|
ئاسۆ عه‌لی: له‌م قۆناغه‌ی ئێستای کوردستان ماف و ئه‌رکی گه‌نج
چیه؟
ئه‌نوه‌ر: بۆ ئه‌وه‌ی له به‌راییه‌وه وشه‌ی قۆناغ نه‌بێته
کۆت و به‌ندێک..، ده‌بێ وریابین یه‌کێک له مافه
سه‌ره‌تاییه‌کان ئه‌وه‌یه قۆناغبه‌ندییه‌کان
له ده‌ره‌وه و له‌سه‌ر حیسابی خواسته‌کانی گه‌نج
نه‌بێت، بگره بارگاوی و ئاوێزان بێت به فره ڕه‌نگی و
فره‌پرسیاری و فره گومانی ئه‌و ، که له جه‌وهه‌ر و
خه‌سڵه‌ته دیاره‌کانی گه‌نج خۆیه‌تی.
له
به‌رامبه‌ر تاکڕه‌نگی و بێ پرسیاری و گوماننه‌کردنی دوگماکاندا
که چه‌قبه‌ستووه له‌سه‌ر یه‌قینه‌کانی خۆی و ئاماده نیه
ده‌ستکاری ئه‌و چوارچێوه و پێناسانه بکات که بۆ دیارده‌کان
هه‌یه‌تی و پێیوایه خۆی
مه‌رجه‌عی یه‌که‌م و ئاخیره بۆ ڕاستی و دروستی پێشبینیه‌کان،
بۆیه هه‌میشه قسه‌که‌ره و بڕیار ده‌دات و فه‌رمان ده‌رده‌کا
و گوێ ناگرێ، وه هه‌ر شتێکیش له‌گه‌ڵ بڕیاره‌کانیدا نه‌بێت
و یه‌کنه‌یه‌ته‌وه، به نازانستی و ناکامڵ و زیاده‌ڕۆیی
هه‌رزه‌کارانه و فه‌نتازیای شاعیرانی دوور له واقیع
ده‌زانێ! که نازانێ واقیع خۆی زاده‌ی کارلێک و هاوکێشه‌ی
مه‌یله جودا و پێکبه‌ستراوه‌کانی هه‌ناوی کۆمه‌ڵگا خۆین که
مۆڵه‌ت به بوونی یه‌کتری
ده‌ده‌ن به شێوه‌یه‌کی سروشتی بێنه ئاراوه و
هۆشیارانه گوزارشت له بنه‌ماکانی خۆیان و هاوکارییه‌کانیان و
یه‌کیه‌کبوونیان له‌به‌رابه‌ر یاساکاندا بکه‌ن.
ئه‌مه‌ش
پێمانده‌ڵێت: پێشنیار و ڕێگه چاره‌کان و ناولێنانه‌کانیش له
ڕێگه‌ی پاراستنی ئۆتۆنۆمیه‌تی
بیر و تێڕوانینه جیاوازه‌کان
ئه‌کتیڤ ده‌بێته‌وه و ماناش په‌یدا ده‌کات. تا هه‌ر
گروپه و ورده‌کلتوره به ئیراده‌وه له
کایه‌کانی خۆیدا کاربکات وشوناسی خۆی پێدروست بکات ( نمایشی
کۆمه‌ڵایه‌تی و ئه‌تۆمه کۆمه‌ڵایه‌تیه‌کان- ج.مۆرێنۆ) به
هه‌ند وه‌ربگیرێن، تا له‌و ڕێگه‌یه‌وه گرفت و کێشه و
دژایه‌تیه‌کان چاره‌سه‌ر بکه‌ن.
گه‌نج
په‌رتی و نائۆرگانیزه بوونه‌که‌یه‌تی بڕستی لێبڕیوه، و به
سانایی سه‌ربه‌خۆییه‌که‌ی ده‌ستی تێوه‌رده‌درێت ، چونکه تا
ئێستاش هۆشمه‌ندانه خۆنه‌ناسه
و شوناسه پینه‌کراوه‌کانی له پێکهاته‌کانی ده‌ره‌وه‌ی خۆی
قه‌رزکردووه و ده‌کات ، داخوازی و زمانی ئه‌و
داوایانه‌ش به‌کاریهێناوه و ده‌هێنێ بۆ هه‌ڵبژاردنه‌کانی هی
خۆی نه‌بوون و نین، یاخود به
ده‌یان فیلته‌ری ئایدۆلۆژی و حیزبی و ئاسایشی کۆمه‌ڵایه‌تی و
نه‌ته‌وه‌ییدا تێده‌په‌ڕێنرێ، وه‌ک ئه‌وه‌ی گه‌نج هه‌ر
ده‌بێت ئاماده باش بێت بۆ به‌جێگه‌یاندنی ئه‌رکه‌کان و هه‌ر
کاتێکش بێته سه‌ر مافه‌کان به زیاده‌ڕه و قۆناغ نه‌ناس
ده‌مکوت بکرێت، و پێی ڕابگه‌ێنرێ:( ئه‌ی گه‌نج؛ وه‌ختی ئه‌م
داوایانه نیه)!
بۆیه
له ئێستادا لایه‌نیکه‌م ئه‌رکی گه‌نج ئه‌وه‌یه له خۆی
بپرسێ* من کێم،و
فۆرم و ناوه‌ڕۆکم به‌نده به چیه‌وه؟
* له
نێو ئه‌و پێکهاته ئاڵۆز و تێکقرنجاوانه‌ی کۆمه‌ڵدا
له کوێدام ، وکێیه
بڕیار ده‌دات، جێگه و ڕێگه‌ی
خۆم و پراکتیکه‌کانم
چی بێت؟ * ده‌سه‌ڵاتم ده‌رئه‌نجامی قورسایی
ئاماده‌ییه‌کانی خۆمه یا
ڕه‌هه‌ندێکی تر؟
تا
له ڕێگه‌ی ئه‌م پرسیارانه‌وه مه‌یله‌کانی ناو خۆی کۆنکرێتر
بناسێ و پۆڵێنیان بکات و له بوون و هێز و ئیراده‌یان دڵنیا
بێت، ئه‌گه‌ر نا، نازانێ چۆن و
به‌چی خۆی جودا بکاته‌وه له‌و حه‌ز و نیازانه‌ی به
دنیاکه‌ی ئه‌و نامۆن .
هه‌ر ئه‌وه‌شه ده‌بێته باعیسی ئه‌وه‌ی ببێته پاشکۆی
هێزه‌کانی ده‌ره‌وه‌ی خۆی، که گوزارشتی ڕاسته‌قینه له
پێگه‌ی ئه‌و ناکه‌ن ، به‌ڵکه وه‌کو ئامڕازێک و هێزێکی
یه‌ده‌ک له ته‌نگانه‌کاندا به‌کاری ده‌به‌ن.
ئه‌گه‌ر گه‌نج ده‌ربه‌ستی ئه‌م ڕاستیه ساده‌یه نه‌یه‌ت،
هه‌میشه له که‌سێکی بارمته
کراو ده‌چێت، که ئیراده‌ی زه‌وتکراوه و بۆشایی
ده‌سه‌ڵاتداره‌کانیتر پڕ ده‌کاته‌وه. جا بۆ ئه‌وه‌ی چیتر
مافه‌کانی وه‌کو شه‌فه‌قه و ده‌ستکه‌وتی شۆڕش پێ نه‌فرۆشرێ..
ناچاره له ساته چاره‌نوسسازه‌کاندا له هێزی خۆی
به‌هره‌مه‌ند بێ، و هه‌ر به‌و هێزه‌ش داکۆکی له
به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی خۆی بکات،
که دابڕاو و ناکۆک نیه به به‌رژه‌وه‌ندی و زه‌ینیه‌تی گشتی،
که خۆی به‌شێکی ئه‌سڵیه‌تی .
ئه‌زمونه‌کان پیشانیداوه گه‌نجی ئێمه گرفتی ئه‌سڵی ئه‌وه‌یه،
تا هه‌نوکه‌ش ئیلهامی له
ژێرخانی هه بوونایه‌تی خۆی وه‌رنه‌گرتوه و به چه‌ک و
تفاقه‌کانی مه‌عریفه‌ی خۆیشی بۆ
ویسته‌کانی نه‌جه‌نگاوه، ئه‌مه‌ش باجێکی کاڵفامانه‌ی
وه‌های پێداوه، هێنده‌ی شه‌ڕی هه‌یبه‌تی باوکه‌کانی
کردووه..، نیو ئه‌وه‌نده به ته‌نگ هه‌یبه‌تی خۆیه‌وه و
کرانه‌وه‌کانی نه‌بووه، و ته‌نها خۆی به ڕه‌نگده‌ره‌وه و
سێبه‌ری باڵای باوکه‌کانی زانیوه ! باوکه‌کانیش له‌بری ئه‌وان
بیریان کردۆته‌وه و به‌ناوی به‌رژه‌وه‌ندی گشتیه‌وه
له مه‌نگه‌نه‌ی
ئه‌مرونه‌هیه‌کانیان داون و ڕاڤه‌کار و
یه‌کلاکه‌ره‌وه‌ی مه‌ترسی و ئاڵۆزییه سیاسی و کۆمه‌ڵایه‌تی و
مۆڕاڵی و په‌روه‌رده‌ییه‌کان بوون .
بۆیه
تا ئێستا گه‌نج جورئه‌تی ئه‌وه‌ی نه‌کردووه بڵێت: من چیتر
ته‌نها غوڵام و خزمه‌تکارنیم، و ده‌بێ به قه‌د قوربانی و
تواناییه‌کانم ڕێزم لێبگیرێ و گوێم لێبگیرێ ومافی هاوڵاتیانه‌ی
خۆمه له هه‌موو کاروبارێکدا به
ڕێکه‌وتن بێمه پێشێ
له‌گه‌ڵ پێکهاته‌کانی تردا ، ئه‌مه‌ش ناکات له‌به‌ر ئه‌وه‌ی بێ
شوناسیه‌که‌ی زاره‌تره‌کی ده‌کا و ده‌یترسێنێ که به زۆڵ و
ده‌مدرێژکردوو ئاژاوه‌چی و یاخیبوو ناوی ببه‌ن.
له‌کاتێکدا هیچ شتێک بێ ڕۆڵی ئه‌و نه
فۆرم وه‌رده‌گرێت، نه
به‌رده‌وام ده‌بێت، نه
ده‌چێته پێش، نه
ئه‌نجامێکیشی ده‌بێت. گه‌نج له‌و کرمی ئاوریشمه ده‌چێت
که دروستکه‌ری ئاوریشمه‌که‌یه و که‌چی خۆی لێیبێبه‌رییه.
ده‌شێ
گه‌نج کاڵفامی و بێئیراده‌یی خۆیبێت به‌قه‌د قوربانیه‌کانی
ده‌ستکه‌وتی مادیی و مه‌عنه‌وی نه‌بوه و نیه. ئه‌م گرفته
موزمین بوانه‌شه کارێکی وه‌های کردووه که گه‌نجی ئێمه
ده‌ڕوانێ و ئاوڕ ده‌داته‌وه هیچی وای بۆ نه‌کراوه، به‌مه‌ش
توڕه ده‌بێ و خوته‌و و بۆڵه‌ی دێ به‌ڵام
ڕه‌خنه ناگرێ چونگه
گوتاری ڕۆشنی خۆی نیه و به
چه‌ندین میتۆدی جیاواز
خۆی نه‌پشکنیوه و
دیالۆگی له‌گه‌ڵ ئیقاعه‌کانی خۆیدا دانه‌مه‌زراندووه،
و گه‌ر جوڵه‌یه‌کیشی پیشانبدابێت له
ئایدۆلۆژییه‌تێکی تایبه‌ته‌وه
بووه که پێی گۆش و گوێڕایه‌ڵ کراوه یان شه‌رمنۆک و بێده‌نگی
کردووه . بۆیه گه‌نج تا له مانا قوڵه‌کانی گه‌نجێتی خۆی
حاڵی نه‌بێت ،و دیده‌وانی به‌ها
و نۆرم و ڕه‌مزه‌کانی خۆی نه‌بێ و نه‌ناسێ، ئه‌وه هه‌ر
به‌سه‌ر چه‌ندین ناوی تێکه‌ڵ و پێکه‌ڵدا دا دابه‌ش ده‌کرێ و
شه‌ڕیشیان له‌سه‌ر ده‌کات، که ئه‌و ناوانه له دوجاردا شتێک
نین و نابن جگه له ململانێ و ناکۆکیه‌کانی ده‌سه‌ڵاته‌کانی
ده‌ره‌وه‌ی خۆی زیاتر، که هه‌مویان له گۆتکردن و
نابوتکردنیدا ده‌ستیان هه‌بوه و هه‌یه!
گه‌نج
مافی خۆیه‌تی گشت دامه‌زراوه‌کان بخاته ژێر پرسیاره‌وه و
گومان له نوێنه‌رایه‌تیان بکات و به ڕێگه‌ی
دیالۆگ و ئارگۆمێنت به
خۆی و ئه‌وانیش بسه‌لمێنێ ته‌نها ئه‌م ڕێگه‌یه له ده‌ست
قه‌یرانه‌کان ڕزگارمان ده‌کات، و زه‌مانه‌تی ئالیه‌ت و
میکانیزمه‌کانی ماف وئه‌رکه‌کانیشمان ده‌کات
که‌هه‌ژمونگه‌ری ته‌ڵاقده‌دات
و نابێته پاوانخواز و باوکی گشت ماناکان. جگه له‌مه
په‌کخستنی هه‌موو هه‌وڵێکه که متمانه‌مان بۆ بگێڕێته‌وه که
به ئاسایش به‌یه‌که‌وه په‌یوه‌ست بین و له ڕێی
تۆڕی نۆرمگه‌لێکه‌وه که
هی ئیراده‌ی هه‌مووانه و به یه‌کسان ده‌مانگرێته‌وه له‌گه‌ڵ
یه‌کتردابین ،ئه‌م ماڵه‌ش که ناوی نیشتمانه بۆ
سه‌قامگیرکردنی ژیانی سیاسی و کلتوری و وجودی هه‌مووان بێت .
ده‌نا هه‌ر قسه کردنێک له ده‌ره‌وه‌ی ئه‌م ڕاستیه سادانه
ته‌نها و ته‌نها باوه‌خولێ و پێچه به ده‌وره‌یه و به‌س!
ئه‌نوه‌ری ڕه‌شی عه‌وڵا- فینلاند
ژێرنووس:
ئه‌م
پرسیاره بۆ ئاماده کردنی مه‌له‌فێک بوو له لایه‌ن ئاسۆ
عه‌لیه‌وه، که به ئێمایڵ په‌یوه‌ندی پێوه کردم. منیش
له‌به‌ر گرنگی باسه‌که وه‌ڵامم دایه‌وه و تکام لێکرد.. بێ
مقه‌ست به‌کارهێنان بڵاوبکرێته‌وه، به‌داخه‌وه تا هه‌نوکه‌ش
بێده‌نگ مایه‌وه، بۆیه به پێویستم زانی له سایتی ئازیزی
ده‌نگه‌کاندا، دایبه‌زێنمه‌وه له‌گه‌ڵ سوپاس |