|
گه‌ردونی ڕۆشنبیری وگه‌رداوی جه‌هاله‌ت فه همی ئه همه د هه‌رله‌سه‌ره‌تاوه‌ده‌مه‌وێت ئه‌وڕاستییه‌ڕونبکه‌مه‌وه‌که‌ئه‌م نوسینه‌هه‌وڵێک نییه‌بۆقسهکردن له‌سه‌رهیچ فینۆمینێکی تایبه‌ت وموحه‌ده‌د. واته‌قسه‌کردنێکی راسته‌وخۆنییه‌له‌سه‌رهیچ که‌سایه‌تییه‌کی دیاری کراوچونکه‌هه‌رله‌سه‌ره‌تاوه‌ده‌مه‌وێت ئه‌وه‌ش ئاشکرابکه‌م که‌من له‌ڕوی مه‌نهه‌جی ئیشکردن ولایه‌نی فیکری ومه‌عریفیهه وه جیاکارییه‌کی به‌رچاوله‌نێوان ئه‌وقه‌له‌مانه‌دانا بینمه‌وه که‌‌ئه‌مڕۆوه‌ک مه‌رجه‌ع یان هێزێکی ڕۆشنبیری ده‌بینن که‌به‌بڕوای من کۆی ئه‌ونوسراوانه‌ی به‌درێژایی دونیای نوسین وبڵاوکراوه‌ی کوردی ده‌ستی پێکردووه ته‌نهاله‌ڕێی شکڵییه‌وه‌ده‌توانین جیایان بکه‌ینه‌وه‌یاخود له‌ڕێگای ده‌ربڕین زۆربڵێیه‌وه که‌سه‌راپا‌ی دونیای نوسین وبڵاوکراوه‌ی کوردی توشی سه‌رگه‌ردانی کردووه. ڕه‌نگه‌ئه‌م ساڵانه‌ی دوایی به‌دره‌وشاوه‌ترین ئه‌وساڵانه‌حیساب بکرێت که‌قه‌ڵه‌م به‌ده‌ست وقسه‌که‌ری کورد زۆرترین لێدوان ونوسینیان بڵاوکردبێته‌وه،بێگومان هه‌رله‌م ساڵانه‌دا زۆرترین ڕۆژنامه‌وگۆڤاروکتێب فڕێدراوه‌ته‌ناوکتێبخانه‌ی کوردییه‌وه. به‌ڵام جدی ترین پرسیارلێره‌داته‌رح بکرێت ڕه‌نگه‌ئه‌وه‌بێت:ئایاده‌توانین ئه‌م چه‌ندساڵه‌ی دوایی ژیانی نوسین وبڵاوکراوه‌ی کوردی به‌سه‌ره‌تای دروستبوونی چه‌رخی ڕۆشنگه‌ری حیساب بکه‌ین له‌دونیای ئیمه‌دا؟ئایاده‌توانین بڵێین لانی که‌می ستراکتورێکی فیکری وزانستی له‌دونیای نوسین وبڵاوکراوه‌ی کوردیدا ها تۆته به ر هه م؟ئاخۆده‌توانین بڵێین ئێمه‌خاوه‌نی ڕۆشنبیرییه‌کین که‌لانی که‌می سیسته‌مێکی فیکری ومه‌عریفی کردبێته پنتی ئه‌کتیف کردنی بیرکردنه‌وه به مانا کانتییه که‌ی که‌پێی وایه(بیرکردنه‌وه‌سه‌ره‌تای دروستبوونی ڕه‌خنه‌یه له‌عه‌قڵ خۆی)؟ئه‌بێت زۆری قه‌ڵه‌م ونوسین به‌سیحه‌تێکی باش قبووڵکه‌ین بۆدروستبوونی چاخی ڕۆشنگه‌ری؟ به‌ڕاست ئێمه‌ڕۆشنبیرمان هه‌یه؟گومانی تێدانییه‌چه‌مکی ڕۆشنبیری پێناس ومانای جۆراوجۆری له‌خۆی کۆکردۆته‌وه‌به‌درێژای ژیانی فیکروفه‌لسه‌فه،به‌ڵام سه‌ره‌تایی ترین پێناس بۆچه‌مکی ڕۆشنبیرئه‌وتێگه‌یشتنه‌کاتییه‌یه که‌پێی وایه‌سه‌ره‌تای دروستبوونی ڕه‌خنه‌له‌عه‌قڵ خۆی سه‌ره‌تای دروستبوونی هێزی ڕۆشنبیره، کاتێک ڕۆشنبیرده‌چێته ده‌ره‌وه‌ی ئه‌وبابه‌ت ولێدوانه ڕوکه‌ش وقسه‌وباس و وێنه ئامێزانه‌ی له‌ڕوداوه‌واقیعییه‌کانداراسته‌خۆ‌وه وه‌ری ده‌گرێت وله‌ده‌رگایه‌کی تره‌وه به‌میکانیزمێکی فیکرییه‌وه ڕوداوه‌کان فۆرمه‌له‌ده‌کاته‌وه وله‌مه‌سافه‌یه‌کی تردا سیسته‌مێکی ڕه‌خنه‌گرانه به‌رهه‌م ده‌هێنێت بۆبه‌رهه‌م هێنانی پێناس ومانا وته‌نزیم کردنی ڕوداو له‌ناوفیکرخۆیدا، لێره‌وه ده‌توانین ئه‌وهێڵه‌فیکریانه ببینین که‌بابه‌تێک یان ڕوداوێکی پێخوێنراوه‌ته‌وه. که‌م نین ئه‌ومه‌داریس وقوتابخانه فیکری وفه‌لسه‌فیانه‌ی دونیا که‌مێژوی جیهانی ڕۆشنگه‌رییان پێک هێناوه له دونیایا ،خۆکه‌میش نین ئه‌وبیرمه‌ندوڕۆشنبیرانه‌ی سه‌راپای جیهانی فیکروفه‌لسه‌فه‌یان خستۆته‌به‌رڕه‌خنه‌ونه‌شته‌رگه‌رییه‌کی قوڵه‌وه که ده‌توانم بڵێم ئه‌گه‌ر سه‌ده‌ی ڕابردوو به سه‌ده‌ی سیستماتیزه کردنی فیکر بژمێردرێت ئه‌وه سه‌ده‌ی نوێ سه‌ده‌ی هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی کۆی ئه‌وتێزوئارائوبه‌ره نجامه‌فیکری وفه‌لسه‌فیانه‌یه که‌مێژوویه‌کی درێژیان هه‌یه، به‌ڵام کورد بۆناتوانێت له‌م باره‌وه بدوێت؟بۆچی کورد نه‌یتوانیوه ئیشتیراک له‌م جه‌نگه‌ڕۆشنبیرییه مۆندیاله دا بکات؟ ڕاسته به‌هۆی به‌رودۆخێکی سیاسییه‌وه به‌شێکی گه‌وره‌ی ژیانی ئێمه مه‌حروم کراوه له‌نوسین وکرانه‌وه به‌سه‌ردونیادا.من پێم وایه ئه‌گه‌ر ده‌سه‌ڵاتی سیاسی توانی ببێته دیکتاتۆر به‌سه‌ر ڕۆشنبیره‌وه که‌واته‌هێشتا ڕۆشنبیر له‌دایک نه‌بووه چونکه ئه‌وه‌ڕۆشنبیره سنوری ده‌سه‌ڵات دیاری ده‌کات ئه‌وه‌ڕۆشنبیره ده‌بێته تاکه‌هێزی دروستکردنی ده‌نگی ئازاد ودیسانه‌وه ده‌بێته‌وه‌به کائینێکی یاخی ولێره‌وه یاخیبوون له‌ده‌سه‌ڵات مه‌ودایه‌کی به‌رین ترومه‌سافه‌یه‌کی فراوان ترت بۆ ده‌کاته‌وه‌له‌بیرکردنه‌وه به‌لام کاتێک دونیای ئێمه‌ڕازییه به‌هه‌موو سیسته‌مێکی سیاسه‌ت سالاری، کاتێک دونیای ئێمه بێده‌نگه به‌رانبه‌ربه‌دیکتاتۆر یه‌ت، کاتێک قه‌ڵه‌م به‌ده‌ستی ئێمه ئیش له‌گه‌ل وێنه واقیعییه‌کان و ڕوداوه ڕوکه‌ش وبابه‌ته هیچ نه‌بێژه‌کانداده‌کات، ئه‌بێت لێره‌داسه‌راپای دونیای نوسین وبڵاوکردنه‌وه‌ی خۆمان له‌ڕاستیدا بخه‌ینه ژێرپرسیاره‌وه، چونکه ئه گه ر دیارده ی به‌عس وه‌ربگرین وه ک هێزیک بۆ سه‌رکوت کردنی قه‌ڵه‌م وعه‌قڵی کورد ئه‌وه‌بێگومان 15ساڵ دوای ڕاپه‌ڕین مێژوویه‌کی به‌هێزه بۆ وه‌رچه‌رخان لانی که‌م له‌ڕوی ڕۆشنگه‌رییه‌وه لانیکه‌م له‌ڕوی به‌رهه‌م هێنانی عه‌قڵێک که‌زانست ده‌کاته که‌ره‌سه‌ی ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ دونیادا. خۆ(جولیان )ڕاست ده‌کات پرۆسه‌ی ڕه‌خنه‌ودروست بونی رۆحی جیا کارو وهێزو بیری نوێ دڵ ڕه‌قی به‌رهه‌می ئه هێنێت، به‌ڵام مێژوویه‌ک له‌دیکتاتۆریه‌ت له‌دونیای ئێمه‌یا بۆئه‌و دڵ ڕه‌قییه ڕۆشنبیرییه ی لای ئێمه‌نه‌خولقاند؟ ڕه‌نگه‌ئه‌ودیده‌کوردناسییه ڕۆژئاواییه ته‌واو دروست بێت که‌پێێ وایه تا ئه‌مڕۆکورد ئه‌وه‌نده‌ی مه‌یلی له‌دواندی هه‌ست وسۆزه ئه‌وه‌نده بیری لای وروژاندنی عه‌قڵ وزانست نه‌بێت، ئه‌وه‌نده‌ی خۆی به‌چیاسه‌رکه‌شه‌کان وگونده‌به‌هه‌شتییه‌کانیه‌وه باده‌دات ئه‌وه‌نده‌سه‌رقاڵی ئاژاوه‌ی فیکری نه‌بێت، یاخودهێنده‌ی سه‌رقاڵی به‌رهه‌م هێنانه‌وه‌ی وێنه ئه‌فسانه‌ییه‌کانی خۆیه‌تی وه‌ک ڕوکه‌ش بۆدواندنی ئێستای خۆی هێنده سه‌ری خۆی به‌عه‌قڵ ودونیای نوێوه‌نایه‌شێنێت. هیچ له‌وه‌کوشنده‌ترنییه وه‌ک جاودێرێک بێده‌نگ سه‌یری ئه‌وپه‌رێشانی وقه‌یرانه گه‌وره‌یه‌بکه‌یت که‌ئه‌مڕۆهێزێکی تێکه‌وتووه که خۆی به‌ڕۆشنبیر ده‌زانێت که‌به‌بڕوای من ته‌نها ئه رکی ڕۆشنبیریی خه می ئه و نییه ئه‌گینا هه‌مووشتێکی دیکه‌‌بووه به به هاوئه خلاقییاتی نوسین لای ئه م بونه وه ره تاک تیپه، لێشاوی نوسین وبڵاوکردنه‌وه له‌ڕۆژنامه‌و گۆڤار وبه‌تایبه‌تیش سیته‌کانی (ئینتێرنێت) ده‌ردێکی هێنده‌خه‌مناکی دروستکردووه که‌به‌بڕوای من نه‌ک بزمارێکی گه‌وره‌تره بۆداخستن وکونبڕکردنی عه‌قڵێکی ته‌ندروست که‌ڕه‌نگ بووله‌به‌رگی ڕۆشنبیری ڕاسته‌قینه‌داده‌رکه‌وێت به‌ڵکوتڕۆکردن وزینده‌به‌چاڵ کردنی ئه‌ومه‌یل وتموحه‌ش بووکه‌شانسی دروستکردنی سه‌ره‌تای هاتنه‌کایه‌ی ڕۆژی ڕۆشنگه‌ری له‌ئه‌ستۆبوو. گومان له‌وه‌دانییه دونیای ئێمه‌له‌ڕوی کۆمه‌ڵایه‌تی وسیاسی ونوسینه‌وه ،هه‌میشه ڕاسته‌وخۆبه‌رڕوداوده‌که‌وێت ، ئێمه پیاوه‌سیاسییه‌کانمان چه‌نده ده‌ست به‌تاڵن له‌به‌رهه‌م هێنانی پرۆژه‌ودیپلۆماتێکی چالاک له ڕوی سیاسییه وه؟ کۆمه‌ڵگای ئێمه‌ش هێنده‌چاوخاڵییه به‌رانبه‌ربه‌دروستکردنی کۆنتاکت له‌گه‌ڵ ڕوداوه‌کان ،به‌م چه‌شنه قه‌له‌م به‌ده‌ست ونوسه‌ره‌کانی ئێمه ش هێنده تاریک بین وکورت بیرن له‌ئاست خوێندنه‌وه‌ی دونیای خۆیان. لێره‌دا هه‌وڵ ده‌ده‌م سێ نمونه‌بهێنمه‌وه بۆ خوێندنه وه ی سێ هێز که له راستیدا من هیچ ناکۆکییه کی بنه ڕه تی له شێوازی ڕوبه ڕ و بونه وه یان له گه ڵ کۆی دیارده کا نوو ڕودا وه کان نا بینمه وه.
نمونه ی یه که م/ له‌ڕوی سیاسیه‌وه ئه گه ر سه یری مێژووی شۆڕشی کورد بکه ین به ڕونی ئه و به ربه ر یه ته خێڵه کییه ده بینین که شانی له سه ر کۆی ئه قلی حیزب دایاوه ،نه بونی ئه جنده یه کی سیاسی فراوان که ئیش ئه کات بۆ وێنا کردنی ستراتیژوبه رهه م هێنانی نه خشه و پلانی ئه قلانی بۆ دروست کردنی هێزێکی چالاک دیسانه وه بۆ ئش کردن له سه ر خولقاندنی ڕوداوی سییاسی بۆ کارا کردنی هیزێک که پرۆسه ی خولقاندنی ڕوداوی سییاسی ئه کاته پرانسیپی ڕوبه ڕوبونه وه ی له گه ڵ کۆی هێزه سییاسییه کانی ده وری خۆی، مومکین نییه هه ر له سه ره تا وه تێ گه شتن له گوتارو هه ڵوێست و بنه ما وکار کرده ی شۆرشیک حیزبیک که هیچ نه خشه و پلانێکی بۆ ڕوبه ڕو بونه وه ی له گه ڵ دوونیا ی سییاسی ئه م رۆ پێ نه بێت ، به م پێه هه تا ئه م ڕۆ شکستی یه ک له دوای یه کی شۆرشی کورد ئه وه ی ئا شکرا کرد که که هه رگیز ڕوداو هێنه ر نه بووه به و قه دا ره ی ڕوداو وه ک ماشینێک لێی خوریوه ... ئه‌وه‌ڕه‌وشی سیاسه‌تی ده‌ولییه که‌دونیای سیاسی ئێمه لێده‌خوڕێت واته‌به‌رله‌وه‌ی ڕوداوببێته که‌ره‌سه‌ی ئیشکردنی پیاوانی سیاسی ئێمه، پرۆژه‌یه‌ک بۆبه‌رهه‌م هێنانی ڕوداوله‌دونیای پیاوه‌سیاسییه‌کانی ئێمه‌دا جێگای بایه‌خ نییه،لێره‌وه ئه‌وه‌ئه‌وهێزانه‌ن ته‌حه‌کوم به‌ڕوداوه‌کانه‌وه ده‌که‌ن که‌ڕوداو ده‌خولقێنن ئه‌وانه‌شی که‌له‌ده‌ره‌وه‌ی روداو ده‌ژین واق وڕماو بێ پرۆژه‌وبێ ئه‌جه‌نده یه‌کی چالاکو ویندو به‌ڕێوه‌ده‌برێت. ئه‌وه‌ی کۆی ڕوداوه‌سیاسییه‌کان له‌دونیای ئێمه‌دا به‌ڕێوه‌ده‌بات ئه‌وهێزه‌ئه‌کتیڤانه‌ن که‌ئه‌جه‌نده‌ی خۆیان وه‌ک تاکه‌هێزده‌بیننه‌وه ئاشکرایه به‌شێکی گه‌وره‌ی سه‌رگه‌ردانی له‌ڕوی سیاسییه‌وه ته‌ئسیری گه‌وره‌ی له‌سه‌ر کۆی هێزه‌ناوه‌کییه‌کانی کۆمیونیتێی کورد داناوه.ئه گه ر به وردی چاو له سه ر ئه و ڕوداوه کتوپڕانه دا بگرین که ڕۆژو مانگو ساڵه کانی شۆڕشی ئێمه ی به شیوه یه ک لێک ترازاندوه که له راستیا گران ئه توانین ساده ترین کۆنتاکتی دروست له ڕوی سترا تیژیه وه بدۆزینه ه ،نه بونی پرۆژه و نه خشه ی سیاسی کامڵ لای جولانه وه ی کوردی شکستی سییا سی ئه خولقێنیت که ئه م شکسته ته نها به زه ره ری حیزب کۆتای نا یه ت به ڵکه گورزێکیشه بۆ سه ر خه ونی نا سیۆنالیزمی کوردی ،کێشه ی گه وره ی نا سیۆنالیومی کوردی ته نها بونی دا گیر که ران نیه بۆ دیل کردنی جوڵا نه وه ی نه ته وه یی به ڵکو ئه و ئه قڵه یه که له به رگی حیزبدا ده ر ئه که وێت و چا لاک نییه له نما یش کردنی هۆشیاری نه ته وه یی له ناو پرۆژه و سیستمی به ر یه ک خستنی کۆی مل ملانێ سیا سییه کان ئه و جه نگه ی نا و نرا وه جه نگی کلتوری ،، حیزب که ئه بێته فریاد ڕه س و تا که هێزی ڕزگاری نه ته وه یی ئیتر پرۆژه کا نی نسیۆنالیزم ئه کا ته موڵکی خۆی ، مو ڵکا یه تی درێژ به نه وه ی حیزبه بۆ نا ی جو مگه به جومگه ی خه ڵکی کورد ، هه ڵبه ت بوونی حیزبی چالاک و هۆشیار ئه توا نێت دونیا بینییه کی تر دروست کات و ببیته فه زای ئه کتیڤ کردنی هێزو مردوه کانی تر به ڵام کا تێک حزب ئه بێته یه که مین بینه ری ڕوداوه کان پتر ئه و ڕاستییه ئه سه لمێت که به ڕاست چه نده ئه م هێزه سییا سیا نه ی ئێمه له ده ره وه ی ڕوداو ژیاون.. نمونه‌ی دووهه‌م/به‌درێژایی مێژوی گه‌لی کورد هۆشیارییه‌کی کۆمه‌ڵایه‌تی نابووه که‌بتوانێت په‌یمانی کۆمه‌لایه‌تی به‌رهه‌م بهێنێت زۆر ڕونه ئه‌وکۆمه‌ڵگایه‌ی هه‌ڵگری شوناس وپه‌یمان وبه‌هاوهۆشێکی جالاک نه‌بێت بۆیاساوڕێسایه‌ک که‌ژیانی خه‌ڵک به‌ڕێوه‌ده‌بات کۆمه‌ڵگایه‌که دوورله‌ئینتیما بۆسیسته‌مێکی یاسایی که‌ژیانی تاک تاکی خه ڵک به‌ڕێوه‌ده‌بات واته ئه‌گه‌رئه‌وکۆمه‌ڵه خه‌ڵکه‌ی که‌له‌جوگرافیایه‌کی دیاریکراودا ده‌ژین هۆشدارنه‌بن به‌رانبه‌ربه‌ئینتیمایان بۆکام یاسا کام ده‌سه‌ڵات کام هێزی سیاسی بێگومان خه‌ڵکانێکن دوورله‌هه‌موو حه‌ق وماف وداواوئا مانجه ڕه وا کانیان. ڕه نگه ئه و ئیدێه ی ژان ژاک ڕۆسۆ ته وا و جێگه با یه خ بێت بۆ ئێمه ئه گه ر بما نه وێت قسه له سه ر په یما نی کۆ مه ڵایه تی بکه ین رۆسۆ پێی وا یه به ستنی په یما نی کۆ مه ڵا یه تی شتێکی شییا وه چونکه ویژدانی مرۆڤ دوای گه شتنی به تێگه شتنه کانی به داد په روه ری و رێکخستن چالاک ئه بێت و لێره وه هۆشیاری کۆ مه ڵایه تی ئه بێته بزوێنه ری ویژدانی گشتی و پیکه وه ها وبه شن له دروست کردنی یا ساو ڕێسا و به خته وه ری گشتی لێره دا مومکینه به کۆ ڕوبه ڕو بونه وه ی نا یاسای و به کۆش باوه ڕ هێنان به ماف و ئا وادی گشتی، بێگومان ئا زادی لای ڕۆسؤ وه ک جه وهه ری ڕا سته قینه ی مرۆڤ خۆی نیشان ئه دات ئا زادی تاکه کان بۆ دروست کردنی په یمانی کۆ مه ڵا یه تی مه رجێکی گرنگی به دی هێنانی ئه و کۆنترایه یه لێره وه کۆمه ڵگا به ڕێک که وتنه سا خته کانی بۆرژواو حیزبه کا ندا ده چێته وه و هه ڵیان ده وه شێنێته وه، له ڕا ستیا رۆسۆ به دوا ی فۆرمێکی کۆمه ڵا یه تی هۆشیارو کرا وه دا دا گه ڕێت و پێشی وا یه ئه م هێزه ده توا نێت حه ق و ما فی تا که کان مسۆگه ر بکات به مه رجێک تاک تاکی ئه م کۆماڵگایه به رگری له ئینتیما یان بکه ن بۆ ئه و په یما نه ی له نێوا نیا ندا هه یه،،،، سه‌یرنییه به‌درێژایی مێژوی ئێمه کورد شۆڕش له‌گه‌ل ئایدحۆلۆژیا جیاجیاکاندا ده‌کات بۆگه‌شتن به‌ئازادی به‌بێ ئه‌وه‌ی بزانێت کام ئازادی وه ڵامی پرسیاره گه وره کانی ئه داته وه؟ له‌گه‌ڵ مێژویاکی برینداردائه‌گری بێئه‌وه‌ی بزانێت ده‌ردی ئه‌م له‌کوێی ئه م مێژوه دا ده‌ژی؟ ڕاسته‌وخۆ به‌رڕوداوکه‌وتن به‌شێکی گه‌وره‌ی میلله‌تی کورد تائه‌مڕۆش ئه‌کتیڤه، سه‌یرنییه له‌پڕڕاده‌په‌ڕێت بێئه‌وه‌ی هۆشداربێت به‌رانبه‌رسبه‌ینێ چیئه‌وێت و جی نا وێت ،ڕوبه‌ڕوی دوژمن ده‌بێته‌وه بێئه‌وه‌ی ساغ بوبێته‌وه له‌سه‌روێنه‌ی ئه‌ودوژمنه‌حه‌قیقییه‌ی که‌له زیهنی خۆیدادروستی کردووه، نمونه‌ش بۆئه‌مه شه‌ڕی به‌عس بوو وه‌ک تاکه‌دوژمنی کورد پاشان شه‌ڕی کۆی هێزه‌سیاسییه کوردییه‌کان له‌گه‌ڵ یه‌ک که‌وێنه‌ی دوژمن به‌شێوه‌یه‌ک شێوێنرا تا ئه‌مڕۆش له‌زیهنی خه‌ڵکی کوردا بۆوێنه‌ڕاسته‌قینه‌که‌ی دوژمن ده‌گه‌ڕێین، به‌لێشا وڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌یان له‌گه‌ڵ سندوقه‌کانی ده‌نگ دان بێ ئه‌وه‌ی هۆشیاربن به‌رانبه‌ربه‌چه‌مکی ده‌نگ دان وسیسته‌می هه‌ڵبژاردن وئینتیمایان بۆهێزێک که‌بتوانێت وه‌ڵامی داواکارییه‌کانیان بداته‌وه ڕژانه‌سه‌رجاده وبه‌کۆی ده‌نگ نه‌خێرکردن وبه‌ڵێ کردن له‌ڕاستیشدا بێئه‌وه‌ی ساده‌ترین مانامان له‌زیهنی خۆماندابۆڕوداوه‌کان هه‌ڵگرتبێت.گومان له وه دا نیه که حیزب تاکه سه ر چاوه ی هۆشداری گه لی کورد بووه .به ڵام کێشه ی کوشنده ئه وه یه که حیزب سه ر چاوه ی به رهه مهێنانی روداو نیه له دونیایی ئێمه یا،لیره وه چه نده خه ڵکی کورد چا وه ڕێی وه حی بوه له حیزبه وه ئه وه نده ش حیزب چا وه ڕێی ئیلهام بوه له هێزه ده ره کییه کا نه وه،ئه م په شێو حاڵییه چه نده له ڕوی سییا سیه وه ترسناکه سه د ئه وه نده له ڕوی کۆمه ڵا یه تییه وه کوشنده یه ،چونکه کۆمه ڵگای هۆشیا رو چالاک ئه توانێت حیزبی چالاکو زیندو به رهه م بێنێت ئه وه کۆمه ڵگای ویندوه ئه توا نیت کێبڕکێ له نێوان هێزه سییا سییه کاندا ئه کتیڤ کات ،به ڵام کا تێک حیزب ئه بێته مه رجه عی هۆشداری خه ڵی کورد ، ته واو ئه و جه هله کلتورییه ئه بینین که بۆته سیلسیله یه ک له نه ها مه تی و شکست له ڕوی تێ شکاندنی که سا یه تی تا کی کوردو ئه و سه رگه ردانییه سییا سیه به رهه م ئه هێنێت که گران ئه توا نین لانی که می جیاوازییه کان ببینین،لێره و ه ڕونتر له و ڕا ستییه حا ڵی ئه بین که چه نده له هامیشی ڕودا وه کاندا ژیاوین. نمونه ی سێ هه م/...ئه‌وه‌ی زۆربه‌لامه‌وه‌گرنگه له‌سه‌ری قسه‌بکه‌م ئه‌وهێزی سێهه‌مه‌یه که‌خۆی ناوناوه ڕۆشنبیر ، له‌ڕاستیدا سامناکی له‌دونیای سێدا به‌شێوه‌یه‌ک فراوان وناشرینه که‌سه‌دان جار زیاترله‌حیزب وکۆمه‌ڵگا غه‌رقی جه‌هاله‌ت و ونبوی ناوڕوداوه‌کانه ، زۆرجارله‌ناونه‌ته‌وه جیاجیاکاندا ئه‌کرێت حیزبی کوێر وکۆمه‌ڵگای خه‌وتوهه‌بێت، مومکینه ده‌سه‌ڵاتێکی تۆتالیتێر توانێت جه‌هال بکا ته تاکه به‌رنامه‌ی بۆ به‌ڕێوه‌بردنی خه‌ڵک ووڵات. ئه‌کرێت کۆمه‌ڵگای دورخراوه بژی دوورله‌هه‌مووحه‌ق وماف وداخوازییه‌کانی خۆی ،وه‌ک چۆن حیزب وده‌سه‌ڵات هه‌بووه چه‌ندین فرسه‌خ له‌پاش ناسینی یاساو ڕێسامرۆییه کا نه وه ژیاوه، به‌ڵام له‌دونیادا نه‌بووه میلله‌تێک هه‌بێت بێ ڕۆشنبیری ڕاسته‌قینه که‌سه‌رچاوه‌ی ژیانی سیاسی وکۆمه‌ڵایه‌تی خۆی بخاته ژێرڕه‌خنه‌وه، نه‌بووه میلله‌ت هه‌بێت ڕۆشنبیره‌که‌ی له‌سه‌رنه‌زمی حیزب وکۆمه‌ڵگاخۆی بنوسێته‌وه، جێگه‌ی گومانه نه‌ته‌وه‌یه‌ک هه‌بێت ڕۆشنبیرانی داوای شوناسی خۆی له‌حیزب وده‌سه‌ڵات وکۆمه‌ڵگا بکات .ڕۆشنبیرکائینێکی گومان که‌رویاخییه له‌کۆی ڕوداوه‌ته‌قلیدییه‌کان به‌رهه‌ڵست کاره به‌رانبه‌ربه‌ده‌سه‌ڵاتی تۆتالیتێر، ناڕازییه‌به‌کۆی ئه‌ودابوونه‌ریته‌باوانه‌ی شانازی ده‌کات به‌ژن کوشتن وشاخ وگونده‌وه وه‌ک سه‌روه‌رییه‌مه‌زنه‌کانی خۆی. له‌ده‌ره‌وه‌ی کۆمه‌ڵگاو حیزب ڕۆشنبیرئیشده‌کات له‌سه‌رئه‌کتیڤ کردنی به‌دکاری سیاسی به‌خوێندنه‌وه‌ی زانستیانه‌ومیتۆدی ڕه‌خنه‌یی که‌شفکه‌ر ئه‌وڕوداوانه ده‌خوێنێته‌وه که‌دیوه‌نهێنییه‌کانیان سه‌دان جارزیاترترسناکترن له‌سه‌رواقیعی ئێمه، نه‌زانی ڕۆشنبیرنه‌زانی به‌رهه‌م هێنانی چه‌مک وماناوپرۆسه‌ی نوێیه بۆخولقاندنی ڕوداوله‌ڕوی فیکرییه‌وه. به‌ڵام بۆقه‌له‌م به‌ده‌ستی کورد واق وڕماوه‌به‌رانبه‌ربه کۆمه‌ڵگای خۆی؟ به‌رانبه‌ربه‌حیزب؟به‌رانبه‌ربه‌دونیا؟ بۆده‌ست به‌تاڵه‌له‌بوارێکدا جێگای گفتوگۆی زانستیانه‌بێت؟ له‌ڕاستیدائه‌وساخته‌کارییه‌ی که‌ئه‌مڕۆبۆته‌مۆد له‌ناوڕۆشنبیرانی ئێمه‌له‌نوسیندا هیچ خزمه‌تێکی به‌دۆزی ڕۆشنبیرنه‌کردوه، واته لێشاوی نوسین ئه‌وه‌ی بۆڕون کردینه‌وه که‌ئه‌وکائینه‌ی ناوی ڕۆشنبیره له‌دونیای ئێمه‌ئه‌وه‌نده‌ی له‌سه‌رئه‌ومیراته‌مردووه‌ده‌ژی که‌له‌حیزب وکۆمه‌ڵگای کوردییه‌وه بۆیماوه‌ته‌وه له‌سه‌رقسه‌کردن له‌سه‌رڕوداوه‌ته‌قلیدییه‌کان و وێنه‌سواوه‌کان چه‌مکه مردووه‌کان ساده‌ترین کۆششی نه‌کردووه‌بۆخۆجیاکردنه‌وه سه‌یرنییه کاتێک ڕوانگه خۆی ئاشکراده‌کات سه‌رتاپای دونیای نوسین وقه‌له‌می ئێمه‌توشی ده‌هشه‌ت ده‌کات. له‌وه‌ش بترازێت پرۆژه‌ی ڕه‌هه‌ندکه‌ڕه‌نگه‌به‌باشترین هێزحیساب بکرێت بۆخولقاندنی پرسیاری ترله‌چاوپرۆژه‌کانی تروده‌نگوقه‌ڵه‌مه که‌م خوێنه‌کانی تردا به‌هه‌مان شێواز هه‌موودونیای نوسین وکۆی قه‌ڵه‌مه‌کانی ئێمه توشی واق وڕمان ده‌کاته‌وه، شڵه‌قاندنی دونیای سیاسی وکۆمه‌ڵایه‌تی و زانست و مه عریفه خه‌می ئه‌مانه نه‌بووه . لێره‌وه‌قه‌له‌م به‌ده‌ستی ئێمه ئه‌که‌وێته‌وه‌ستایش وچه‌پڵه‌کوتان وواق وڕماو به‌رانبه‌ربه‌ڕوداوه‌کان ده‌وه‌ستێته‌وه. ئاخر نوسین ئه‌گه‌رهه‌وڵێک نه‌بێت بۆ جیاکاری فیکری وبیروڕا ناچێته‌چوارچێوه‌ی زانسته‌وه.. به‌م چه‌شنه نوسه‌رانی ئێمه‌له‌گه‌ڵ ئه‌وناوکۆییه حیزبی وکۆمه‌ڵایه‌تی یه دا ده‌ژین که له‌ده‌ره‌وه‌ی عه‌قڵی به‌رهه‌م هێنانی ڕوداوئه‌ژی، کاتێک شێخ زاناوه‌ک دیارده‌یه‌ک ده‌رده‌که‌وێت به‌لێشاوله‌سه‌رمه‌زاهیری شێخ زانا ودین و بنه ماڵه ی شێخان و نا وچه ی به رزنجه نوسین بڵاوده‌کرێته‌وه که به‌بڕوای من تائێستاش شێخ زانای ڕاسته‌قینه له‌چاوی قه‌له‌م وبه‌حسێکی زانستییه‌وه‌نه‌خوێندراوه‌ته‌وه، واته قه له می نوسه را نی ئێمه ئه وه نده ی ئه سلی روداو ون ئه کات، ئه وه نده به دوای که رسه نا دیا ره کانی ڕوداودا نا ڕوات ، شیخ وانا وه ک دیارده ون ئه کرێت که به بڕوای من ئه بو زۆر ترین خوێندنه وه ی زانستی بۆ ئه م دیارده یه بکرایه به ڵام ئه وه چییه وا ده کات شێخ زانا له بیر بکرێت وه ک ڕوداێکی سیاسی و کۆمه ڵایه تی و ئاینی ،، گوما نی تیدا نییه که نه بونی ڕۆشنبیرییه کی جدی و ڕاسته قینه که ڕوداووبه میتۆدێکی زا نستی ئه کا ته که ره سه ی ئیش کردنی خۆی ونه ، ڕوداوی ته‌قلیدی کاتێک ده‌بێته‌ئیلهامی قه‌ڵه‌م به ده‌ست وه‌ک تاکه‌که‌ره‌سته‌ی نوسین ئه‌وهێڵانه ونده‌بێت که‌ئه‌کرێت بیرکردنه‌وه‌ی قوڵی فیکری بیکاته‌مه‌نهه‌جی ئیشکردن. دورناکه‌ومه‌وه له‌شێخ زانا دیارده‌ی دکتۆرکه‌مالی سه‌یدقادرئه‌مان وروژێنێت دیسانه‌وه‌ڕۆژنامه‌وگۆڤاره‌کان وماڵپه‌ڕه‌کوردییه‌کان پرده‌بێته‌وه به‌نوسین وبڵاوکراوه‌ی واق وڕماو، ئه‌وه‌ی جێگای گرنگییه‌خودی دکتۆرکه‌مال نییه‌وه‌ک ڕوداو به‌ڵکوئه‌وسه‌رگه‌ردانییه‌یه که‌نوسه‌رانی تێداغه‌رق ده‌بێت. لێره‌وه نوسه‌ران ئه‌وه‌نده‌ی ئیشده‌که‌ن بۆئه‌وه‌ی دکتۆرکه‌مال وه‌ک ئه‌فسانه‌پێناس بکه‌ن ئه‌وه‌نده سه‌روکاریان له‌گه‌ڵ خوێندنه‌وه‌ی دکتۆرکه‌مال نییه، واته‌ڕوداوی گرتن وڕاوه‌دو نان ته‌حه‌کوم به‌سه‌رهۆشیاری نوسه‌ره‌وه‌ده‌کات نه‌ک که‌ره‌سه‌ی به‌رهه‌م هێنانی ڕوداو. گومان له‌وه‌دانییه دکتۆرکه‌مال ته‌نها له‌سه‌ر فیکرو مه‌عریفه نه‌گیراوه، که‌سێک ساده‌ترین هۆشیاری هه‌بێت له‌یه‌که‌مین نوسینییه‌وه‌ئه‌وڕاستیه‌ده‌زانێت که‌سیناریۆی دکتۆرکه‌مال له‌دورونزیکه‌وه‌په‌یوه‌ندی به‌فیکره‌وه‌نییه، هه‌مووشمان ده‌زانین دکتۆرکه‌مال له‌سه‌رفیکروبڕوانه‌گیرابو به‌قه‌د ئه‌وه‌ی له‌سه‌رئه‌ومیراته جنێوفرۆشییه‌زیندانه که‌له‌حیزب وکۆمه‌ڵگاوه‌بۆی ماوه‌ته‌وه. وه‌ک له‌سه‌ره‌وه‌باسم کرد کێشه‌ی من ئه‌وه‌نییه دکتۆرکه‌مال باس بکه‌م،، به‌ڵام ئه‌ولێشاوه له‌نوسین و بڵاوکردنه‌وه لای من جێگای باسه که‌وێنه‌ی دکتۆرکه‌مال ونده‌کات ووێنه‌یه‌کی ئه‌فسانه‌یی له‌جێیداقوت ده‌کاته‌وه، زۆری ئه‌وکه‌مپین وئۆرگانانه‌ی بۆئازادی دکتۆر که‌مال لای من ئیشکالیان دروست نه کرد به‌قه‌دئه‌وه‌ی قه‌له‌م به‌ده‌ستێک ئه‌وه‌نده کتوپڕبه‌رڕوداوده‌که‌وێت که‌مانایه‌کی پێنییه‌ئه‌وڕوداوه‌ی پێ بخوێنێته‌وه ئه‌وه‌نده‌ی ڕوداونوسینی ئه‌م به‌ڕێوه‌ده‌بات ئه‌وه‌نده‌ئه‌م ڕوداوناناسێت. دواجارمه‌ریوان هه‌ڵه‌بجه‌یی ئه‌بێته‌دیارده‌و دونیای نوسین وبڵاوکردنه‌وه‌ی ئێمه دیسانه‌وه سواری ئه‌وماشینه‌ده‌بێته‌وه که‌ڕوداولێ ده‌خوڕێت، دیسانه‌وه وێناندنی که‌سی ڕوداو ئه‌وه‌نده له‌سه‌رقه‌له‌م به‌ده‌ستانه‌و وه‌ک ئه‌فسانه ده‌ناسرێت ئه‌وه‌نده خه‌می ناسینی که‌ره‌سته‌کانی ڕوداو لای ئـێمه بایه‌خی نییه، به‌رگری کردن له‌ئازادی بۆهه‌موو تاکێک شیاوه،به‌ڵام ونکردنی چه‌مک وهێڵه‌زانستییه‌کان بۆخوێندنه‌وه تێگه‌شتن له‌ڕوداوو کاره‌ساته، له‌راستیدا ساخته‌کارییه‌کی ته‌واوئاشکرایه ئه‌گه‌رئه‌م فه‌وزایه ناوبنێین ڕۆشنبیری، به‌ڕاست ئه‌وڕۆشنبیره‌که‌ی له‌دایک ده‌بێت که‌خه‌می یه‌که می جیاکردنه‌وه‌ی دونیاکانه له‌یه‌کتروئیشی یه‌که‌میشی به‌رهه‌م هێنانی پرۆژه‌ی زانستییه بۆخوێندنه‌وه‌ی ئه‌ودیوڕوداوم؟هه مو ده زانین پرۆژه ی ویندو و بیرو هێزی چالاک ده توانێت ڕوداوی ڕسته قینه و بخولقێنێت، ئه گینا به ربادی ئه خلاقی له ڕوی سیا سی و کۆمه ڵایه تی و رۆشنبیرییه وه قه ت له مرۆ خراپ تر نا بێت... !! `
|
|
|
02/09/2015 |