کورتی ده‌لێن :
ـ
سه‌ربه‌خۆیی ده‌سه‌ڵاتی دادگاله‌یه‌کێتی ئه‌وروپادا
له‌ئاستێکدایه که‌ده‌بێت به‌نمونه‌ی شارستانی ترین و
عادیلانه‌ترین ده‌سه‌ڵاتی دادگای له‌جیهاندا
بهێنرێته‌ناوباسه‌وه
ـ
مه‌سه‌له‌ی ڕێگه‌گرتن له‌ئه‌شکه‌نجه‌دانی جه‌سته‌یی وده‌روونی
مرۆڤیی ده‌ست به‌سه‌ر له‌دیارده‌هه‌ره‌جوانه‌کانی یاسای
خۆرئاواییه
ـ
ئازادی عه‌قل ئازادی ده‌ڕبڕین ئازادی کارکردن ئازادی
هه‌لبژاردن ئازادی مرۆڤ ئازادی خوا ...هتد ژیانوگوزه‌رانی
خۆرئاوای ڕۆشن کردۆته‌وه
هه‌رئه‌مانه‌شه‌که‌ڕێگای به‌رده‌م ده‌ستورێکی
یه‌کگرتووبۆژیانیان ڕۆشن کردۆته‌وه کاری خۆرئاوایه‌کان
ته‌نهابه‌وه‌نه‌وه‌ستاوه‌که‌ته‌نها ئه‌ویه‌ک بوونه بۆخۆیان
قۆرغ بکه‌ن بگره‌هاوکات له‌گه‌ل یه‌کبوونی خۆیاندا له‌هه‌ولی
ته‌عمیم کردنی ئه‌م ده‌ستوره‌ن بۆهه‌موومرۆڤایه‌تی بۆئه‌وه‌ی
له‌ساییه‌یدا هه‌موومرۆڤایه‌تی به‌ئاسوده‌ی
بحه‌سێته‌وه‌وئه‌مانیش له‌پالیدابه‌خۆش گوزه‌رانی بژین .
ئابووریه‌کی هاوبه‌ش
به‌پێی هه‌ندێک له‌وئامارولێکۆڵینانه‌ی که‌ده‌زگای
"توێژینه‌وه‌وستراتیژی ئه‌ورووپا "پێشکه‌شی ده‌کات هێندێکیان
ئه‌وه‌ده‌گه‌ێنن که‌ئه‌وروپا ئابوورییه‌کی
هاوبه‌شه‌وسیاسه‌تێکی یه‌کگرتووهاوبه‌ش
،له‌مه‌ڕمامه‌له‌ئابووریه‌کانی په‌یڕه‌وده‌کات بۆئه‌مه‌شیان
ده‌کرێت سیاسه‌تی به‌کارهێنانی دراوێکی یه‌کگرتتوی وه‌ک ئیرۆ
بکه‌ینه‌به‌ڵگه‌ونمونه بۆیه‌کگرتنی دراووئابووری ئه‌وروپا
ئه‌مڕۆکه له‌کۆی پانزه ووڵات ی ئه‌ندام دوانزه‌ووڵات ئێرۆ
به‌کارده‌هێنێت هه‌رچی له‌باره‌ی سویدوو دانیمارک وبه‌ریتانیا
هه‌یه له‌باره‌ی به‌ژداریی نه‌کردنیان وله‌هه‌مان کاتدا
ئه‌ندامییه‌تیان له‌یه‌کێتی یه‌که دا هه‌یه گه‌لێک مانی
به‌رز ده‌به‌خشێت، ماناکه‌ش له‌وه‌دایه که بنه‌ماکانی
یه‌کبوون ڕێگه‌له‌به‌رده‌م پاراستنی ویستوتایبه‌تمه‌ندییه‌کانی
ده‌وڵه‌توکۆمه‌ڵانی خه‌ڵک ناگرێت جائه‌گه‌رسویدیان دانیمارک
خه‌ڵکه‌که‌ی پێی وایه که‌دراوی کرۆن دراوێکی نه‌ته‌وه‌یی
ونابێت بگۆڕێت ئه‌واپێویسته‌ڕێزله‌وتێڕوانینه‌بگیرێت مافی
ئه‌ندامیه‌تیشی لێ نه‌سه‌نرێته‌وه هه‌رئه‌وشه که‌وامان
لێده‌کات که‌ڕێزله‌ویه‌کبوونه‌بگرین له‌وه‌ش زیاتر
به‌شیکردنه‌وه‌ی ئاستی گوزه‌رانی خه‌ڵکی ئه‌وروپا
ده‌گه‌ینه‌کۆمه‌ڵێک ئه‌نجام که‌تییایدا ڕاستی ودرووستی ئامانجو
ئه‌نجامی جیهانگه‌ریمان پێ نیشان ده‌دات
ـ
باجی دراو به‌پێوانه‌کردنی له‌گه‌ڵ داهاتی تاکه‌که‌س
له‌یه‌کێتیه‌که‌دا چوونیه‌که به‌ڕه‌چاوکردنی داهاتی
نه‌ته‌وه‌ی هه‌ریه‌ک له‌ووڵاتان به‌رزترین ڕێژه‌ش له‌باجدان
له‌نێوان (49% -30 %) دایه تیایداووڵاتانی هه‌ریه‌ک له
{فنله‌ندا ،فه‌ڕه‌نسا ،دانیمارک ،به‌لجیکا }زۆرترین ڕێژه‌ی
باجدانی خه‌لکی تۆمارکردوه .
ووڵاتانی وه‌ک ئیتاڵیاو لۆکسنبۆرگ ئه‌ڵه‌مانیا نه‌مسا پورتوگاڵ
هۆڵه‌نداو باقی ووڵاتانی تر باجیکی مام ناوه‌ندیان تۆمارکردوه
ـ
ڕێژه‌ی بێکاری کێشه‌ی هه‌ره‌گه‌وره‌ی یه‌کێتی
ئه‌وروپاکۆنتڕۆڵکردنی ئه‌وڕێژه‌یه‌یه که‌تیایداده‌کرێت بڵێین
هه‌ندێک جارئه‌وکه‌سه‌له‌یه‌زیانی گه‌یاندوه‌به‌گه‌شه‌کردنی
ئابووریه‌کی هاوبه‌ش به‌ڵام له‌م دوواییه‌دا به‌ڕه‌چاوکردنی
هه‌ندێک پلان ونه‌خشه‌ی ئابووری سه‌رکه‌توو ئه‌وجیاوازییه
له‌نێوان ڕێژه‌ی بێکاری نێوان ووڵاتانی ئه‌ندام که‌م
بکه‌نه‌وه‌بۆ ڕاستی ئه‌مه‌ش ده‌کرێت دووووڵاتی وه‌ک
ئه‌ڵه‌مانیاو دانیمارک بکه‌ینه نموونه بۆنه‌بوونی جیاوازی
له‌ڕێژه‌ی بێکاری تییایدا
ژماره‌ی
دانیشتوانی دانیمارک 5،3 ملیۆن که‌سه ڕێژه‌ی بێکاریش تیایدا
له‌نێوان 4،8 -4،9 دایه
ژماره‌ی دانیشتوانی ئه‌له‌مانیا 8،2 ملیۆن که‌سه بێکاریش
تیایدا ده‌گاته 8،4 که‌س به‌مه‌ش ئه‌وه‌مان بۆده‌رده‌که‌وێت
که به‌پێوانه‌کردنی ژماره‌ی دانیشتوانو داهاتی نه‌ته‌وه‌ی
هه‌ردووووڵات ڕێژه‌یه‌کی تائه‌ندازه‌لێکچووهه‌یه‌له‌نێوانیان
دا وه‌ئه‌مه‌ش خۆی له‌خۆیدا یه‌کگرتنی ئه‌وروپاده‌گه‌ێنێت
ـ
ئۆتۆمبیل وه‌خاوه‌نداریه‌تی{گه‌رهه‌مووهه‌زارکه‌سێک به‌پێوانه
وه‌ربگرین بۆڕێژه‌ی خاوه‌نداریه‌تی ئۆتۆمۆبیل ده‌بینینکه جگه
له‌یۆنان که‌جیاوازی
یه‌کی
زۆری تیابه‌دی ده‌که‌ین له‌هه‌مووهه‌زارێک 211 که‌س ئۆتۆمۆبیای
هه‌یه باقی ووڵاتانی یه‌کێتییه‌که‌له‌هه‌رهه‌زارێک 500 -400
که‌س خاوه‌نیه‌تی }ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌دوه‌گه‌ێنێت که‌خۆشگووزه‌رانی
ئه‌رووپا تائوندازه‌یه‌ک هاوسه‌نگه
ـ
خه‌رجی ڕۆژانه {بڕی پاره‌ی پێویست وخه‌مڵێنراو
بۆبه‌ڕێوه‌بردنی بژێووی ڕۆژانه‌ی هه‌رتاکێکی
ئه‌وروپاله‌چوارچێوه‌ی یه‌کێتییه‌که‌دا به 25 تا 10 ئیر
مه‌زه‌نده‌کراوه وابڕیاریشه به‌کۆتای هاتنی 2005
ئه‌وڕێژه‌یه‌چوون یه‌کو که‌م جیاوازی بێت }
ـ
گه‌ربڕوانینه‌بڕی به‌رهه‌م هێنانی نه‌ته‌وه‌ی ووڵاتانی یه‌کێتی
ئه‌ورووپا ئه‌واله‌نێوان 28%- 20%ده‌وه‌ستێته‌وه ،که‌ئه‌مه‌ش
ئامانجێکی گه‌وره‌ی سیاسه‌تی ئابووری هاوبه‌شه‌پێده‌چێت
له‌گه‌ڵ زامن کردنی زیاتر بۆهاتووچۆی که‌لووپه‌ل
وکه‌ره‌سته‌کان ولابردنی باج له‌سه‌ریان ئه‌وڕێژه‌یه‌هاوسه‌نگ
تر بێت وبڕی پاره‌ی خه‌رج کراوی حکومه‌ته‌کان بۆپڕۆژه‌خزمه‌ت
گووزارییه‌کانیش به‌ڕه‌چاوکردنی نه‌خشه‌ی سیاسی وڕێژه‌ی
دانیشتوانو به‌هێزی ئابووری تاڕاده‌یه‌ک چوون یه‌که‌له‌م
باره‌یه‌شه‌وه‌سندووقی ئه‌ورروپی که‌فیله به‌دابین کردنی
خه‌رجی به‌شێوه‌یه‌کی هاوسه‌نگ ؟!بۆئه‌وه‌ی ئاسته‌کانی
گه‌شه‌سه‌ندنه‌که پێکه‌وه‌وله‌یه‌ک کات دابۆهه‌مووان بێت
خوێندنه‌وه‌یه‌ک بۆسیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌ورووپا
گه‌ربه‌وردی گه‌ڕانوخوێندنه‌وه‌بۆسیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی
ئه‌ورووپاوهه‌ڵوێست وبڕیاڕومامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵ بارودۆخی
هه‌نوکه‌یوستراتیژه نه‌گۆڕه‌کانمان هه‌بێت
ئه‌واپێویسته‌بگه‌ڕێینه‌وه‌بۆناوه‌ڕاستی شه‌سته‌کان ی سه‌ده‌ی
ڕابردووئه‌وسه‌رده‌مه‌ی که‌تییایداهێزه‌کانی هاوپه‌یمان
که‌وتنه کشانه‌وه‌له
ناوچه‌داگیرکراووژێرده‌سته‌کان ،کۆتای هێنان به‌سه‌رده‌می
داگییرکردنی سه‌ربازی خاڵی به‌هێزوووه‌رچه‌رخانه له‌سسیاسه‌تی
ده‌ره‌وه‌ی ئه‌ورووپا هه‌نگاوێکه‌بۆیه‌کبوونی مرۆڤایه‌تی
له‌ساییه‌ی به‌گه‌ڕخستنی چه‌مکه‌نوێکانی مه‌ده‌نیه‌تو
گڵۆبالیزم دبلۆماسیه‌تی ئه‌ورووپی هه‌ر له‌وکاته‌وه‌له‌وه‌حاڵی
بووکه‌کشانه‌وه‌له‌ووڵاتانه وماف دان بۆدیاری کردنی
چاره‌نووسی خۆیان هه‌وڵوهه‌نگاوه‌کانی له‌مه‌ڕچاککردنی ماڵی
خۆبه‌خۆی ئه‌ورووپاباشترده‌نرێن هه‌ربۆیه‌ش
له‌ڕۆژه‌وه‌ئه‌وروپاییه‌کان زۆربه‌ناسکی مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ
جه‌نگ وبیری جه‌نگ ده‌که‌ن
ئه‌وروپاییه‌کان وتێروانینیان بۆچاره‌سه‌رکردنی
شه‌ڕوئاشووبه‌وجه‌نگی ناوخۆییه‌کان به‌وئاڕاسته‌یه‌ده‌ڕوات
که‌ده‌یانه‌وێت به‌دیلێک بۆشێوازی داگیرکردنی ڕاسته‌خۆوبه‌هێزی
سه‌ربازبهێننه‌ئاراوه،ده‌ریشکه‌وت که‌کشانه‌وه‌ی هێزی
سه‌ربازیوخستنه‌گه‌ڕی هێزی به‌جیهانی بوونی مرۆڤایه‌تی
به‌سوودوقازانجی زیاترده‌گه‌ڕێته‌وه‌بۆ ئوووڵاتانه وئارامی
زیاتریش به‌خۆده‌بینێت زۆرێکمان به‌هه‌ڵه‌داچووین
که‌پێمانوابووه‌سیاسه‌تی خۆرئاواله‌مه‌ڕمامه‌ڵه‌کردن له‌گه‌ڵ
ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست له‌وه‌دایه‌که‌ناکۆکی وناخۆشی هه‌بێت
له‌ناوچه‌که به‌پێچه‌وانه‌شه‌وه هه‌تائارامی هه‌بێت ئاسۆکانی
ئاسووده‌ی
واڵاتر ده‌بێت . ئه‌مه‌ی له‌م کورته‌باسه‌داهاتووه
ته‌نهاهه‌وڵێکه بۆتێگه‌یشتن له‌هه‌ندێکی ئامانجوئه‌نجامی
جیهانگه‌ری ،یه‌کێتی ئه‌وروپاشمان بۆیه به‌نمونه
هێناوه‌ته‌وه‌چونکه له‌بنچینه‌دا خاوه‌ن بیرْۆکه‌ی
جیهانگه‌رییه
سه‌رچاوه‌وپه‌راوێز
ـ
ده‌قی گووته‌ی هۆگۆ له‌ڕۆژنامه‌ی ؛
jydskvestksten
؛ ی هه‌فتانه‌ی دانیمارکی
وه‌رگیراوه‌ده‌رچووی ڕۆژی 2000،09،10
ـ
سه‌نته‌ری لێکۆڵینه‌وه‌ی ستراتیژی سه‌نته‌رێکی
ئه‌وروپاییه‌گرنگی به‌ئاماروهێڵکاری ئه‌وروپاده‌دات
ـ
وڵاتانی ئه‌ندام له‌یه‌کێتی ئه‌وروپادا 15 ئه‌ندامه‌و
واچاوه‌ڕوان ده‌کرێت له‌چه‌ندسالی داهاتوودا 5-10 ووڵاتی تر
بێنه‌ناوبازنه‌ی ئه‌ندام بوون
|