|
فراص الاطرشی
"بارودۆخی حکومه تی عێراق باش نیه، ئاغای سه رۆک کۆمار!"
سه ر
دێری نوسراوه یه که له لایه ن "فراص الاطرشی" هه واڵنێری سه ربه خۆ و کار
ناسی باردۆخی رۆژهه لاتی ناوه راست له رۆژنامه ی الااهرام. له ودا تیشکی
خستۆته سه ر چۆنیه تی درستی خۆ هه‌ڵ نان و ئیدیعاکانی جورج بوش له په یوه
ندی له‌گه‌ل سه‌ر که‌وتنه کانی ویلایته یه‌کگرتوه کانی ئه مریکا له عێراق.
له فارسیه وه: ئارێس زاره عی
دو
رۆژ له مه وه به ر سه ر کۆماری وه لاته یه‌کگرتوه‌کان بوش، له راپۆرتی
سالانه ی خۆی دا موژده و ئه در‌‌‌ه‌سی ده سکه وت گه لێکی ئه دا که گۆیا
ولاته که ی له رزگاری و هه ر وه ها له یارمه تی دان به نوێسازی عێراق وه ده
ستی هێناون.
قسه
کانی ئه و هه ڵگری چه ندین حوکمی ئاماری بون
که گۆیا هه‌‌وڵی وێلایه‌ته یه کگرتوه کان بۆ سارێژی
هه‌له‌کانی پێشوی له رێگای ده‌ست دانه کۆلێک هه له ی نوی تره.به داخه وه ئه
م شێوه خۆ به هه‌مو شت زانینه و خۆ لادان له قبولی راستیه زه قه‌کان که له
سه‌ر ئه‌م ئه ساسه نمایش ده کرێن، هه ر له سه ردارانی شه ری خاج
ده‌وه‌شیته‌وه که له‌به‌ر هه‌له‌شه‌یی و په‌له پرووز کردنیان بۆ
به‌ر‌به‌رین کردنی ئیمپراتوریه‌که‌یان چاو له پاشه‌رۆژی تراژیدیا
خوڵقێنه‌ره‌که ئه‌نوقێنن.
در
ئه م
رۆژانه سه‌ر له هه‌ر شوێنێکی عێراق بده‌یت، کۆسپی سه‌ره‌کی، نه‌بونی ئاسایش
و ئه منیه‌ته. له حالێک دا که دونیا هه ناسه‌ی نیگه رانیان له سینگ دا
به‌ند کردوه به خاتر بارمته و گروگانگیری هه واڵ نێرانی بیانی،
دیپلوماتیکان و بازرگانان، به لام ئه وه عێراقیه کانن که له ناو قۆلایی ئه
م کاره سات و توند وتیژیه به‌رینه دا ئازار ده‌چێژن و ره‌نجه‌رۆن.
گره‌وگانگیری، که
له سالی 2004 دا ببوه جێ سرنجی راگه یاندنه‌کان، له رۆژی 2 فه‌قه‌ره بۆ 12
فه‌قه‌ره گه‌یشتوه. بانده کان رۆژانه قوربانیه کانی خۆیان ده‌خه‌نه ژێر
چاوه دێری، تاکو پێش له رفاندنیان له بارودۆخی ئابوری و ره فاهی و په‌یوه
ندی که‌سی جێی مه‌به‌ستیان له گه ل ده‌ره‌وه‌ی ولات زانیاری به ده‌ست بخه
ن.
داستانی کۆ کردنه وه ی دۆلار گه‌لی ووشک بۆ ناردنه‌وه بۆ خزم و خێش له
عێراق{به مه به ستی دانیان به گروگانگیره کانی که که‌س و کاره کانیان به
ره‌‌‌هینه گرتون}
له ناو عێراقیه کانی دوره وڵات بۆته شتێکی ئاسایی.
هێرش
کرنه سه‌ر چه‌کدراه ئه‌مریکایی و هێزه عێراقیه ده‌وره دیده‌کانی ئه‌وان له
70 جار له رۆژ دا له کۆتایی سالی 2004 دا، له ماوه ی یه‌ک سال دا بۆ 100
فه‌قه ره هه ڵکشاوه.
تاکو ئێستا له عێراق دا نزیک به 2250 سه‌ربازی ئه‌مریکی
کوژراون و 17هه‌زاریش بریندار بون. هه زاران تانک، زره پۆش، هێلی‌کۆپته‌ر
،تانکه‌ر و شتی تری نیزامی له ناو براون.
کێشه
له سه‌ر
کوژراوانی سویل و غه‌یره نیزامی، به ره‌قه‌م گه‌لی 35000 هه تا 135000،
به‌رده‌وام به فرکه له زیاد بون دایه. ئه‌رته‌شی ئه‌مریکا ئه‌لێت که تاکو
ئێستا 30هه‌زار " شێوێنه‌ریان" له ناو بردوه.
برق
ئاسا بینا گه‌لی زه‌به‌لاع و پۆشته یان له ئه بوغریب و باشوری عێراق دروست
کردون
تاکو هێزه‌کانی ئه‌مریکا بتوانن هه‌مو ئه‌ندامه‌کانی
بنه‌ماله عێراقیه کان، هه ر به گومانی خه‌تاکار، به‌رنه به‌ره‌وه.
ئه‌لبه‌ت زۆربه‌شیان دوایه به هۆی هه‌ڵه بون له زانیاری و ناسینیان له لایه
ن جاسوسه کانه وه، ئازاد ده‌کرێنه‌وه.
لێکدانه‌وه و ئاماره‌کان باس له وه ده‌که‌ن که حالی حازر
نزیک به 20000
عێراقی له گرتوخانه کانی ژێر کونترۆڵی هیزه‌کانی ئه‌مریکا
به‌سه‌ر ئه‌به‌ن. ئه‌مه به‌راورد بکه ن له‌گه‌ل ره‌قه‌می 5000 له
ناوه‌راستی سالی 2004 دا. به سه ختی ده توانی ئه مه نیشانه ی پروسه‌ی به
دیمۆکراتیزه کردن ئاوه‌دان کردنه‌وه به حیساب بێنیت. ئه ڵبه ته ئه م
ره‌قه‌م و ژوماره‌یه ئه‌و که‌سانه له خۆ ناگرێت که له به‌ندیخانه و
شکه‌نجه گاکانی وه زاره تی ناوخۆی ده‌وله‌تی ئێستای عێراق دان.
حرکت.راپرسیه
سه‌رتاسه ری
و هه‌لبژاردنه‌کانیش که کاربه ده‌ستانی ئه مریکا له ئه‌وان
وه‌کو پاڵپشت و به گشتی به عینوانی متۆری جموجۆل ساز کردن بۆ به‌ره‌و پێش
بردنی پرۆسه‌که باسیان لێوه ده‌کرد، به لام به‌پێچه‌وانه‌وه، بۆته
که‌ره‌سه‌ی بۆ دواوه کشانه‌وه، له راستی دا بونه‌ته هۆی سه‌ر هه‌ڵدانی تاقم
و دابه‌ش بونی به سه‌رسکت و گروپه کان.
ره‌هبه‌رانی
سونی، ده‌وله‌تی شیعه گه‌ردان و وه‌زاره‌تی ناوخۆیی به سه‌رکوتگه ری
سونیه‌کان له رێگای به کار بردنی توندو تیژی، شکه‌نجه و له دار دان
تاوانبار ئه که ن. و ده وله‌تی شیعه سه‌نته‌ریش له وه لام دا، رابه‌رانی
سونی تاوانبار ده کات به پشتوانی کردن له "یاغیان" و بێ توانای ئه‌م ره
هبه‌رانه له راگرتنی هێرشی ئه‌وان بۆ سه‌ر مزگه‌وت، کۆرو کۆمه‌ڵ و رێوره
سمی خاکسپاری و هیتد...
و چۆڵ بونی عێراق له خوێنده‌وارن به‌رده‌وامه. به سه‌دان
که‌س له زانایان، دانیشمه‌ندان، ته‌کنوکراته کان و پزیشکان له ترسی بارمته
گیری وه یا کوشتن به ناچار وڵات جێ دێڵن.کاریگه‌ری ئه م که‌ش و هه وا
ترسناکه تا شوێنێک چۆته پێشیه که که‌مپین گه‌لی ئینترناشنالی بۆ پاراستنی
ئاکادیمیسینه کانی عێراق وه‌رێ خراوه.
ئه‌وه‌ی
که له بێ یاسایی و وێرانی و کاووس باسی کرا له سه‌ر بێ ئاسیشی له عێراق
به‌س نیه.پێشه سازی و خزمه‌گوزاری سه‌ره‌تایش جه‌ماوه‌ر زۆر لێی نارازین.
برق، برق و برق. ئه‌مه ووشه‌یه‌که که ناتواندرێت به پێی پێویست له لایه‌ن
خه‌ڵکی عێراق بگوترێته وه.
خۆش
ده‌بو که بوش له قسه‌کانیدا ئاورێکی له وه‌ش دابایه وه که عێراق پێش
ئه‌شغال کردنی ، وه سه‌ره رای بایکۆتی نه‌ته‌وه یه‌کگرتوه‌کان و بومبارانی
هه‌ر ده‌مه ناده‌می ئه‌مریکا وئینگلیس، له عوده ی به‌رهه‌م هێنانی 3958
مگاوات برق ده‌هات. به لام به‌رهه‌می مامناوه‌ندی دسامبری(مانگی کۆتای سالی
رابوردو 2005،) 3500 مگاوات بو. کاربه ده‌ستانی
داگیرکه‌ری
ئه مریکایی له مانگی ژوئێنی 2004 رایانگه‌یاند که به‌رهه‌م هێنانی کاره‌با
ده‌گه‌یه‌نه 6000 مگاوات. ئه‌وه خۆی یه ک شکسته. ده رهینانی نه‌وتیش که
به‌لێن وابو موخاریجی بنیات نانه‌وه‌ی عێراق دابین بکات، سه‌ر نه‌که‌وتنێکی
گه‌وره تره.
ناردنه ده‌ره‌وه‌ی نه‌وتی عێراق که به پێی
ئامانجی راگه‌یندراوی کار به‌ده‌ستانی ئه‌مریکای به ڵێن وابوو بۆ 3 ملیون
به‌رمیل له رۆژدا زیاد بکریت. به‌لام ئه‌وه‌تا ئه‌مرۆ بگره ناگاته رێژه‌ی
پێش شه‌ریش(2.5 ملیون به‌رمیل له رۆژدا)، له حالێکدا که ئه‌تواندرێت به‌شێک
له گوناهه‌که ی بخرێته پاڵ گروپه نه‌ناسیاوه‌کان، لێ‌کۆلینه‌وه و
لێ‌دوانه‌کان نیشانده‌ری ئه‌و راستیه‌ن که کێشه‌ی بنه‌ره‌تی نه‌بونی
مودیریه‌ت و به‌ریوه به‌رایه‌تیه له لایه‌ن داگیرکاران و ده‌سه‌لاتی
هه‌نوکه‌یی له ئیداره‌ی پیشه سازی نه‌وت.
راپۆرت
به دوای راپۆرت ناله باری بارودۆخی ئاوه‌دانی و بنیاتنانه‌وه‌ی عێراق مان
بۆ ده‌ر ئه‌خه‌ن، تا ئه‌و راده‌یه که ئه‌توانین بلێین ئیتر سیقه‌یه‌ک بۆ
ئه‌م چه‌شنه گالته‌جاریه خۆش بینانه نه ماوه... ئێستا ئه‌گه‌ر برۆینه
ئه‌ودیوی سنوره‌کان، جه‌وی سیاسی ویلایه‌ته یه‌کگرتوه‌کانیش زۆر باشتر
له‌وه نیه. راپرسیه جۆراوجۆره‌کان نیشانده‌ری دارمینی خۆشه‌ویستی بوش بۆ 39
له سه‌ده، ره‌قه‌مێک که به پێداگری راگه‌یه‌نه‌ره‌کان، بێ له نه‌زه‌ر گرتنی
ده‌نگه‌کانی ریچارد نیکسون،نزمترین رێژه ی پشتوانی جه‌ماوه‌ره له مێژوی
ئه‌مریکادا ،له‌م ده‌وره‌ی دوهه‌می سه‌روک کۆماریه دا.
کاتێک
که بوش له سالی 2001 دا بو به سه‌رؤ‌ک کۆمار، ویلایه‌ته یه‌کگرتوه‌کان
مازادی بودجههی 236 ملیارد دولاریان له ئیختیار ئه‌و نا. ئه‌مرۆکه ئه‌و
ولاته دوچاری که‌سری بودجه‌ی 340 ملیارد دولاریه، که حدوده‌ن 300 ملیارد
دولاری ئه‌م پاره‌یه، ته‌نیا سه‌رفی شه‌ری عێراق کراوه.
له
م ناوه‌دا تۆفانی کاتریناش به لای گه‌وره‌ی ئاسمنای بو بۆ کۆشکی سپی.
خه‌ڵکی نئورلیان 4 مانگ دوای تۆفانه ماڵ وێرانکه‌ره‌که، ده‌سه‌لاتی بوش به
که‌مته‌رخه‌می وکۆتای کردن تاوانبار ده‌که‌ن. باڵای 80 له سه‌دی خه‌ڵکی
ئه‌فریقایی ـ ئه مریکایی ئه‌و شاره تازه هه‌رگیز ناتوانن له‌وێ ده‌ست به
ژیان بکه‌نه‌وه.
تێکه‌لێک له ئیفتزاحات و گه‌نده‌ڵ کاریه‌کانی پێک هاتو له لایه‌ن "دل
لی"ئا،"له بی" و "براموف" و تا ده‌گاته شه‌ری عێراق(زۆرینه‌ی
ئه‌مریکایه‌کان خوازیاری هێنانه‌وه‌ی هێزه‌کانن له عێراق تا کۆتای سال) به
گشتی هه‌موی ئه‌وانه باس له‌وه ده‌که‌ن که سالی 2006 بۆ بوش سالی پێک هاتن
یا دۆراندنه. ئه‌ڵبه‌ته ئه‌م وته‌یه عێراقیش له به‌ر ده‌گرێت.
وه‌ر گیراو له سایتی ره‌وشه‌نگه‌ری
|
