|
پێش ماوه‌یه‌ک وتارێکی خانمی نووسه‌ر"فاتن نور"م خوێنده‌وه
له‌ژێر ناونیشانی"لۆجیکی نزا و دوعاکردن ته‌نها بۆ ئافره‌ته"،
ده‌ربڕینه‌کانی ئه‌و خانمه زۆر سه‌رنجی راکێشام به لای
خۆیدا، چونکه ئه‌وه‌نده راشکاوانه باسی ئه‌و بابه‌ته
ده‌کات که ره‌هه‌ندێکی بوێرانه‌ی نائاسایی به روونی پێوه
دیاربوو، چونکه تیشک خستنه‌سه‌ر ئیشکالییه‌تی"ئافره‌ت و
ئایین"له‌و بابه‌تانه‌ن که ئاسان نییه بۆ زۆر که‌سان لێی
بکۆڵنه‌وه و بچنه بنج و بنه‌وانی. به‌ڵام خستنه‌ڕووی ئه‌م
ئیشکالییه‌ته ئافره‌ت بانگه‌شه‌ده‌کات تا بچێته قوڵایی ناو
ئه‌م باسه‌وه و، به دوای هۆکاری گرفته‌که بگه‌ڕێت و، به‌بێ
ئه‌ملاوئه‌ولا و بازدان به‌سه‌ر راستییه‌کاندا، ده‌ستنیشانی
بکات و رێگه‌چاره‌سه‌ری بوێرانه‌ی بۆ دیاری بکات. ئه‌وه‌ی
راستیش بێت، هه‌ڵوێستی ئایین به گشتی ده‌رباره‌ی ئافره‌ت،
نێگه‌تیڤه، چونکه به‌پێی تێزی ئایینی"هێمای کوناهکارییه"له
سه‌ره‌تای به‌سه‌رهاتی دروستبوونی مرۆڤه‌وه.
پره‌نسیپی"پیاوسالاری"ش که فه‌رمانڕه‌وابوو به‌سه‌ر گۆی
زه‌ویدا، فاکته‌ری هه‌ره گرنگ بوو له پشت ئه‌و هه‌ڵوێسته
نادروسته‌وه‌ی که په‌یتا په‌یتا په‌ره‌ی سه‌ند تا ره‌هه‌ندێکی
پیرۆزی گرته‌خۆی، به‌تایبه‌تی کاتێک تێزی"پیاوسالاری"له
کتێبه پیرۆزه‌کاندا به شێوه‌یه‌کی زه‌ق خرایه‌ڕوو که هیچ
گه‌رد و تۆزێکی پێوه‌نییه. له "ته‌ورات"دا، ده‌قێکی روون و
ئاشکرا هه‌یه که ده‌ڵێت:"سۆزت بۆ مێرده‌که‌ت ده‌بێت و هه‌ر
ته‌نها ئه‌ویش فه‌رماڕه‌واده‌بێت به‌سه‌رتدا" و، پێم
وایه"هه‌ر ته‌نها ئه‌ویش فه‌رمانڕه‌واده‌بێت به‌سه‌رتدا"زۆر
واتاکه‌ی روونه و هیچ قسه‌یه‌کی ناوێت. هه‌مان ئه‌م بابه‌ته‌ش
له ئایینی ئیسلامدا دووباره ده‌بێته‌وه هه‌روه‌ک له
قورئانی پیرۆزدا هاتووه:"پیاوان فه‌رمانڕه‌وان(یان زاڵن)
به‌سه‌ر ئافره‌تاندا"، به‌پێی ئه‌وه‌ش، ئافره‌ت بووه پاشکۆ و
سێبه‌رێک بۆ پیاو که هیچ رۆڵێکی نییه جگه له منداڵبوون و
په‌روه‌رده‌کردنیان و، هه‌روه‌ک له‌سه‌ر زاری خه‌لیفه‌ی
عه‌باسی"مه‌ئمون"ده‌گوێزنه‌وه:"دایکانی خه‌ڵکی وه‌ک قاپی
ئاون"!
گه‌ڕانه‌ویه‌کیش بۆ مێژوو و ئه‌و سته‌مه بێ سنووره‌ی که له
ئافره‌ت له ئه‌وروپا، روویداوه، ده‌خاته‌ڕوو، وه‌ک (ویل
دیورانت)له ئینسکلوبیدیاکه‌ی"چیرۆکی شارستانییه‌ت"دا
باسی"پشتینی نامووس"ده‌کات، کاتێک پیاو به هه‌ر هۆکارێک له
ماڵه‌که‌ی دوور ده‌که‌وته‌وه، ژنه‌که‌ی ناچارده‌کرد له‌به‌ری
بکات تا ئه‌وه مسۆگه‌ربکات که خیانه‌تی"سێکسی"لێناکات! یان
ئایینی هیندۆسی که تا سییه‌کانی سه‌ده‌ی پێشووش ژنیان به
زیندوویی له‌گه‌ڵ مێرده مردووه‌که‌یدا ده‌سووتاند هه‌ر وه‌ک
ئه‌وه‌ی بڵێن ژن دوای مردنی مێرده‌که‌ی هه‌ر بۆ له‌ناوچوون
باشه. لێره‌شدا، به گونجاوی ده‌زانم ئه‌و
هه‌ڵوێسته"پیاوانه‌ی"باشووری عێراق باس بکه‌م هه‌روه‌ک "دکتۆر
عه‌لی وه‌ردی" له کتێبی"چه‌ند چاوخشاندنێک له مێژووی نوێی
عێراق"، کاتێک ده‌ڵێت له‌و ناوچانه هه‌ر که ناوی ئافره‌ت
ده‌به‌یت ئیدی چ ژن یان کچ یان دایک یان خوشک یان هه‌ر که‌سێکی
تربێت، ئه‌وا پێویسته وشه‌ی"تکرم"واته(دووربێت له رووتان"ی
بخه‌یته‌پێش! وشه‌ی"تکرم"یش له باشووری عێراق به‌ر
له‌ناوبردنی ناوی ئاژه‌ڵ و پیسایی و ده‌ست به ئاوگه‌یاندن و
پێڵاو، ده‌هێندرێته‌وه و، ئافره‌ت خراوه‌ته ریزی ئه‌و
شتانه‌وه! هه‌ڵوێست و تێڕوانینی پیاو له کۆمه‌ڵگه‌کانی
رۆژهه‌ڵاتیدا به شێوه‌یه‌کی گشتی له‌ژێر کاریگه‌ری ئه‌و
میراتییه فیکری ـ کۆمه‌ڵایه‌تی ـ هۆزایه‌تییه‌دایه. پیاو
هه‌رچه‌نده بانگه‌شه‌ی ئازادی و ئه‌قڵانییه‌ت بکات له
به‌رامبه‌ر ئافره‌تدا، ئه‌وا له هه‌مان کاتیشدا ئاسان نییه
بۆی که له شه‌و و رۆژێکدا ئه‌و پێسته ئه‌ستوره فیکری ـ
کۆمه‌ڵایه‌تییه له خۆی دابماڵێت. کێشه‌که له‌وه دوورتر و
قوڵتره، چونکه پێویستی به ئازادبوونێکی پتر له‌و قاوغانه‌ی
که له ده‌ستپێکی ژیانی نێرینه‌وه ئاخنراونه‌ته ناو قوڵایی
گیان و ئاوه‌زییه‌وه. پیاو پێویستی به دووباره داڕشتنه‌وه‌ی
زۆر له تێزه‌کانی سه‌باره‌ت به ئافره‌ت و بابه‌تی دیکه‌ی
په‌یوه‌ست به هه‌مان ئیشکالییه‌ته‌وه، هه‌یه، وه‌ک بابه‌تی
ئازادی به هه‌موو شێوه جیاوازه‌کانی و له مانه‌ش هه‌موو
گرنگتر ئه‌وه‌یه که له ره‌هه‌نده پێرۆزه‌که تێبپه‌ڕێت،
به‌ڵام ئایا ده‌توانێت؟
تێبینی: ئه‌م بابه‌ته له رۆژنامه‌ی"کوردستان
راپۆرت"بڵاوکراوه‌ته‌وه.
nezarjaff@gmail.com
|