** با "عه‌لی باپیر" ه‌کان بێنه‌ مه‌یدانه‌وه‌**

           

                                                ڕێناس جاف

 

ئه‌وه‌ بۆ ماوه‌ی چه‌ن حه‌وته‌یه‌ک ئه‌چێ دوابه‌ دوای بڵاوکرانه‌وه‌ی 12_10 کاریکاتۆر له‌ حه‌زره‌تی موحه‌ممه‌د،پێغه‌مبه‌ری موسڵمانان، به‌ نێو گۆڤار و بڵاڤۆکه‌کانی چه‌ن وڵاتی ئه‌ورووپی وه‌ک دانیمارک،نه‌رویژ،فه‌ڕه‌نسا و هتددا، شه‌پۆلێک له‌ ڕق و تووڕه‌یی دونیای موسڵمانانی گرتۆته‌وه‌ و هه‌ر که‌سه‌و به‌ گوێره‌ی کوێره‌ فامی خۆ،حوکمی کوشتن و بڕین و سووتاندن و قڕکردن و وێرانکاری، ده‌رده‌کات. له‌و نێوانه‌دا حکومه‌ت و ده‌زگه‌کانی دیکتاتۆری زاڵ به‌سه‌ر وڵاتانی ئیسلامیدا، زێترین که‌ڵک له‌و ده‌رفه‌ته‌ وه‌رده‌گرن و بۆ مانه‌وه‌ی خۆ،جه‌ماوه‌ر زێتر ده‌ورووژێنن.

ئه‌وه‌ی گه‌لانی موسڵمان و ڕێبه‌رانی موسڵمانان،ئه‌نجامی ده‌ده‌ن،ڕاس به‌ گوێره‌ی قازانج و به‌رژه‌وه‌ندی وڵاتانی ده‌سته‌ڵاتداری ڕۆژاواییه‌ و ئه‌مه‌ هه‌مان داواکاری و خواستی له‌مێژینه‌ی زلهێزانه‌ هه‌تا ئاوره‌که‌ فره‌تر هه‌ڵگیرسێ و دوژمناێتی نێوان دونیای ئیسلام و جیهانی ڕۆژاوا زێتر په‌ره‌ی‌ پێ بدرێ. په‌لامار بۆ سه‌ر سه‌فاره‌تخانه‌کانی چه‌ن وڵاتی ئه‌ورووپی له‌ نێو وڵاتانی ئیسلامی و ئه‌و شه‌پۆله‌ پڕ له‌ توند و تیژییه‌ی به‌و ڕۆژانه‌،دونیای گرتۆته‌وه‌،جگه‌ له‌ نه‌هامه‌تی و نه‌گبه‌تی،ده‌ستکه‌وتێکی دی بۆ گه‌لانی موسڵمان له‌ دوو نابێت. ئه‌مه‌ ده‌رفه‌تێکی زێڕینه‌ بۆ وڵاتانی ده‌سته‌ڵاتداری ئه‌ورووپی،هه‌تا سیمایه‌کی لێڵ و به‌ پێی واقیع له‌ موسڵمانان، لای گه‌لانی خۆ، ده‌ربخه‌ن.

من نه‌ ده‌مه‌وه‌ێ لاگری له‌ ڕۆژاواییه‌کان و ئه‌و ڕه‌وته‌ی به‌ بیانووی ئازادی ڕاده‌ربڕین بکه‌م و نه‌ش به‌ هیچ له‌ونێک ده‌گه‌ڵ ئه‌و شه‌پۆله‌ کوێرانه‌دام به‌ وڵاتانی ئیسلامی دا که‌وتۆته‌ ڕێ. ئه‌وه‌ی خوێندنه‌وه‌یێکی ژیرانه‌ی بۆ دوو کولتووری ئیسلامی و ڕۆژاوایی نه‌بێت،دیاره‌ به‌ هیچ له‌ونێ له‌ پرسه‌که‌ ناگات و هه‌تا دێ قاڵه‌که‌ زێتر ده‌که‌وێته‌ قه‌یتوول و هه‌راکه‌ به‌رزتر ده‌بێته‌وه‌. به‌یاننامه‌ ده‌رکردن و وه‌ده‌رنانی سه‌فیر و باڵێۆزی چه‌ن وڵاتی ئه‌ورووپی له‌ وڵاتانی ئیسلامی و بایکۆتکردنی کاڵا و شت و مه‌کی ئه‌وان،ڕه‌نگه‌ بۆ کورته‌ ماوه‌یه‌ک،سیاسه‌تێکی کارا بۆ وڵاتانی ئیسلامی بێت و زیان له‌ به‌رژه‌وه‌ندی ئابووری ئه‌و چه‌ن وڵاته‌ ئه‌ورووپییه‌ بدات،به‌ڵام بێ سێ و دوو له‌ درێژخایه‌ن دا گه‌وره‌ترین زه‌بر له‌ که‌ساێتی و بگره‌ شوناسی ئیسلامی و کولتووری موسڵمانان ده‌وه‌شێنێ و مرۆڤی ڕۆژاوایی زێتر له‌ ئینسانی موسڵمان،دوور ده‌خاته‌وه‌. ئه‌مه‌ هه‌مان سیاسه‌ته،‌ وڵاتانی ئیستیعمارییه‌ ساڵه‌های ساڵه‌ هه‌وڵی جێ وه‌جێ کردنی ده‌ده‌ن که‌چی بۆیان نه‌چووه‌ته‌‌ سه‌ر به‌ڵام کوێره‌ موسڵمانه‌کان، به‌ده‌س خۆ ئه‌و گرێ کوێره‌یان بۆ ده‌که‌نه‌وه‌.

ڕووناکبیرانی به‌ناو ئیسلامی و ڕێبه‌ر و زانا و مه‌لاکانی نێو وڵاتانی ئیسلامی یان به‌ واتای خۆیان جیهانی ئیسلام،له‌ جیاتی ئه‌وه‌ی ئه‌م هه‌له‌ زێڕینه‌ بقۆزنه‌وه‌ و به‌ باشترین شێوه‌ سیما و که‌ساێتی پێغه‌مبه‌ری خۆ،به‌ ئه‌ورووپییه‌کان بناسێنن،ڕاس به‌ پێچه‌وانه‌وه‌ ده‌جووڵێنه‌وه‌ و هه‌تا دێ ئاوره‌که‌ پتر نێڵه‌ ده‌ستێنێ.

ئه‌وان پێیان وایه‌ ئه‌مه‌ کۆمه‌ڵگه‌ پاشکه‌وتووه‌که‌ی ده‌یان ساڵ له‌مه‌وبه‌ری نێو وڵاتانی ئیسلامییه‌ که‌ به‌ که‌یفی دڵی خۆ،ته‌راتێنی تیا بکه‌ ن و حوکمی کوشتن و کپ کردن و زیندانیکردنی ئازادیخوازانی تێدا ده‌ربکه‌ن. هه‌ر بۆیه‌ هیچ له‌ کولتووری ئه‌ورووپی ناگه‌ن و به‌ شێوه‌ێیکی کوێرانه‌،پاڵ به‌ کۆمه‌ڵه‌وه‌ ده‌نێن ڕاس شوێن که‌وته‌ی ڕوانگه‌ و بیر و بۆچوونه‌ چه‌وته‌کانی ئه‌وان بن.

نموونه‌ی هه‌ره‌ زه‌قی ئه‌و هه‌ڵس و که‌وته‌ چه‌وت و دژه‌ مرۆڤانییه‌،ده‌توانی له‌ کورده‌وارییه‌که‌ی لای خۆمان ببینی که‌ له‌ مێژه‌ مرۆڤه‌ سه‌ر‌به‌ست و بیر ڕوونه‌کان،تیایا به‌ تاوانی پڕ و پووچی سووکێتی به‌ دین و شه‌رعی ئیسلام،ده‌فه‌وتێندرێن.

 تاوانی "عه‌بدولخالق مه‌عرووف" و "عوسمان عوزێری" و ده‌یان سه‌ربازی بێ ناونیشانی دی، جگه‌ له‌ لاگری له‌ مافی یه‌کسان و به‌رانبه‌ر بۆ ئینسان و په‌ره‌ده‌لادان له‌ سووچه‌ تاریک و نووته‌که‌کانی ئایدیۆلۆژیا، چبوو؟!

ئایا هه‌ر که‌سه‌و ڕا و بۆچوونێکی دژ به‌ ئایدیۆلۆژیا و سیسته‌م و ده‌زگه‌ و حکومه‌تێک بوو، ده‌بێ به‌ کوشت بدرێ؟! جێی داخێکی گرانه‌ هێشتا زۆربه‌ی مه‌لایانی نێو دونیای ئیسلام و کورده‌وارییه‌که‌ی خۆمان،هه‌ڵگری ئه‌و بیر و بۆچوونانه‌ن به‌ڕاستی زارۆکی ئه‌مڕۆش به‌ لایاندا ناچێ.

 ڕووناکبیرانی به‌ ناو ئیسلامی ده‌بێ به‌ خۆدا بچنه‌وه‌ و پاشگه‌ز بنه‌وه‌ له‌و مامه‌ڵه‌ چه‌وت و دژه‌مرۆڤانییه‌ی هه‌تا به‌ ئێستا ده‌گه‌ڵ چین وجیلی ڕووناکبیری گه‌له‌که‌یان کردوویانه‌. حوکم ده‌رکردن و داوای توندترین سزاکردن بۆ نووسه‌رێکی بوێری مینا "مه‌ریوان هه‌ڵه‌بجه‌یی" که‌ شاراێیک ڕاستی نێو کۆمه‌ڵگه‌که‌ی به‌ نێو دین و شه‌رعه‌وه‌ ده‌رخستووه‌،مرۆڤی خودان ئاوه‌زی ئه‌مڕۆ هه‌تا چه‌نده‌ وه‌ریده‌گرێ؟! سه‌دانی وه‌ک مه‌ریوان هه‌ڵه‌بجه‌یی له‌و کورده‌وارییه‌دا هه‌نه‌ که‌ چه‌ندین شارا له‌و ڕاستییانه‌یان لایه‌ که‌ ناوێرن ده‌نگ هه‌ڵبڕن. ئه‌و ده‌سته‌ڵاته‌ ڕه‌ش و ئه‌هریمه‌نییه‌ی شێخ و مه‌لایان هه‌تا به‌وڕۆ  حوکمی کورده‌واریی پێ کردووه‌ به‌ سه‌ت داخ و که‌سه‌ره‌وه‌ ئیزنی ته‌نانه‌ت هه‌ڵمژینی هه‌وای پاکی بیرکردنه‌وه‌شی به‌ تاکی کورد نه‌داوه‌. گه‌ر به‌ ده‌یان ساڵ جارێکیش ده‌نگێ بوێر، سه‌ری هه‌ڵداوه‌ به‌ ده‌یان مۆرکی سه‌یر و سه‌مه‌ره‌ و دوور له‌ ڕاستییه‌وه‌‌ به‌ یه‌کجاری کپیان کردووه‌.

ئه‌میری کۆمه‌ڵی ئیسلامی کوردستان کوا،له‌ کوێیه‌؟ له‌ جیاتی ئه‌وه‌ی حوکمی کوشتن و گیان کێشان که‌ به‌ده‌س بانتر له‌وه‌،بۆ که‌سانی دژ به‌خۆ ده‌ربکات،با به‌ زمانه‌ کول و کۆڵه‌واره‌که‌ی، ئیسلامه‌که‌ی پتر بۆ جه‌ماوه‌ر ڕوون بکاته‌وه‌.

ئه‌و ڕۆژانه‌ی جه‌ماعه‌تی شێخ و مه‌لایان حسێبیان بۆ ده‌کرد،کۆمه‌ڵ هه‌ر وه‌ک مه‌ڕ ملکه‌چ و گوێ له‌ مستی ئه‌وان بن،ئیدی به‌سه‌ر چوون.

دینێک،مه‌رامێک،ئایدیۆلۆژیایه‌ک،ڕێبازێک،بۆ هه‌موو ڕه‌هه‌ندێکی ژیانی تاکی و جڤاکی مرۆڤ پلان و به‌رنامه‌ی ڕوون و ئه‌وڕۆیی پێ شک نه‌یه‌،بێگومان هه‌تا ئه‌و خواره‌ش بڕ ناکات.

ئه‌و به‌ناو زانا و ڕووناکبیره‌ ئیسلامییانه‌ی به‌ دروشمی زل و مل قه‌وی و جه‌ماوه‌ر په‌سه‌نده‌وه‌ ،خه‌ڵک ته‌فره‌ ده‌ده‌ن و حوکمی نابه‌جێ و دژه‌ مرۆڤانی ده‌رده‌که‌ن و کۆمه‌ڵگه‌ له‌ بازنه‌ێیکی داخراودا ڕاده‌گرن،ئه‌ی ئه‌و به‌ڕێزانه‌ بۆ وه‌خۆ ناکه‌ون و ته‌کانێ به‌ خۆ ناده‌ن ‌ خۆ گوته‌نی ،ئه‌و پێغه‌مبه‌ره‌ی سه‌مبولی ژیری،له‌کارزانی،لێهاتوویی،به‌مشووربوون و دلۆڤانی بووه‌،  بۆ نایه‌ن زێتری به‌ ئه‌ورووپییه‌کان و کولتووری ئه‌ورووپی بناسێنن؟! دیاره‌ به‌و شه‌پۆله‌ کوێرانه‌ی به‌ نێو وڵاتانی ئیسلامیدا که‌وتۆته‌ ڕێ،سیمای مرۆڤی موسڵمان پتر لای ڕۆژاواییه‌کان، ده‌خه‌وشێنێ و ئه‌وان به‌ حه‌قیقه‌ت په‌ی  ده‌به‌ن  کولتووری ئیسلامی له‌ دووی حوکمی کوێرانر ده‌رکردنه‌ ئه‌گینا بۆ ده‌نگێ ئه‌قڵانی له‌ نێو وڵاتانی ئیسلامییه‌وه‌ به‌رز نابێته‌وه‌،خه‌ڵکه‌ له‌به‌ر خودا،ده‌س ڕاگرن،با له‌مه‌ فره‌تر په‌ڵه‌ی شه‌رمه‌زاری نه‌نیشێته‌ سه‌ر نێوچاوانی مرۆڤایه‌تی؟!

من نامه‌وێ لاگری له‌ سیاسه‌تی ده‌وڵه‌تانی ڕۆژاوایی بکه‌م که‌ له‌ نێو وڵاتانی ئیسلامیدا له‌ دووی چین، به‌ڵام خۆ پڕ ڕوونه‌ مرۆڤی ڕۆژاوایی سه‌تی سه‌ت وه‌ک ئێمه‌ی خۆرهه‌ڵاتی و موسڵمان،ملکه‌چ و گوێڕایه‌ڵی حوکم و فه‌رمانی ده‌سته‌ڵاتداران نابن. بۆیه‌ ئه‌و ڕێگه‌ی موسڵمانان گرتوویانه‌ته‌ پێش،جگه‌ له‌وه‌ی شه‌ڕانه‌چیتر و ده‌مارگرژتر و توندڕه‌وتریان بناسێنێ،چ ده‌ستکه‌وتێکی بۆ جیهانی ئیسلامه‌که‌یان نا‌بێت؟! ده‌کار گرتنی چه‌که‌ ژه‌نگنه‌که‌ی دوێنێ و پێرێ بۆ به‌دناوکردن،سووک و تڕۆکردن،ناوزڕاندن و شاربه‌ده‌رکردن،ته‌نانه‌ت له‌ کورده‌وارییه‌که‌ی په‌نا ده‌ستیشیاندا ئیتر کاریگه‌ر نابێت ،چ بگات به‌وه‌ی بیانه‌وێ به‌و چه‌که‌ به‌گژ کولتووری ڕۆژاوایی دا بچن. خه‌ڵک پێویستی به‌ چاوکردنه‌وه‌ هه‌یه‌ نه‌ک هه‌نگاوی کوێرانه‌نان.

 

                                                        تاران

                                              18 ی ڕێبه‌ندانی 2705 ی کوردی

 

           

 

02/09/2015