گێره شێوێن و شوناس

فهمی ئه حمه د

دیارده‌یه‌ک که‌ جێگای تێگه‌شتنێکی ڕیشه‌یی و به‌دواداچونێکی قوڵ بوو له‌به‌رگی ئه‌ومانیفێستاسیۆنه‌ی خه‌ڵکی هه‌ڵه‌بجه‌دا ده‌رکه‌وت، له‌ڕاستیدا دیارده‌ی ئه‌م دواییه‌ به‌رله‌هه‌رشتێک ته‌قینه‌وه‌ی ئه‌وشه‌رم وشکۆیه‌بوو که‌له‌نێوان مه‌کرونازی سوڵته‌ وحیزب وخه‌ڵکی سیڤیلداڕویدا.کاریگه‌رییه‌ک که‌ده‌بوو هه‌رله‌سه‌ره‌تای ئه‌م  ڕوداوه‌وه‌ ئه‌حزابی سیاسی و ده‌سه‌ڵاتی کوردی وه ک پرسیار له‌سه‌رئه‌خلاقیات و خه باتی مێژوویی خۆیان دروستی ‌که‌ن و ببێته جێگای باسیان ، به‌ڵام وه‌ک هه‌میشه‌ ئه‌وه‌ی له‌دونیای سیاسی ئێمه‌دا جێگای باسه‌ په‌رده‌پۆش ده‌کرێت، حیزب وه‌ک تاکه‌فریاد ڕه‌س وتاقانه‌ که‌ناڵی هۆشیاری خه‌ڵکی کورد دێته‌وه‌و له‌سه‌ر شێواندنی جوانترین ڕوداوی دونیای کۆمه‌ڵایه‌تی ئێمه‌ ئیش ده‌کات.من له‌سه‌ره‌تاوه‌ ئه مه وێت ئه وه بڵێم که‌ ئه‌ونه‌غمه‌و هێزه‌وێڵانه‌ی ده‌ره‌وه‌ی دونیای ئێمه‌له‌پڕدێن وڕوداوده‌نێنه‌وه‌و ئێمه‌ش به‌دوای ته‌پوتۆزی سمی ئه‌سپه‌کانیانه‌وه‌ واق وڕماوو ده‌ست به‌تاڵ ده‌بینه‌ که‌ره‌سه‌یه‌کی بچوکی  ناوئه‌و ڕوداوانه‌. به‌ڕاست بۆحیزبی کوردی بۆته‌نها جارێکیش ناتوانێت باوه‌ڕبه‌واقیعی کۆی شکسته‌کانی خۆی بێنێت؟بۆچاو پۆشی له‌مێژوویه‌ک هه‌ڵه‌وشکستی سیاسی وئه‌خلاقی خه‌باتکاری ده کات؟ ده‌بێت چیبێت، له‌سه‌روی حیزبه‌وه‌ بتوانێت به‌وهێزه‌قوڵه‌وه‌ سبه‌ینێی کۆمپلێکس و تاریک فه‌رامۆش بکات؟ ده‌بێت حیکمه‌تی ئه‌م سیسته‌می ملکه‌چیه کۆمه‌ڵایه‌تییه‌ له‌کوێ دابێت لای حیزب، که‌باش ده‌زانێت  ته‌نهاڕێگایه‌ک به‌درێژایی مێژوو دوری خستۆته‌وه‌ له‌سه‌ربه‌خۆیی و مافه‌ئه‌زه‌لییه‌کانی خۆی ئه‌و سیاسه‌تی ده‌م به‌ستن و زه‌لیل کردن وملکه‌چییه‌ بووه‌، که‌هه‌تائه‌مڕۆبه‌وپه‌ڕی شکۆی نا‌دروستی خۆیه‌وه‌ ده‌ژی.به‌ڕاست ته‌نهاشتێک له‌دوای ڕاپه‌ڕینه‌وه‌ که‌ده‌بوو حیزب وده‌سه‌ڵاتی کوردی وه‌ک سیسته‌مێکی په‌روه‌رده‌یی ئیشی له‌سه‌ربکات ئه‌وه‌بووبتوانێت هێزی مانیفێستکه‌ربه‌رهه‌م بهێنێت،ده‌بوو وای بکردایه‌ ئه‌وهه‌موو بێده‌نگی وڕه‌زاله‌ت و ده‌م به‌ستن و ملکه‌چییه‌ی خه‌ڵکی کوردی تێک شکاندایه‌و بۆهیچ نا..ته‌نها له‌به‌رمه‌سیری خۆی، ڕێگر نه‌بوایه‌ له‌به‌رده‌م هێزی ناڕه‌زایی مانیفێستاسیۆنێک که‌به‌دڵنیاییه‌وه‌،وه‌ک کانت ده‌ڵێت:ده‌ره‌نجامی شۆڕش ئه‌یان هێنێته‌سه‌رجاده‌. من دڵنیام ئه‌گه‌رجارێکی تر کورد بکه‌وێته‌به‌رده‌م دیکتاتۆریه‌ت به‌شی ئه‌وه‌ڕاهاتووه‌ به‌ملکه‌چییه‌کی ئه‌به‌دی له‌لایه‌ن حیزب وده‌سه‌ڵاتی کوردییه‌وه‌ بۆهه‌تاهه‌تایه‌ بێده‌نگی وزه‌لیلی هه‌ڵبژێرێت. کاره‌ساتێکی گه‌وره‌ که‌حیزبی کوردی دوباره‌ی ده‌کاته‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌ که‌هه‌میشه‌ به‌ویاساومیتۆدو تاکتیکه‌ نامرۆڤانه‌یه‌ بیریکردۆته‌وه‌و که‌وه‌کو میرات له‌دیکتاتۆری ڕاسته‌قینه‌وه‌ بۆی ماوه‌ته‌وه‌.

ترسناک ترین په‌رچه‌کرداری حیزب وده‌سه‌ڵات له‌دژی مانیفێستاسیۆن ته‌نها کوشتن و بریندارکردن و ڕاوه‌دونان نه‌بوو به‌ڵکوکاره‌ساتی هه‌ره‌گه‌وره‌ داتاشینی شوناسه‌ بۆخۆپیشانده‌ران ‌، هه‌موو گوێمان لێبوو به‌ساده‌ترین مانا له‌لایه‌ن گاوره‌پیاوان و سیاسه‌ت مه‌داران وحیزبییه‌کانه‌وه‌ که‌وتیان ئه‌وانه‌(گێره‌شێوێنن) لێره‌دا شوناسی گێره‌شێوێن ده‌بێته‌ ناسنامه‌ی هێزێکی ڕادێکاڵ که‌له‌به‌رگی مانیفێستاسیۆنێکی سڤیلدا ئاشکرابوو.گێره‌شێوێن هه‌رچۆنێک بێت له‌سه‌رهه‌رمه‌بده‌ئوعه‌قڵیه‌تێکی ڕیفۆرم خوازی ئازاد بێت گرنگ نییه‌ ئه‌وه‌ی لێره‌یا جێگای باسه‌ ئه‌وماناو شوناس وفۆڕمه‌یه‌ که‌حیزب ده‌یبه‌خشێت به‌خۆپیشانده‌ران وناسنامه‌ی گێره‌شێوێنیان پێده‌به‌خشێت. ئێمه‌له‌دوئاستدا ده‌توانین له‌م دوپێناسه‌یه‌ تێبگه‌ین.

پێناسه‌ی یه‌که‌م: ده‌یه‌وێت بڵێت ئه‌وکه‌روگاو جه‌نگانه‌ی ڕازینین به‌حوکمه‌ت و یاساوده‌سه‌ڵات وحیزب گێره‌شێوێنن وکورتانیان فڕێداوه‌ جوته‌ده‌هاون وده‌بێت عاقڵبکرێن وبیان به‌ستینه‌وه‌و سه‌رله‌نوێ ڕکێفیان بکه‌ینه‌وه‌.

له‌پێناسه‌ی یه‌که‌مدا حیزب وه‌ک غه‌داڕومه‌غدوریش ده‌رده‌که‌وێت چونکه‌ئه‌گه‌ر به‌مانا تۆتۆلۆژیه‌که‌ی لێی بکۆڵینه‌وه‌ باش ده‌زانین ئه‌ولۆژیکه‌ی حیزب ده‌یبه‌خشێت به‌گێره ‌به‌هه‌مان لۆژیکیش گێره‌شێوێنی پێده‌خوێنێته‌وه‌. پێناسه‌ی یه‌که‌م ڕه‌نگه‌ زۆر بریندارکه‌ر نه‌بێت له‌ڕووه‌ ڕوکه‌شه‌که‌یدا چونکه‌پێشوه‌خت ئه‌وشوناسه‌مان له‌حیزبه‌وه‌ وه‌رگرتوه.

پێناسه‌ی دوهه‌م/ که‌زۆرترسناکتر خۆی ده‌رده‌خات ئه‌وڕاستییه‌ده‌ڵێت که‌ئه‌وانه‌ی له‌ناوگێره‌شێوێناندا نین دیسانه‌وه‌ که‌روگاوجه‌نگه‌ی گوێڕایه‌ڵن ووه‌ک چۆن مێژویه‌که‌ لێیان ده‌خوڕین و ده‌یان ده ‌ینه‌به‌ر به‌هه‌مان شێوه‌به مه یلی خۆمان ده‌یان گێڕین. ئاشکرایه‌ به‌هه‌رمانایه‌ک و له‌هه‌رفۆڕم و ناواخنێکدا له‌م پێناسه‌یه‌ تێبگه‌ین له‌و ڕاستییه‌ دورناکه‌وینه‌وه‌ که‌ هه‌ربه‌ڕاستی ئه‌وه‌ڵ وئاخیر پێناسی حیزبی کوردی بۆخه‌ڵکی کورد ئه‌وخێله‌ که‌روگاوجه‌نگانه‌یه‌ که‌ئه‌گه‌ر نه‌هاتنه‌ ژێرباری جوت وگێره‌کانیان به‌بێده‌نگی ده‌بنه‌وه‌گێره‌شێوێن بۆدواجاریش ده‌ره‌نجامی گێره‌شێوێنه‌کانی 16 ی 3 کانمان بینی چۆن کرانه‌ده‌ره‌وه‌ی ژیان و دونیا.

مه‌بده‌ئێک نه‌ده‌بوو خه‌ڵکی هه‌له‌بجه‌وکورد به‌گشتی لێی په‌شیمان بێته‌وه‌ ئه‌وه‌بوو بزانن هه‌رگیز کوشتن بارته‌قای نه‌خێرێکی ڕه‌وانییه‌ لای تاک،ڕاوه‌دونان وزیندانی کردن هه‌رگیز تۆڵه‌له‌ناڕه‌زاییه‌ک ناکاته‌وه‌ که‌ده‌بێته‌ ستراکتۆرێکی ئه‌خلاقی.من پێم وایه‌ئه‌گه‌ر سه‌رجه‌می خۆپیشانده‌ران وناڕه‌زایی وڕاخنه‌و بۆله‌بۆڵی خه‌ڵک ئه‌گه‌ر له‌سه‌رناعه‌داله‌تی و گه‌نده‌ڵی و نه‌بوونی یه‌کسانی بووبێت بۆهه‌موو خه‌ڵک به‌یه‌کسانی، ده‌بێت لێره‌به‌دواوه‌خه‌ڵکی کورد مانیفێستاسیۆن و خۆپیشاندانی به‌ربڵاو ئه‌نجامبات بۆ ئه‌وه‌ی حیزب به‌وپێناس وماناو ته‌فسیره‌ناشرینانه‌ی خۆیدا پچێته‌وه‌ سه‌باره‌ت به‌خه‌ڵکی کورد ،له‌سه‌روهه‌مووشیانه‌وه‌ ده‌بێت خه‌ڵکی هه‌له‌بجه‌ رازی نه‌بن به‌وه‌ی مانیفێست که‌ره‌کانی وه‌ک گێره‌شێوێن له‌لایه‌ن حیزبه‌وه‌ بناسرێت و بێده‌نگ وملکه‌چه‌کانی به‌مه‌ڕومالاتی بێده‌نگ ...هه‌مووئه‌و به‌ردبادییه‌ی ئه‌مڕۆ حوکمه‌ت وپه‌ڕله‌مان وسوڵته‌ وحیزبی تێکه‌وتووه‌ په‌یوه‌ندی به‌وپێناس ومانا ناشرینانه‌وه‌ هه‌یه‌ که‌حیزب له‌هۆشیاری خۆیدا بۆ کوردی کێشاوه‌و دیاری کردووه‌ و به‌رهه‌می هێناوه‌. به‌ڕاستی گرنگ ترین تێگه‌یشتن له‌حیزب ئه‌وه‌یه‌ بزانیت تۆ له‌هۆشیاری و چاوی حیزبدا چ ماناو پێناس و قورسایی و چاره‌نوسێکت هه‌یه، ‌کاتی ئه‌وه‌ هاتووه‌ وێنه‌ی راسته‌قینه‌ی خۆمان له‌قوڵایی و هۆشیاری حیزبدا بدۆزینه‌وه‌و ده‌ست کاری وێنه‌ی خۆمان بکه‌ین، وه‌ک کۆمه‌ڵه‌خه‌ڵکێک به‌دبه‌ختانه‌ چاره‌نوسی به‌ستراوه‌به‌چاره‌ نوسی حیزبه‌وه‌، حیزبی کورد هه‌رزوو له‌لایه‌ن دیکتاتۆره‌کاننمانه‌وه‌ وێنه‌ی فریاد ڕوس وئازاد کارو پاڵه‌وانی ڕزگاری هێنی له‌زهن وهۆشی ئێمه‌دا بۆهه‌ڵکه‌ندراوه‌، هه‌رزووبه‌هۆی ژێرده‌سته‌یی و زۆردارییه‌وه‌ حیزب له‌هۆش وئه‌خلاقیاتی ئێمه‌دا بووه‌ تاقه‌هێزوپیرۆزییه‌کی هێند گه‌وره‌ که‌ هه‌نێ جار و زۆربه‌حه‌زه‌ره‌وه‌ ده‌ست بۆخوێندنه‌وه‌ی مێژوی خه‌بات وشۆڕشی خۆمان ده‌به‌ین. به‌ڵام هه‌رهه‌مان دیکتاتۆر ده‌ستی هێناو وێنه‌ی خه‌ڵکانێکی زه‌لیل و ملکه‌چ وخه‌سێنراوی له‌زهن وهۆشیاری حیزبی کوردیدا کێشا، دیکتاتۆر ته‌نها به‌وه‌وه‌ نه‌وه‌ستا ئێمه‌ سمبولی ملکه‌چی و ژێرده‌سته‌یی و خه‌سێنراوه‌کانی ئه‌وبین به‌ڵکه‌ له‌ناوهێزه‌فریاد ڕه‌سه‌کانی خۆشماندا هه‌مان ماناو وێنه‌و پێناس وشوناسی ئێمه‌ی دیاری کرد ، خه‌مێک ده‌بوو تاک وکۆی کورد بیکاته‌ پرۆسه‌ی ئیشکردنی بۆ تێکشکاندنی ئه‌ووێنه‌ ناشیرین و نادروسته ی  دیکتاتۆر بۆهه‌موومانی کێشا.. به‌ڕاست ئه‌ولێڵایی و ته‌ریکه‌سه‌لاتییه‌ی دونیای ئێمه‌ په‌یوه‌ندییه‌کی جه‌وهه‌ری به‌و وێنه‌ ناشرینانه‌وه‌ هه‌یه‌، من پێم وایه‌ سه‌رکه‌وتن له‌ئازادیدا له‌شۆڕشی کوردوبه‌رخۆداندا بریتییه‌ له‌ تێکشكاندنی ئه‌وده‌ستورو کولتوروقه‌وانین و وێنه ‌زه‌ق زه‌قه ‌ناشرینانه‌ی دیکتاتۆر به‌رهه‌می هێناوه بۆ هه مومان،. ڕاسته‌به‌شێوه‌ شکڵێه‌که‌ی جاومان به‌دیکتاتۆری ڕاسته قینه  ناکه‌وێت ئه مڕۆ به‌ڵام هه‌مان کولتوری سییا سی و ئه خلاقی ژیانی هه‌موومان به‌ڕێوه‌ ده‌بات و هه‌تائه‌مڕۆ چاره‌نوسی سییاسیوئه‌خلاقی و هۆشیاریمان هه‌ر له‌ده‌ستی ئه‌وه‌دایه‌، بۆئه وه ی ووه‌ک هه‌میشه‌ به‌هه‌ڵه‌یا نه‌چین له‌خوێندنه‌وه‌ی واقیعی سیاسی و رۆشنبیری و کۆمه‌ڵایه‌تی خۆمان پێم وایه‌ بۆتێکشکاندنی کۆی ئه‌ووێنه‌ و ده‌ستورو قه‌وانین و ئه‌خلاقیاته‌ی دیکتاتۆر بۆی دروست کردین  ئه‌بێت به‌رله‌هه‌مووشت وێنه‌ی خۆمان له‌زهن و چاوی حیزبدابگۆڕین، ئه‌م کاره‌ش کاتێک ده‌کرێت بۆئه‌وه‌ڵین جار حیزبی کورد په‌شیمان بێته‌وه‌ له‌وپێناسه‌ زۆرناشرینه‌ی دای به‌خه‌ڵکی هه‌ڵه‌بجه‌ که‌زیاد له‌چه‌ند جارێک و زیاد له‌چه‌ند به‌رپرسێکی سیاسی پله‌به‌رزی حیزب دوپاتیان کرده وه که ئه وانه( گێره‌شێوێنن). پاک کردنه وه ی حیزب له ناو ئه م میراته نا دروسته دا پیویستی به هێزێکی چاو کراوه و بوێر هه یه که شوناسی راسته قینه ی تاک و خه ڵکی کورد له نوێ به دروستی داڕێژت،مانیفێستاسیۆن کا تێک به جدی ئه توانرێت بکرێته پرۆژه  ته نها ئه و کاته یه که به ر له هه ر شت بوبێته ئه خلاقێکی

کۆمه ڵایه تی دروست .....

 

 

           

 

04/07/2007