|
عێراقی
نوێ گه‌ر ببێته پێناسی پاش سه‌رده‌می سه‌دام و ته‌مه‌نی ئێستای
3 ساڵ پتر بێت ، ده‌بێت خوێندنه‌وه‌ی كوردی بۆی یان نه‌خشه‌ی
كوردی له عێراقی نوێ‌دا له كوێ‌بێت. گه‌ر نه‌گه‌ڕێینه‌وه بۆ
مێژووی ( 2002 - 2003) و هه‌موو ئه‌و بۆچوون و ئه‌گه‌رانه‌ی
كه‌باسیان له ئێراقی ئازاد ده‌كرد و له فه‌رهه‌نگی ئێمه‌دا به
گه‌ڕاندنه‌وه‌ی كه‌ركوك و هه‌رێمه‌كانی تری كوردستان ناسرا بۆ
جوگرافیای ده‌سه‌ڵاتی هه‌رێمی كوردستان و هه‌ڵكشانی خه‌ونه
نه‌ته‌وه‌یی‌یه‌كانمان بۆ كه‌ناری سه‌ربه‌خۆیی یان قۆناخی خۆ
ئاماده‌كردن بۆی.
گه‌ر پرسی هه‌ره گرنگ
ئه‌وه بێت به‌رژه‌وه‌ندی كوردی به‌راوردی نێوان دوو مێژوو
بكرێت ده‌كرێت ڕووخاندنی سه‌دام وه‌ك پرۆسه‌یه‌كی تاڕاده‌ی (
هه‌رگیز نه‌بوون) بڕوایه‌كی سه‌پاو و جێگیری له بیری كوردی‌دا
گۆڕی و كردی‌یه سه‌ره‌تای خه‌ونی پرۆژه‌ی نه‌ته‌وه‌یی نه‌ك
له‌باشووردا به‌ڵكو له‌سه‌رتاسه‌ری كوردستاندا. ئه‌گه‌ر
ڕووداوێكی مه‌زنی وا تا ئێساش كاریگه‌ری كاڵ نه‌بوێته‌وه‌و
ئه‌گه‌ری گه‌وره‌ی له‌سێداره‌دانی جارێكی
تر ته‌وژمێكی تری نوێبوونه‌وه‌ی ڕۆژانی 3 ساڵی ڕابردوو بێت و
كاتێكی تریش پرسه نه‌ته‌وه‌یی‌یه‌كانی تر دوابخات و
له‌ئاهه‌نگی قوربانی‌یه‌كانی ئه‌نفال و هه‌ڵه‌بجه بیر بكرێن
لای تاكی كوردستانی به‌ڵام ناتوانێت تاسه‌ر به‌رده‌وام بێت.
ئه‌گه‌ر هه‌موو ئه‌و
فاكته‌ر و خوێند‌نه‌وانه‌ی بۆ
ڕانه‌گه‌یاندنی ده‌وڵه‌تی كوردستان له داگیركردنی به‌غداد
لۆژیكی بن و عێراقی بوون چاره‌نووسێكی سه‌پێنراوی وویستی
ده‌ره‌وه‌ی ئه‌مریكی و هه‌رێمایه‌تی بێت و په‌سه‌ندی كوردیش
ناچاربوونی هێزێكی به هێزێكی له‌خۆی گه‌وره‌تر بێت به كۆمه‌ڵێك
به‌ڵێن و په‌یمانی تازه له‌ووڵات و سه‌رده‌مێكی نوێ .
كێشه‌ی كوردی له
عێراقدا ناكه‌وێته سنووری كێشه‌ی ( سونه و شیعه) چونكه خه‌ونی
كوردی له سنووری حه‌مرین تێناپه‌ڕێت و ململانێ‌ی ده‌سه‌ڵاتی
به‌غداد ناكات كه جه‌نگی نێوخۆی ئێستای
( شیعه
و سوونه) بۆی له‌وپه‌ڕی توندوتیژیدایه بۆ یه‌كلایی كردنه‌وه‌ی.
ڕاگه‌یاندنه‌كانی
كوردستانی له‌م ڕۆژانه‌دا هه‌واڵی پاسپۆرتێكی نوێ‌ی عێراقیان
بڵاو كرده‌‌وه به‌زمانی عه‌ره‌بی كه بۆ جاری 3 چاپ
ده‌كرێته‌وه. ئه‌مه شۆكێكی تری هه‌ر كوردستانی‌یه‌كه بۆ
تێڕامان و به‌دگوومانی كه گه‌ر زمانی كوردی زمانی دووهه‌م
بێت و له‌په‌رله‌مانی عێراقیدا تابلۆی( ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌ران)
هه‌ڵواسرابێت و زمانی فه‌رمی بێت بۆ ناخرێته سه‌ر پاسپۆرت…
دۆخی ڕامیاری عێراقی نوێ گۆڕانی خێرا و زووبه‌زوو به‌خۆیه‌وه
ده‌بینێت و ئه‌گه‌ری گۆڕینی پاره‌ی عێراقیش له ئارادایه كه
تائێستا به‌زمانی عه‌ره‌بی‌یه و له‌دیدی پاسپۆرته
نوێ‌یه‌كه‌وه چاوه‌ڕوانی به‌كوردی نووسین بێ‌هووده‌یی‌یه.
ئاڵای عێراقی نوێش له خه‌تی ده‌سته‌وه كراوه به‌كوفی و بۆ
كوردستانی باشووریش مانایه‌كی تازه‌ی نی‌یه.
گه‌ر ئه‌وه‌ش
به‌هه‌ند وه‌ربگیرێت كه‌ده‌ڵێت
فشاری كوردی له‌ئێستادا هۆكاری نزیكبوونه‌وه‌ی شیعه و سونه‌ن
به‌رامبه‌رمان( گه‌رچی ڕاستی‌یه‌كی تا ئێستا نه‌گۆڕه هه‌میشه
لاوازه‌كان له‌هه‌ردان‌و سانێكدامه‌رجی به‌هێزه‌كان
ده‌سه‌لمێنن
نه‌ك به‌پێچه‌وانه‌وه(.
ئایا ئه‌مه پرسیار
نی‌یه پاسپۆرتێك به‌زمانی دایكی ( سه‌رۆك كۆمار و شالیاری
ده‌ره‌وه‌ی) ووڵاتێك نه‌توانرێت بنووسرێت ، هیوای ئاینده بۆ
عێراقی نوێ لای كورد
له‌باشووردا چی‌یه.؟
|