|
ژیان له باخچه‌که دایه
مردن له‌وبه‌ری نه‌نه‌وه،
ڕوبه‌ڕوی باپیره‌م سێو
ده‌خوات..
وه‌ک منداڵێک وڕکی له‌م
سپێدانه گرتبێت
سه‌رگۆنای پڕبووه له‌نمه
چون ڕاوچییه‌ک بیه‌وێت
زه‌مانه بپێکێت
مه‌چه‌کی وه‌ک چرکه
ده‌سوڕێت.
ژیان له‌کۆڵانه‌که دایه
مردن به‌دزی بابه‌‌وه
له‌ژوره‌که‌ی نه‌نه‌دا چا ده‌خوات
به‌دزی منه‌وه جانتاکه‌ی
مامۆستا ده‌فڕێنێ و،
وه‌ک جه‌رده‌یه‌کی بچکۆله
له‌ده‌رگای خوداوه ون ده‌بێت
ژیان له‌بازاڕه‌که دایه
مردن له‌گه‌ڵما یارییه‌کات
.
خۆی ده‌کات به‌پێغه‌مبه‌رو
به‌کۆ ده‌مانبات بۆمزگه‌وت
خۆی ده‌کات به‌نورو
چراکانمان پێده‌شکێنێت.
خۆی ده‌کات به‌ئاوو
که‌شتیمان پێهه‌ڵده‌داته ده‌ریاوه
ئه‌بێته‌کۆچه‌ری و
ده‌رباره‌ی شاره‌کان قسه‌مان بۆئه‌کات
ده‌رباره‌ی بینینی
ئه‌ستێره له کۆڵانێکی غه‌مگیناو
له‌رینه‌وه‌ی دڵی باخچه
به قورسی ته‌په‌ی پێی باران
مردن له‌ماڵه‌کاندایه
ژیان ده‌ست ده‌بات بۆهه‌رمێ
کاتێک ئێواره کرمۆڵه
ده‌ست ده‌بات بۆ هه‌نار
وه‌ختێک دونیا بۆته‌شه‌راب
ده‌سته‌بات بۆزیندان ڕۆژێک
ئازادبوون دیلییه.
ژیان ته‌نهایی دای ده‌گرێت
غه‌مگینی دایده‌گرێت
وه‌ڕسی تێی ده‌دات.
ده‌ست بۆ جانتاکه‌ی ده‌بات
و قوفڵێک به ده‌ریا ئه‌به‌خشێت
پریاسکه‌که‌ی ده‌کاته‌وه و
کلیلێک فرکه‌یات بۆنادیار
به‌غه‌مگینی له‌سه‌رسوچی
که‌لاوه‌یه‌ک که‌بۆته‌ماڵی ئه‌به‌دی دێوانه
ئه‌نوسێت: ئیتر قوفڵه‌کان
بۆ ئێوه کاتێک نه‌ماوه بۆسه‌فه‌ر
ساتێک ناماوه که‌تێیدا
سینه‌ی جه‌هانه‌م به‌ربه‌ین و
به‌ره‌وسارای دڵ ڕێکه‌وین،
به‌ره‌و ئاینده‌ی پرشنگدار.
ئیتر ناتوانین له‌خه‌مدا
بچین بۆمیوانی خونچه
سه‌ربه‌ین له‌ته‌نهایی ترێ
له‌ماراسۆنی فڕیندا
به‌ختیاری په‌پوله ببینین.
جوابی منداڵێک به‌ینه‌وه
له‌وپه‌ڕی هاوارداو
به‌خودا بڵێین ببووره ئێمه
مردنمان خۆشناوێت.
ئه‌بێت بگه‌ڕێینه‌وه بۆ
زیندان
ئه‌وه‌ی ده‌ڵێت زیندان
نییه
بابڕوات مردن ببینێت، مردنی
وه‌ک به‌فر دیکتاتۆر
مردنی وه‌ک یار بێنه‌فه‌س،
مردنی وه‌ک جه‌نگه‌زۆره‌کان
خوێناوی ،
مردنی وه‌ک په‌تادوره‌کان
کوشنده
بابڕوات مردن ببینێت.
مردن له‌کۆشکه‌کاندایه
له‌خه‌ونی باخچه‌که‌دایه
له‌کۆڵان
چۆته‌سینه‌ی ژاکاوی
شه‌ده‌لاره‌وه
وه‌ک قاسیدێکی په‌له‌کار
بۆماڵی که‌مه‌ره‌شل ده‌گه‌ڕێت
بۆئاگردانه‌خامۆشه‌کانی
سیامه‌یل
تانامه‌یه‌ک
که‌له‌سه‌رئاخیره‌تی گوڵه‌کان نوسراوه بخاته
حه‌وشه‌کانیانه‌وه
پۆسته‌کانیان پڕکات
له‌زه‌رفی بریندار
له‌حه‌رفی خوێناوی و
هه‌واڵی وه‌کو ده‌رد کوشنده
به‌ختی وه‌ک
په‌وه‌ندییه‌کانی زستان سارد،
قه‌ده‌ری وه‌ک ناڵه‌کانی
هه‌وری لار بچکۆله.
هه‌ندێک جار به‌ئایه‌تێکی
گه‌وره‌وه داده‌به‌زێته خوارئاسمان
ئه‌ڕواته سه‌رمێزی
کۆنگره‌و له‌به‌رده‌م سه‌رۆکدا جگه‌ره ئه‌کێشێت
ئه‌چێت بۆسه‌یرانگاکان و
چاو ده‌خاته سه‌رته‌ره‌که‌وتنی منداڵان
مشت له‌به‌یانی خۆشده‌کات
وه‌ک سه‌فیرێکی ناموراد
که‌نه‌فره‌تی له‌درێژبونه‌وه‌ی کات هه‌یه
تفه‌کات له‌شاره‌کان و
عه‌زاب به‌ڕێگاکاندا ده‌کێشێت
کاتژمێر شه‌رمه‌زارده‌کات و
به‌یانی وه‌کو که‌و ده‌خاته قه‌فه‌سه‌کانه‌وه
وه‌ک جه‌نگ نشینێکی توڕه
زنجیر له‌هه‌تاو ده‌به‌ستێ و
غه‌زه‌ب ده‌خاته‌هه‌واوه.
به‌ڵام له‌ده‌ست به‌تاڵیدا،
زینده‌گی ده‌بێته‌عه‌تار
خوێنی ئه‌وباخانه
ده‌شۆرێت که‌زه‌مانه خوێنی ڕشتون
لاسکی ئه‌وگوڵانه ده‌سڕێت
به‌خت ده‌ست به‌رداریان بووه
ته‌رمی گیایه‌ک ده‌ده‌پۆشێت
بنی پژاوه به‌عه‌زاب
له‌به‌یانییه‌کی غه‌مگینا
ده‌چیت بۆئاودانی نه‌عناکان
سه‌رله‌میمۆزاکان ئه‌یات
وه‌ک کیژێکی مه‌نفانشین
ئه‌بێته حه‌کیمی باران
چاره ده‌دۆزێته‌وه
بۆفڕین، له‌شوێنێک کۆتر غه‌مگینه
له‌دێیه‌ک سپێده
نادیاره،دونیا ده‌به‌خشێته‌وه به‌شه‌وگار
وه‌ک جه‌نگاوه‌رێکی بێ
ئه‌زموون شه‌رم له‌م بێستانه‌ده‌کات
له‌ته‌رمی ئه‌م چیمه‌نانه‌ی
دڵیان له‌قه‌هراشکاوه.
له‌برینی به‌یانییه‌ک
تاریکی له‌به‌رده‌ڕوات و
شه‌و له‌خوێنه‌که‌یه‌وه
هه‌ڵده‌ستێت.
به‌ڵام زینده‌گیش وه‌ک
ئێمه ناچاره مردن ببینێت
ناچاره دڵی خۆی بشکێنێ و
بچێته‌پرسه‌کانه‌وه
سواری توێتایه‌کی شین بێ و
سه‌ربات له‌غه‌مگینی زێوان
بچێته ته‌مه‌کانه‌وه‌و
مردوان بشۆرێت
مه‌یتی من که‌دڵم له
نامورادییا ژان ده‌کات
سه‌رم
له‌مه‌ینه‌تیائه‌سوڕێت
سینه‌م بۆته‌نیشتیمانی
دێوانه‌کان
وه‌ک چه‌ته‌یه‌ک
که‌به‌رده‌وام پێی له‌ناوکێڵگه‌کانایه
پێم خستۆته‌ناو زه‌مه‌ن و
زاکیره‌م ڕوته‌که‌مه‌وه.
پێم خستۆته سه‌ر خه‌یاڵ و
تفه‌که‌م له‌نادیار
چون ڕاوچییه‌ک
به‌سه‌بیله‌که‌ی ده‌ستییه‌وه
ناوسینه‌ی کۆترێک نیشان کات
مه‌شت له‌کاره‌سات ده‌گرم و
به‌ختیاری وه‌کوخوێن ده‌ڕێژم
میل له‌ته‌نهایی
دێنمه‌وه‌وتیرده‌نێم به‌ڕه‌حمی خوداوه
مردن
ده‌به‌مه‌پێشه‌وه‌وخه‌نده‌یار پڕده‌که‌م له‌گولله
وه‌ک شه‌وکوتێکی نیگه‌ران
له‌به‌ختی به‌یانی ڕاده‌که‌م
هه‌ڵدێم له‌نه‌فه‌سی کۆڵان
ئه‌ڕۆمه قه‌ده‌ری خۆمه‌وه
قه‌ده‌ری خۆم
که‌پڕه له‌زه‌مه‌نی ژاکاو
مه‌خلوقی دێوانه جه‌هانه‌می شمشێر
خوێنی باز لاشه‌ی خودا
زۆنگاوی تێر
ئه‌ڕۆم و وه‌ک بێدڵ ترین
جه‌نگاوه‌ر به‌ختیاری توڕ ئه‌یه‌م
ئه‌بمه‌قاتڵی شکۆفه‌و
حورمه‌تی باخچه‌ده‌شکێنم
ئاشتی فه‌رامۆش ده‌که‌م و
ئه‌تۆرێم له‌ڕۆژگار
ڕۆژگارێک ئه‌م
کاته‌سواڵکه‌ری خوێن و
ئاژاوه‌ی چه‌قۆم فێرده‌کات
ئه‌م کاته ڕێبه‌ری گومان و
ئه‌م دزێت له‌خودام
ئه‌م باته کوچه‌کانه‌وه
،کوچه‌گه‌لێکی ده‌رده‌دار که‌ده‌ستیان له‌هه‌تاوشتووه
کوچه‌گه‌لێکی وێرانه خوا
نه‌فره‌تی گرتۆته‌سینه‌یان
عه‌زاب وه‌ک هه‌ڵمێکی تازه
له‌ویقاریانه‌وه هه‌ڵده‌ستێت
وه‌ک پڵنگێک ڕێگای
نێچیره‌کانی نه‌بینێت
ئه‌ڕۆم و لوت ئه‌یه‌م
له‌سه‌راب
ئه‌ڕۆم و ده‌م ده‌نێم
به‌تاریکییه‌وه
ئه‌ڕۆم و شکۆی جه‌هانم
ده‌بینم
که‌وه‌ک به‌ختی بیماری من
له‌م جه‌نگه‌ڵانه‌یاکارییه
له‌م زۆنگاوی خوداخانه‌و
خه‌مخانه‌و مه‌ینه‌تی خانه‌دا .
له‌م ساته شومه‌دا
که‌شومێتیم باخچه به‌عه‌زابه‌وه ئه‌کوژێت
که‌زه‌بونیم دڵی مه‌له‌کوت
ده‌شکێنێت
ئه‌ستێره ده‌خاته
سه‌رخوێن
نیشتیمان له‌بێشه‌ره‌فیا ون
ده‌کات
دڵم به‌ژیان ده‌سوتێت
زینده‌گی قاتڵه‌گه‌وره‌کان،
زینده‌گی بۆیاخچی و ئاو فرۆشه‌ته‌نیاکان
ژیانی نوێژ که‌رو سۆزانی
فرۆش و شه‌راب خۆره‌غه‌مگینه‌کان
ژیانی دایکیشم که‌هه‌میشه
ده‌ستی به‌ئاسمانه‌وه‌گرتووه‌و
به‌شوێن ته‌هلیله‌یه‌کی
جیاوازدا ئه‌گه‌ڕێت
دۆعایه‌کی په‌نهان،که‌تێیدا
شکایه‌ت له‌زه‌مانه‌ده‌کات
له‌ئه‌فسونی گوله‌کان،
که‌هه‌میشه له‌حه‌وشه‌که‌مان ده‌ڕۆن و
چه‌پۆکێک به‌ده‌رگاکه‌ماندا
نا‌کێشن...
له‌به‌ختی خۆیان
ده‌بنه‌وه‌و ناتوانن هاوارکه‌ن به‌دۆعا
ئه‌ی
ئه‌وگوڵفرۆشه‌غه‌مگینه‌ی خه‌یاڵت لای په‌شمورده‌گی من نییه
نات په‌رژێت حیشمه‌تم
له‌خوێنی ئه‌مڕۆژانه بستێنیت
فیزبه‌تانهایی
مه‌وه‌ده‌که‌ن و کچینیم وه‌ک پیاڵه ده‌شکێنن
قیمه‌تم که‌وه‌ک گوناهی
پیاو کوژان له‌ته‌مه‌کاندا ونبووه
وه‌ک داوێنی سۆزانییه‌کان
پڕبووه له‌عه‌زاب و ته‌نهایی
پڕبووه له‌شه‌هوه‌ت و
مه‌راق
پڕبووه له‌ڕه‌نجی بێهوده
که‌تامردن سه‌رم
له‌که‌لاوه‌کاندا ده‌رنایه‌ت
ناتوانم به‌پێکه‌نینه‌وه
نه‌شمیلی خۆم ببه‌خشم به گوڵزار
ئه‌فسونی خۆم
له‌وده‌شتانه‌یابچێنم به‌ختیاری لێیانه‌وه دووره..
بۆئه‌وباڵندانه بڕوانم
له‌ودیو به‌ختی خۆیانه‌وه نائومێدی که‌وتۆته‌سه‌ر دڵیان
تاریکی گه‌لێکی بێشومار
که‌وه‌ک عه‌زابی ئه‌م باخه وجودی که‌وتۆته‌ته‌مه‌وه
وه‌ک ته‌نهایی ڕژاوی خوا
ئه‌سه‌ف به‌قیامه‌ته‌وه ئه‌به‌ستێت
تریفه‌به‌تاڵان له‌به‌رده‌م
ئه‌م ده‌روازانه‌یا ئه‌فرۆشێت
وه‌رزه‌کان
ده‌خاته‌سه‌واوه ،
له‌کاتێکدا ساڵه‌کان
به‌گوناه ده‌ژاکێن
به‌ئاژاوه‌ی له‌مردن
تاریکتر، که‌تاسه‌فه‌ری ئه‌م خوایه
پیاوه‌تیمان له‌هه‌یبه‌تی
شمشێره‌کانماندا ده‌رده‌خه‌ین
ئابڕومان ده‌نێینه‌سه‌رنوکی
چه‌قۆکانمان..
به‌خوێن شه‌ره‌ف
ده‌خولقێنین!
ناموسمان له‌لوله‌ی
تفه‌نگه‌کانمانه‌وه ده‌به‌ستین!
ئه‌وه‌ی شه‌ره‌ف له‌پێش
گولله‌کانه‌وه نه‌بینێت
شکۆی خۆی ون ده‌کات؟!!
ئه‌وه‌ی ئا‌بڕو به‌خوێن
نه‌گه‌شێنێته‌وه له‌سینه‌ی باخچه‌دا ناخه‌وێت؟!!
ناتوانێت پیاوه‌تی وه‌ک
به‌نه‌خوێنه‌که‌ی ببه‌ستێ و
ژنه‌کانی یه‌که‌یه‌که وه‌ک
که‌وشه‌کانی بگۆڕێت؟!
خۆشه‌ویسته‌که‌ی سه‌واکات!!
دراو بۆ ئه‌و فریشتانه
بژمێرێت قه‌ده‌ریان له‌بازاڕه‌کاندا که‌وتووه
زه‌مانه کردوونی به‌کاڵاو
پیاو وه‌ک پیازده‌یان فرۆشێت!!
وه‌ک میوه‌ی گه‌نیوی ساڵی
پار
که‌تامردن ماکیاژ
له‌به‌یانیدا ئه‌که‌ن و ئێواره‌یان له وژه‌ی قامچی دا
ئه‌ژاکێت
نێرگز بۆدۆسته‌کانیان
ده‌به‌ن و خه‌ساره‌ت ئه‌چه‌قێته سه‌ردڵیان
وه‌ک زوڵمه‌تێک
شه‌وانه‌به‌ماڵه‌کاندا بگه‌ڕێت
به‌م کوچانه‌یاده‌ڕۆن و
غه‌مگینی له سێبه‌ره‌کانیانه‌وه هه‌ڵده‌ستێت
بێزاری وه‌ک خودا چاوی
له‌ختوره‌کانیانه
مردن به‌ده‌ماره‌کانیاندا
ئه‌گه‌ڕێت
وه‌کوخوێنێک برین
به‌دڵه‌وه‌ببینێت، له‌جه‌سته‌یانه‌وه‌دێته‌خوار
له‌جۆگه‌ی سینه‌یانه‌وه،
که‌بۆنی هه‌رمێیان گرتووه
بۆنی ترێ له‌ڕۆژی کامڵی
شه‌رابدا
بۆنی ئاسمان له‌وه‌ختێکدا،
باخچه ده‌خاته‌سه‌ر پشت و
شه‌هوه‌ت
به‌گوڵه‌کاندائه‌ڕێژێت
قاچی له‌ژیان گیرده‌کاو
مردن ڕۆده‌کاته‌سه‌رسه‌رمان
مردنی قوڵ، کۆتایی سه‌نگین
وه‌ک خودا
ئاخیره‌تی تاریک وکوشنده،
که‌دواجار وه‌ک پیاوێک
بروسکه له‌سینه‌یداون بوبێت
به‌ته‌کانێک قیامه‌ت
ڕاده‌کێشینه‌هه‌واوه
به‌ته‌کانێک چاره‌نوس
ده‌که‌ین به‌هاوار
وه‌ک حه‌کیمێک ده‌وای
پێنه‌بێت بۆبرین
شکستی خۆی له‌پێش ناڵه‌ی
کیژه‌نه‌خۆشه‌کانه‌وه ببینێت
وازله‌به‌ختیاری دێنین و
ئه‌ڵێین : خۆش هاتین بۆدۆزه‌خ
واز له‌زینده‌گی دێنین و
ئه‌ڵێن: باش هاتین بۆمردن
که‌مردنمان خاوه‌نی
سه‌نگینی دونیا بێت
پیلان بۆخوداکانیش بکێشیت
خۆش هاتین بۆ ئه‌به‌د خۆش
هاتین...
شیکردنه‌روه‌یه‌ک:
میل
هێنانه‌وه
ده‌سته‌واژه‌یه‌کی نوسه‌رو ڕۆمان نوسی گوره‌ی کورد کاک
به‌ختیار عه‌لییه
دڵم به‌ژیان ده‌سوتێت
دێڕه‌شیعرێکی فروغی فروغ زاده که ده‌ڵێت: دڵم به باخچه
ده‌سوتێت
له وه‌رگێڕانی برای به‌ڕێز کاک ئازاد
به‌رنزنجییه.
زستانی 2006
Hussein.ahmed@hotmail.fr
|