پێشمه‌رگه‌ و بودجه‌ ، گفتوگۆ و سازش

 ئیبڕاهیم ئیسماعیل عه‌باس

 

      زیاتر له‌سێی ساڵه‌ له‌زۆربه‌ی بارودۆخه‌ ئاسایی و دژواره‌‌کانی عێڕاقدا . ناوی پێشمه‌رگه‌ی کوردستان دێته‌ ژێرباسی گفتوگۆ و لێدوان . ئه‌وساته‌ی ڕه‌وشی ناوخۆی عێڕاق ئاساییه‌ " هێزی پێشه‌رگه‌ " له‌ڕێزی میلشیا چه‌کداره‌ خوێن ڕێژه‌کانی عێڕاق دێته‌ هه‌ژمار و، له‌سه‌ره‌تاییترین لێدوانیشدا هه‌ڕه‌شه‌ی بڕینی موچه‌ و داوای هه‌ڵه‌وه‌شاندنه‌وه‌ی یه‌که‌کانیان ده‌که‌ن!!. له‌وساته‌شی دژواری ڕه‌وشه‌کان ته‌نگه‌ به‌حکوومه‌تی زۆرینه‌ شیعه‌کانی عێڕاق هه‌ڵده‌چنێت، داوای هاوکاری و هاتنه‌ناوی پێشمه‌رگه‌ بۆ پاراستنی شاره‌عه‌ره‌بییه‌کانی عێڕاق له‌پێش هه‌موویانه‌وه‌ به‌غدای پایته‌ختی حکوومه‌ت، ده‌کرێت .

      گه‌ر‌تاکو ئێستا ئامانجه‌ خواستراوه‌کانی شیعه‌ باڵا ده‌سته‌کان، له‌به‌رامبه‌ر پێشمه‌رگه‌ وه‌دی نه‌هاتبن . یان به‌واتایه‌کی تر پرسی پێشمه‌رگه‌ له‌لایه‌ن سه‌رکردایه‌تی سیاسی کوردستانه‌وه‌، پرسێک نه‌بووبێت وابه‌ئاسانی سازشی له‌سه‌ر کرابێت . به‌ڵام دواجار و له‌ئێستادا دوای لێدوانه‌کانی سه‌رۆکی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان، گوایه‌!! بۆ هه‌ندێک ئامانجی تایبه‌ت، ئه‌گه‌ر سه‌رۆک وه‌زیرانی عێڕاق داوا له‌سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان بکات . ئاماده‌ن پێشمه‌رگه‌ بۆ شاره‌عه‌ربییه‌کانی عێڕاق بنێرن . ئه‌و لێدوانه‌ وه‌کو ترسێکی سامناک له‌ناخه‌وه‌ هه‌موومانی هه‌ژاند و... له‌ئه‌گه‌ری ڕاده‌ست بوونی کورد به‌ناوه‌ندیش نزیکی خستینه‌وه‌ . ئاخر ئه‌و ترسه‌ بێی پێشینه‌و هاکه‌زایی نییه‌ و وه‌کو زۆربه‌مان ده‌رکی پێده‌که‌ین، حکومه‌ته‌که‌مان له‌به‌رامبه‌ر بودجه‌دا هێنده‌ کڵۆڵه‌، ده‌ترسم له‌پێناو‌ وه‌ده‌سخستنیدا، دواجار به‌ناردنی پێشمه‌گه‌ بۆ ده‌ره‌وه‌ی سنوری هه‌رێمی کوردستان ئامانجی شیعه‌کان بۆ شه‌ڕێکی هه‌رگیز نه‌خواستراو وه‌دی بێت .

 داوا و فشاری شیعه‌کان بۆ ناردنی پێشمه‌رگه‌ و سپاردن و به‌ئه‌ستۆگرتنی به‌شێک له‌شه‌ڕه‌ خوێناویه‌کانی خۆیان له‌گه‌ڵ سوننه‌کان، ئه‌و کاته‌ زیاتر ده‌کارده‌خرێن که‌ سه‌رۆکی حکوومه‌ت خۆی بۆ گفتوگۆی بودجه‌، چه‌ند هه‌فته‌یه‌ک بوو له‌به‌غدا بوو . ئاخر کاربه‌ده‌ستانی ئێستای عێڕاق له‌خۆمان باشتر ده‌زانن، کورد و حکوومه‌ته‌که‌ی، تاکه‌ حکوومه‌ت و نه‌ته‌وه‌ی دونیان که‌پاش حوکمێکی زۆری خۆماڵی ( زۆرتر له‌مێژووی ڕابردووی به‌ره‌نگاری ) ئه‌وه‌ی کاری بۆ نه‌کردووه‌ و هه‌ربه‌لاشیدا نه‌چووه‌، بنیاتنانی ژێرخانێکی ئابووری توکمه‌یه‌ که‌لانی که‌م ئه‌گه‌ر دابینکه‌ری بودجه‌ و پێداویستییه‌کانی حکوومه‌ت و خه‌ڵکیش نه‌بێت، به‌گه‌ڕخه‌ری توانا و مه‌چه‌کی لاوان بێت . ئه‌و داوایه‌ش دروست به مانای " سه‌ودا و مامه‌ڵه‌ " دێت، واته‌ :  ئه‌و کاته‌ی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان پێویستی به‌بودجه‌یه‌، حکومه‌تی عێڕاقی ده‌یه‌وێت له‌به‌رامبه‌ر هێز و باز و خوێنی پێشمه‌رگه‌ بیگۆڕێته‌وه‌!؟. به‌ده‌ر له‌ئه‌مه‌ش خاڵه‌ لاوازه‌کانی کورد به‌پێی ئه‌و سه‌پک و شێوازه‌ی حوکمی پێده‌کرێت، هێنده‌ ئاشکران؟! گه‌ر ئه‌مڕۆش نه‌بێت ڕه‌نگه‌ له‌دواڕۆژدا له‌بابه‌ته‌کانی په‌یوه‌ست به‌پاره‌ی چه‌ور و نه‌وتاوی به‌غدا، هه‌موو تایبه‌تمه‌ندییه جیا‌کانی کورد له‌عێڕاق و عه‌ره‌ب، به‌یه‌کجاری هه‌ڵوه‌شێنێ؟!.

 گۆڕانی شێوازی قسه‌ و ئاخاوتنه‌کانی ئه‌مڕۆی به‌رپرسانی کوردستان، له‌گه‌ڵ به‌خشینه‌وه‌ی مزگێنی زیاد کردن و چه‌سپاندنی ڕێژه‌ی ( 17% ) بودجه‌... جیا  له‌بۆنی له‌سازش بۆنی هێچ شتێکی تری لێنایه‌ت !!. ئاخر ساڵانێکه‌ هه‌مان ئه‌و به‌رپرسانه‌ که‌ڵه‌که‌ی ڕق و کینه‌مان له‌به‌رامبه‌ر عێڕاقی نوێی هه‌ڵده‌ستێن، له‌پای چی ئێستا بۆ لایه‌کی تر وه‌رمان ده‌چه‌رخێنن؟؟. ئاخۆ نوکه‌ له‌هه‌موو ساتێک زیاتر، کاتی ئه‌و پرسیاره‌ نییه‌ : ئه‌گه‌ر به‌ڕاستی کورد سوره‌ له‌سه‌ر ‌پاراستنی تایبه‌تمه‌ندی خۆی وه‌کو میانگیر و بێلایه‌نێکی ڕاسته‌قینه! ئه‌ی ئه‌و هۆکارانه‌ چین له‌دژوارترین وئاڵۆزکاوی ترین بارودۆخه‌کان، له‌به‌بنبه‌ست گه‌یشتووی شه‌ڕی ڕاسته‌قینه‌ی نێوان شیعه‌ و سوننه‌کان، ئه‌گه‌ری ڕه‌وانه‌کردنی ‌هێزی پێشمه‌رگه‌ دێته‌ به‌رباس؟؟.‌  

هه‌ڵبه‌ته‌ من ئێستاش به‌هیوام به‌ڵێنێکی ڕاسته‌قینه‌ بۆ ناردنه ‌ده‌ره‌وه‌ی هێزی پێشمه‌رگه‌ جیا له‌سنووری کوردستان، به‌نوری مالیکی نه‌درابێت . ئه‌گه‌ریش به‌ڵێنه‌که‌ درابێت، زۆرتر به‌هیوام به‌ڕاسته‌وخۆبێت یان ناڕاسته‌وخۆ خۆدزینه‌وه‌یه‌کی ڕاسته‌قینه‌ بێته‌ ئاراوه‌ . ئه‌گه‌رنا زۆر به‌دڵنیاییه‌وه‌ بۆ یه‌که‌م جار و دواده‌رفه‌ت کورد له‌میانگیر و ‌بێلایه‌نی و به‌ره‌ڤانی له‌مافه‌کانی خۆیه‌وه‌، ده‌بێته‌ لایه‌نێکی هه‌ره‌ ڕاسته‌قینه‌ی شه‌ڕی نامرۆڤانه‌ی شیعه‌ و سوننه‌کان . ناوی پێشمه‌رگه‌ش که‌ نووکه‌ ڕاچڵه‌کێنی دوژمنان و تیرۆرستانه‌، به‌نوشستی هێنان له‌شه‌ڕێکی دۆڕاو ده‌بێته‌ داهۆڵی به‌ر ڕه‌شه‌باو، ئه‌وه‌ی له‌ڕامانی ئه‌و دۆخه‌ له‌هه‌موو شتێک زیاتر داخبارم ده‌کات، جه‌رگ سووتاوی دوا ڕۆژ بۆ ئه‌و ژن و منداڵ و دایکه‌ هه‌ژارانه‌ ده‌بێت که‌ تاکو ئێستا به‌دینارێکیش له‌بودجه‌ و پاره‌ی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان سوودمه‌ند نه‌بووبن؟.

 

                                                            23/12/2006    

 

 

 

           

 

02/09/2015

 

goran@dengekan.com

 

dangakan@yahoo.ca