|
بۆ یادی
ئه‌و ئینسانه‌ی بۆ خۆشه‌ویستی ژیا و هه‌ر له‌و پێناوه‌شدا
گیانی له‌ده‌سه‌تدا!
له
رۆژمێری ده‌سته‌ڵاته‌وه:
له رۆژێکی وه‌ک ئه‌مڕۆدا؛ سه‌رۆک وتارێکی مێژووی پێشکه‌شکرد،
له‌‌گه‌ڵ سه‌رۆک هۆز و پیاوماقۆڵان دیداری کرد، هه‌ر له
رۆژێکی وه‌ک ئه‌مڕۆدا کوڕانی گیان له‌سه‌رده‌ستی حیزب و سه‌رۆک
بۆسه‌یه‌کیان بۆ چڵکاوخۆره‌کانی رژێم نایه‌وه، هه‌ر له‌م رۆژه
و له چه‌ند ساڵی له‌مه‌و به‌ردا ده‌ره‌به‌گێکی کورد توانی
بێته سه‌رداری کوردان و چاوی دوژمنانی کورد و کوردستان
کوێربکات، له رۆژێکی وه‌ک ئه‌مڕۆدا په‌رله‌مانتاران
بریاریاندا که کۆبنه‌وه! له رۆژێکی وه‌ک ئه‌مڕۆدا هه‌موو
گیانله‌به‌رانی سه‌رئه‌م زه‌وییه له جوڵه‌که‌وتن، ته‌نانه‌ت
کاتژمێره‌کانی ده‌ستیش له لێدان که‌وت؛ ده‌ریاش له پرخه‌ی
خه‌ودا بوو هه‌ور له جووڵه که‌وت، ته‌نیا و ته‌نیا سه‌رۆک و
حیزبه‌که‌یی و پیاوماقوڵانی پشتی بوون؛ داستان لهسهر
داستانیان بۆ مێژووی ئه‌م گه‌له تۆمارده‌کرد!!
به‌ڵام
ڕۆژمێره خۆێناویه‌که‌ی به‌رباخه‌ڵی ئه‌بوبه‌کر عه‌لیم
په‌ڕه‌په‌ڕه هه‌ڵدایه‌وه، هیچ یه‌ک له‌وانه‌ی سه‌ره‌وه
نه‌نووسرابوون، به‌ڵام تاوانه‌کانی سه‌رۆک و ده‌سته‌ڵات له‌و
رۆژه‌وه‌ی ئاده‌م سێوه‌که‌ی خوارد هه‌مووی به خه‌تێکی درشتی
سوور نووسرابوون، ده‌نگی ناڕه‌زایی شه‌قامه‌کان، خه‌می
نه‌بوونی نان، سه‌رپه‌نایه‌ک بۆ حه‌وانه‌وه، خه‌ونه
وه‌نه‌وشه‌ییه‌کانی خۆشه‌ویستی و ئو‌مێد به ژیانێکی تر...
هه‌موو ئه‌مانه‌م خۆێنده‌وه.
زۆر
سه‌یربوو، سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی رێکه‌وت و رۆژه‌کانی ساڵ له
هه‌ردوو رۆژمێره‌که‌دا وه‌ک یه‌ک بوون، سه‌عات؛ له هه‌ردوولا
شه‌ست چرکه‌ی ده‌ژمارد بۆ له‌دایک بوونی خوله‌کێک، بۆ ئه‌وه‌ی
کاتژمێرێکی ته‌مه‌ن به‌ڕێ بکات ده‌بوو چاوه‌ڕوانی به‌ڕێکردنی
ته‌مه‌نی شه‌ست خوله‌ک بێت؛ به‌ڵام رووداوه‌کانی ئه‌و دوو
رۆژمێره زۆر جیاواز و دژبه‌یه‌ک بوون، هیچ شتێکیان له‌یه‌کتر
نه‌ده‌چوون، نه ره‌نگیان ، نه‌ده‌نگیان، نه هه‌ستیان...!!
پیاوانی
رۆژمێری یه‌که‌م،نوێنه‌ری خوا بوون لهسهر کورسی
ده‌سته‌ڵات،به‌بێ ئه‌وان که‌س بۆی نه‌بوو ئاوی گوڵه
توونیه‌کانی نێو باخچه‌که‌ی بدات، بۆ هه‌ڵردنی گڵۆپێک
له‌شه‌وه ئه‌نگوسته‌چاوه‌کانی شاردا ده‌بوو پرسیان پێ بکرێت،
بۆ ئه‌وه‌ی بتوانی ره‌نج و شیله‌ی گیانت بفرۆشی ده‌بوو
ته‌سکییه‌ی مقه‌ڕێکی پڕ چه‌کداریان له‌مل بکه‌یت، ره‌نگی
گالێسکه‌ی ده‌ست و ته‌نانه‌ت ددانه‌کانیشت وه‌ک ئاڵای سه‌ر
مێزه‌کانی ئه‌وان ره‌نگکه‌یت! دنیای ئه‌وان زۆر سه‌یر بوو؛
ئه‌وه‌نده سه‌یر، بۆبه‌ده‌ستهێنانی لانه‌و چواردیوارێک ده‌بوو
شه‌ڕی ده‌سته‌ویه‌خه‌ت بکردایه، ده‌بوو خوێن له لاشه
بچۆڕایه، ده‌بوو یان خوێنی دیگه‌رانت بڕشتایه یاخود خوێنیان
بڕشتیتایه!
له‌و
ڕۆژانه، سواڵکه‌ره‌کان پێش رۆژنامه‌کان لهسهر شۆسته‌ی
شه‌قامه‌کان که‌وتبوون، مناڵه‌کان هه‌ر زوو له‌باوه‌شی گه‌رمی
دایک و یارییه‌کانیان یاخبوون به‌ره‌و بازاڕی کار، داوای
مووچه شه‌رمه‌زاری و گه‌ده‌ی خاڵیش کوردایه‌تی بوو، فیشه‌ک
له‌به‌رد هه‌رزانتر بوو بۆ پژانی مێشکی ژنان،سرووشتی شار سیمای
جوانی خۆی له‌ده‌ستدا، ره‌شه‌بای سلێمانی توڕه‌تر له جاران
ده‌یویست شار به‌یه‌کجاری خاپوور بکات، هه‌موو چیای ئه‌زمه‌ڕ
بکات به‌خۆل و بیدا به‌ده‌مووچاوی شاردا! سه‌رچنار بۆ قومێ ئاو
به ئاسماندا ده‌چوو، زۆر سه‌یربوو؛ئه‌و رۆژانه لای پیاوانی
رۆژمێری یه‌که‌م زێرینترین رۆژه‌کانی گه‌ل و نه‌ته‌وه بوون!
له
یه‌کێک له‌و گه‌ڕه‌کانه‌ی که لهسهر نه‌خشه‌ی شاره‌وانی
بوونی نه‌بوو، له‌یه‌کێک له‌و کوچانه‌ی که خه‌م و تۆز دایپۆشی
بوو، له بچووکترین چواردیواری به‌ته‌نه‌که هه‌ڵچنراوی
ماڵێکه‌وه، ده‌نگێک پڕ به پڕی شار هاواریکرد، ده‌نگێکی ئێسک
سووک به‌ڵام تووڕه، ده‌نگێکی پڕ خه‌م، قوڕگێکی پڕ گریان
به‌ڵام عاشقی خه‌نده و پێکه‌نین بوو، ده‌نگێک هه‌روه‌ک شیعر
ناسک و پڕ سه‌روا، ده‌نگێک وه‌ک گۆرانی پڕ له ئاواز، ده‌نگێک
هه‌روه‌ک ده‌ریا پڕ شه‌پۆل و تێر له ئاسۆ.. ده‌نگێک که
نه‌یده‌ویست ئیتر شیعر له ژێر دڵوپه‌ی بنمیچی قوردا بتاسێنری،
خه‌ون و ئاوات له ژوری تووش و شێدار که‌ڕو بێنێت.. ئه‌و
ده‌نگه هێنده‌ی به‌هار پڕ گوڵ، هێنده‌ی هاوین پڕ خۆره‌تاو،
هێنده‌ی پایز غه‌مبار، هێنده‌ی زستان سپی بوو؛ هه‌ربۆیه
نه‌یتوانی له ژووری شیدار و کۆڵانی ته‌سک قه‌تیس بمێنێ، له
حامییه‌ی شار هاته‌ده‌رێ به‌ره‌و شه‌قامه‌کانی شار بۆ به‌رده‌م
کۆشکی پڕ ره‌ونه‌قی ده‌سته‌ڵات.
ده‌نگێک
ووتی: تاوانی ئێمه هه‌ر ئه‌وه بوو ئێوه‌مان کرده کوێخای
خۆمان، ئاخر ناکرێت ئێوه خاوه‌نی هه‌موو کۆشکه‌کانی شار بن و
ئه‌م ژیانه قوڕینه‌شما بۆ به ڕه‌وا نه‌بینن!
ئه‌وده‌نگه، له‌و ساته‌دا که‌وته بۆسه‌ی غه‌در و خوێنی گه‌شی
تاکو ئێستاش به‌ده‌ست و ده‌می گورگه هاره‌کانی شاره‌وه هه‌ر
ده‌بینرێت، له‌و ڕۆژه‌وه زوحاکه‌کانی شار نه له خوێن
تێرده‌بن،نه له زیندان؛ هه‌ر خۆپێشاندانێک که بۆ نان، بۆ
ئازادی، بۆ تاپۆ سازده‌کرێت دووباره بیر له مژینی خوێنی
هاوڕێیه‌کی تری ئه‌بوبه‌کر ده‌که‌نه‌وه،بیر له ڕفاندن و
زیندانکردنی ئه‌کره‌م چاوشین ده‌که‌نه‌وه، له‌به‌رده‌م
ماڵه‌که‌ی فه‌رهاد فه‌ره‌ج له‌بۆسه‌دان، که‌نگێ ده‌رگا
بکاته‌وه؟!
له‌و
رۆژه‌وه تاکو ئێستاش، دوای پڕکردنی سندوقه‌کانی ده‌نگدان به
هه‌زاران ده‌نگی دزرا و هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنراو؛ شه‌قامه‌کانی شار
هه‌ر بێ نازن، شۆڤڵه‌کانی شاره‌وانی پڕکردنه‌وه‌ی چاڵه‌کانیان
بیرچۆته‌وه و خه‌ریکی ته‌ختکردنی خانووه بێ
تاپۆکانن،دادگاکان یاسایان بیرچۆته‌وه و خه‌ریکی سوڵحی
عه‌شایه‌رین.. هه‌ر له‌و رۆژه‌وه، ئه‌مڕۆش هه‌روه‌ک ئه‌و
رۆژانه؛ ئه‌وان هه‌روه‌ک خۆیانن.
له‌ورۆژه‌وه تاکو ئێستاش چه‌ندان زمناکۆ، ئه‌کره‌م و
فوئاد،شه‌وه شیعره‌کانی ئه‌بوبه‌کر ته‌واوده‌که‌ن و
له‌سۆراغی سبه‌ینێکی روناکدان، نایانه‌وێ ئیتر ئه‌بوبه‌کره‌کان
هه‌ر له‌ده‌رگا ڕابمێنن، نایانه‌وێ ئیتر ئه‌بوبه‌کره‌کان
ته‌نیا کراس و شه‌رواڵێک شک به‌رن، گیرفان به‌تاڵ و سک خاڵی
بن!
له‌و
رۆژه‌وی ئه‌بوبه‌کر یه‌خه‌ی شه‌قامی گرت، ئیتر ناوی ئه‌بوبه‌کر
له مزگه‌وت هاته‌ده‌رێ و که‌س ئه‌م ناوه وه‌ک خه‌لیفه‌یه‌کی
دوای په‌یامبه‌ر ناناسێ، که‌س ئه‌م ناوه وه‌ک سوجده‌به‌ر بۆ
خوای تاق و ته‌نیا و شمشیری سه‌ر ملی ئه‌هلی کوفر له مناڵانی
نانێ، ئه‌مڕۆ ئیتر ئه‌بوبه‌کر ناوێکی خۆشه‌ویسته لای خه‌ڵکی
شار، سیمبۆلی گه‌نجێکی خێرنه‌دیوه، نوێنه‌ری خانووه بێ
تاپۆکان،گوێمه‌ده‌رێ و مه‌جبوراوا و هه‌موو شوێنه بێ
نازه‌کانه، شیعری ناسکی نێو گۆرانی کچان وکوڕانی دڵداره.
هه‌ربه‌م هۆیه ناکرێ، رۆژی له‌دایکبوونی ئه‌بوبه‌کر، مێژوی
شیعری و رۆژی تێرۆره‌که‌ی له رۆژمێر و (رۆژێکی وه‌ک ئه‌مڕۆ)ی
ده‌سته‌ڵاتدا بوونی هه‌بێ، له مێژو و ماڵپه‌ڕه‌ی گووگلیاندا
بدۆزیه‌وه!
ئیتر،ئه‌بوبه‌کر داستانێكه، مێژوی چینایه‌تی و شیعری ناسکی
وڵاتێکه؛ رۆژمێری ئه‌وان ناتوانێ ناوی بێنێ.
ئێستا،ئه‌بوبه‌کر هه‌ر به‌کڵاوه‌که‌ی سه‌ریه‌وه، به‌ڕیشی پر و
کراس و شه‌روڵه تاقانه‌که‌یه‌وه؛ له ریزی پێشه‌وه‌ی
ناره‌زایه‌تیه‌کانه و به‌نوێنه‌ر هه‌ڵده‌بژێرێ، قسه‌ی دڵی
بێکاران، بێ لانه‌کان ده‌کات و ته‌نانه‌ت شه‌ویش سره‌وتی نییه
شێعر بۆ خوشه‌ویستی ده‌ڵێ.
.......................................................................................
ئه‌بوبه‌کر عه‌لی ١٩٦٣-١٩٩٤
شاعیرێکی هه‌ست ناسک و هه‌ڵسوڕاوێکی چالاکی یه‌کێتی بێکاران
بوو،نوێنه‌ری خانووه‌بێ تاپۆکانی حامیه‌ی سلێمانی بوو، له
خۆپێشاندانێکی هێمنانه‌ی خه‌ڵکی ئه‌و خانوانه بۆ به‌رده‌م
پارێزگای سلێمانی له یه‌کی ئه‌یلولی ١٩٩٤، له وێدا به
فه‌رمانی پارێزگاری شار بریندار ده‌کرێت له دواوه و پاشان
گوله‌یه‌ک ده‌نێن به ناوده‌میه‌وه،ئه‌بوبه‌کر به‌وه ده‌زانێ
که ئه‌و ڕۆژه یه‌کێتی پلانی کوشتنیان بۆ داڕشتووه؛ به‌ڵام
ئه‌و خه‌ڵکه به‌ته‌نیا به‌جێ ناهێڵێت. ئه‌و کاته‌ی که
ته‌رمه‌که‌ی له مزگه‌وتی کانێسکان هێشتا خوێنی
له‌به‌رده‌ڕۆشت، ئاسایشه‌کان هه‌ردوو هاوڕێی ئه‌بوبه‌کر
فه‌رهاد فه‌ره‌ج(که پاشان ئیسلامییه‌کان تێرۆریانکرد) له
گه‌ڵ ئه‌کره‌م چاوشین ده‌رفێنن له نزیک هه‌مان
مزگه‌وته‌که‌وه، خه‌ڵکی گه‌ڕه‌کی خانوه بێ تاپۆکانی حامیه و
ئاواره‌کانی حه‌سیب ساڵح بۆ ناڕه‌زایی هه‌ر ماڵه‌ی ئاڵایه‌کی
ره‌ش هه‌ڵده‌که‌ن که ده‌بێته جێگه‌ی سه‌رنجی هه‌موو خه‌ڵکی
شار، هه‌روه‌ها له‌یاده‌که‌شیدا که له هۆڵی رۆشنبیری سلێمانی
پاشان حامیه کرا خه‌ڵکێکی زۆر ئامادده‌بوون و له‌و دوو
مه‌راسیمه‌شدا پێشانگه‌یه‌کی تایبه‌ت له لایه‌ن شوکاک، ڕێناس
و سه‌ردار تایبه‌ت به ئینسانه کرایه‌وه.
ئه‌وه‌ی
که هه‌رگیز له‌یادناچێ؛ شینی خوشکه‌که‌ی بوو له کاتی
به‌خاکسپاردنه‌که‌یدا که ده‌یوت: براکه‌م، یه‌ک کراس و
شه‌روڵێکی هه‌بوو.
|