|
بیستنی هه‌واڵی کوشتنی دوعا و بینینی وێنه‌زیندووه‌کان له‌سه‌ر
سایته‌کان، زریانێکی له ده‌روونمدا دروستکرد ، پاش بینینی
ئه‌و دیمه‌نه سامناکه مرۆڤ پێویستی به چه‌ند ساتێکه تا
بتوانی هه‌ناسه‌یه‌ک هه‌ڵکێشی، هه‌ر ئه‌و ساته بوو یه‌کسه‌ر
چیرۆکی سانتالوسیام وه‌بیر هاته‌وه چیرۆکی ئه‌م کیژۆڵه
ئیتالییه به‌پێی ئه‌و ئه‌فسانه و چیرۆکانه‌ی له‌سه‌ری
نووسراوه له ساڵانی 330 ژیاوه. ئه‌م کیژۆڵه‌یه له خێزانێکی
ده‌وڵه‌مه‌ند ده‌بێت، پاش مردنی باوکی دایکی په‌روه‌رده‌ی
ده‌کات، هه‌ر له منداڵییه‌وه بڕیار ده‌دات هه‌موو ته‌مه‌نی
ته‌رخان بکات بۆ خزمه‌تی کاری چاکه‌و په‌یوه‌ست بێت به
که‌نیسه. به‌رده‌وام یارمه‌تی هه‌ژاران و زیندانییه‌کانی
ده‌دات، به خواردن و ڕووناکییه‌وه له‌و شوێنانه ئاماده
ده‌بێت.
دایکی ده‌یدا به‌شوو. سانتا ڕازی نابێت شووبکات. پیاوه‌که
شکاتی لێده‌کات و به‌پێی یاساکان و داب و نه‌رێتی
ئه‌و
سه‌رده‌مه
ئه‌مه به تاوان داده‌نرا، بۆیه ده‌گیرێ و زۆر ئه‌شکه‌نجه
ده‌درێ، به‌ڵام هه‌ر نامرێ بۆیه به شمشێر ملی ده‌په‌ڕێنن.
لوسیا ژیانی خۆی ته‌رخان کرد بۆ کاری چاکه و ڕووناککردنه‌وه‌ی
شوێنه تاریکه‌کان. چه‌ند سه‌د ساڵێکی به‌سه‌ر ئه‌م ڕووداوه
تێپه‌ڕی به‌ڵام له ووڵاتی سوێد و ئیتالیا و زۆر وڵاتی تر
ساڵانه ئه‌م یاده له 13/12 له هه‌مو باخچه‌ی ساوایان و
قوتابخانه‌کان به شیوه‌یه‌کی تایبه‌تی و له دام و ده‌زگاکانی
تریش به شێوه‌یه‌کی سیمبوڵی ئه‌م یاده ده‌کرێته‌وه.
ئه‌وه‌ی سه‌رنجی منی ڕاکێشا ئه‌وه‌بوو که ئه‌م بۆنه‌یه گرنگی
و پێگه‌یه‌کی زۆری هه‌یه‌و به شیوه‌یه‌کی تایبه‌تی ئه‌م یاده
هه‌موو ساڵێک ده‌کرێته‌وه و کوڕانو کچان جلی سپی له‌به‌ر
ده‌که‌ن و یه‌کێکیان که ڕۆلی سانتالوسیا ده‌بینێ تاجێکی مۆمی
له‌سه‌ردایه و له پێشی قافڵه‌که‌وه ده‌ڕوات. هه‌ر منداڵه و
مۆمێکی داگیرساوی به‌ده‌سته‌وه‌یه و کاتێک ده‌چنه هۆڵی
یادکردنه‌وه‌که گۆرانی بۆ لوسیا ده‌ڵێن که چۆن له شه‌وێکی
تاریک و ترساکی زستاندا لوسیا به مه‌شخه‌ڵه‌که‌ی ده‌ستیه‌وه
ئه‌و ناوه‌ی ڕوناک کردوه‌ته‌وه
ئه‌م یاده وای کردوه که هه‌موو منداڵانی سوید بزانن سانتا
لوسیا کێیه و چۆن کوژراوه. له‌و باوه‌ڕه‌دام که منداڵان
ده‌یان پرسیار
سه‌باره‌ت
به لوسیا له مێشکیاندا دروست ده‌بێت و ئاراسته‌ی دایک و باوک
و مامۆستاکانیانی ده‌که‌ن.
دوعای ئێمه‌ش
په‌یامی
خۆشه‌ویستی و ئازادی و مافی مرۆڤی پێ بوو. دوعای ئێمه
له‌سه‌ده‌ی بیست و یه‌کدا ده‌ژیا، دوعای ئێمه ویستی به
ئازادی و وه‌ک مرۆڤێ مرۆڤێکی خۆش بوێ، ده‌یویست هه‌ست به
بوونی دڵی بکات، لێدانی دڵی به ئازادی گۆرانی بۆ عه‌شق بڵێ.
دوعای ئێمه به خشت سه‌ری پانکرایه‌وه نه‌ک به شمشیر، له
گۆڕه‌پانێکدا نه‌ک له زینداندا و به پێش چاو کۆمه‌ڵی خه‌ڵک
که که‌سیان جه‌لاد نه‌بوون و زۆربه‌یان گه‌نج بوون و خاوه‌ن
کامێرا و مۆبایل بوون، که‌سێش ده‌رهه‌ق به‌و تاوانه گه‌وره‌یه
هه‌ڵوێسته‌یه‌کی نه‌کرد .
لێره‌دا پرسیارێ ڕووبه‌روومان ده‌بێته‌وه له کوێوه ده‌ست
پێبکه‌ین تا سنوورێک بۆ ئه‌و توندوتیژییه دابنێنن که
ده‌رهه‌ق به ژنان ده‌کری له کوردستاندا. دیاره ئه‌م
پرۆسه‌یه هه‌مه‌لایه‌نه‌و کاری جیدی و میکانیزمێکی دروستی
ئه‌وێ که له‌لایه‌ن که‌سانێکه‌وه ده‌ستنیشان بکرێ که خۆیان
بڕوایان به‌و مه‌سه‌له‌یه هه‌بێت. لێره‌دا من ده‌مه‌وێ به
کورتی ده‌ستنیشانی لایه‌نیکی ئه‌و دۆزه‌یه بکه‌م.
ئه‌گه‌ر بمانه‌وێ ڕه‌شه‌کوژی ژنان کۆتایی پێ بێت و نرخێک بۆ
مافی مرۆڤ دابنرێت به بێ جیاوازی ڕه‌گه‌ز ده‌بێت له
منداڵه‌کانمانه‌وه ده‌ست پێ بکه‌ین. هه‌نگاوی یه‌که‌م ده‌بێت
له‌وانه‌وه ده‌ست پێبکات. نه‌ک له‌وانه‌ی مێشکیان ژه‌نگی
هێناوه و خوێنی ڕه‌شی تێدا مه‌یووه، ئه‌وانه‌ی نه له
به‌رژه‌وه‌ندیاندایه ئه‌و بارو دۆخه بگۆڕێت و نه له ویست و
حه‌زیاندایه هه‌یه ئه‌و گۆڕانکارییانه له کۆمه‌ڵگادا
ڕووبدات.
ده‌توانم بڵێم گه‌وره‌ترین و پیرۆزترین پرۆژه که له
پێشمانه گۆڕانکاریی په‌روه‌رده و شێوه‌ی فێرکردنی منداڵانه،
زیندوکردنه‌وه‌ی هه‌سته جوانه‌کانی مرۆڤه که بریتیه له
خۆشه‌ویستی و ڕێز و ڕاستگۆیی.
من به گوێره‌ی ئه‌وه‌ی که چه‌ند ساڵێک له سوێد له‌گه‌ڵ
منداڵدا کارم کردوه و بینیومه چۆن منداڵی نه‌ته‌وه‌و
کولتوره جیاوازه‌کان که هاتوونه‌ته سوێد و له ئه‌نجامی
کارو شێوه‌ی په‌روه‌ردی
ده‌زگاکانی په‌روه‌رده بونه‌ته خاوه‌ن که‌سایه‌تییه‌کی به
هێز و به بێ ترس بۆچوونه‌کانی خۆیان ده‌رده‌بڕن و به‌ها
مرۆییه‌کان به شیوه‌یه‌ک له مێشکیاندا چه‌سپاوه. زۆرجار
دایک
و باوکه‌کانیان سه‌رسامن و له‌م گۆڕانکاریانه تێ ناگه‌ن.
زۆر جار ڕه‌شبینی و سه‌رسامی خۆیان له‌وه ده‌رده‌بڕن که
منداڵه‌کانیان وه‌ک خۆیان ده‌رناچن. من لۆمه‌یان ناکه‌م چونکه
ئه‌وان خۆیان وه‌ک بێ ده‌سه‌ڵات دێته پێش چاو، زۆر زه‌حمه‌ته
له که‌سێکی خاوه‌ن ده‌سه‌ڵات و بیروبۆچوون سه‌پێنه‌ره‌وه
ببێته چاودیر و سه‌رپه‌رشتیار، ناچاربێت خۆی له‌گه‌ڵ
منداڵه‌کانیدا له ئاستێکدا ببینێته‌وه و ڕێز له بیرو
بۆچوونه‌کانیان بگرێت و ته‌نانه‌ت هه‌ندێ جاریش گوێگر بێت و
که‌س بێده‌نگ نه‌کاته‌وه.
گه‌ر منداڵان فێربکرێن چۆن نرخ بۆ خۆیان و ده‌وروبه‌ریان
دابنێن ، چۆن هه‌ست به به‌رپرسیارێتی بکه‌ن، به
خۆشه‌ویستییه‌وه ڕه‌فتاریان له‌گه‌ڵ بکرێت هه‌تا ئه‌وانیش به
هه‌مان شێوه ڕه‌فتارمان له‌گه‌ڵدا بکه‌ن ، ئه‌وسا ده‌توانین
نه‌وه‌یه‌کی ته‌ندروست و نیشتمان په‌روه‌ر پێبگه‌ێنین و هه‌ر
ئه‌م نه‌وه‌یه‌ش ده‌توانێت خته‌و زه‌لکاوی گه‌نده‌ڵی ڕاماڵێ و
کۆمه‌ڵگا به‌ره‌و ژیانێکی شارستانی و دیموکراتی ببات. ئه‌وسا
منداڵان و گه‌نجانی کوردستانیش وه‌ک منداڵانی ئه‌وروپا پێیان
سته‌م ده‌بێت به‌رد بگرنه شاره مێروله‌یه‌ک، نه‌خوازه‌ڵلا
گیانله‌به‌رێک. کوشتنی مرۆڤێک به به‌ردباران کردن و ڕاکێشانی
به دوای ئۆتۆمۆبیلدا ئه‌وه ده‌گه‌ێنێت که ئه‌م کۆمه‌ڵه
خه‌ڵکه‌ی به ناو مرۆڤن وا پێده‌چێ به ڕق و نه‌فره‌ت گۆش
کرابن و یاسای جه‌نگه‌ڵستان کوێری کردبێتن هه‌تا به‌و شێوه‌یه
مێشکی کچێک بپژێنن و ڕووتی بکه‌نه‌وه هه‌تا تۆزێ خۆشی له
بینینی جه‌سته‌ی مێنایی وه‌ربگرن.
وادیاره ئه‌م ڕووداوه دڵته‌زێنه نیوه‌ی دونیان هه‌ژاندوه و
وه‌ک چیرۆکی سانتالوسیا هه‌ر کۆمه‌ڵه و به‌شێوه‌یه‌ک داستانی
خۆشه‌ویستی دوعا باس ده‌که‌ن، به‌ڵام هه‌موان له‌سه‌ر ئه‌وه
یه‌کن که ئه‌مه تاوانێکی زۆر گه‌وره‌یه و ده‌بێت ببێته
کۆتایی و سنوورێک بۆ ڕه‌شه‌کوژی ژنان دابنرێت، نه‌ک ته‌نیا
یاسای نوی بێته کایه‌وه، به‌ڵکو به شێوه‌یه‌کی پلانداڕێژراو
خه‌ڵک هوشیاربکرێته‌وه به بوونی یاساکان و له‌هه‌مان کاتدا
به وردی چاودێری جێبه‌جێکردنی بکرێت.
هه‌تا ئێستا زۆر چالاکی جۆراوجۆر له دژ ئه‌م تاوانه ئه‌نجام
دراوه ، بێگومان ئه‌مانه کارێکی باشن، ده‌بێت هه‌نگاوی تری
به‌دوادا بێت، وه‌ک
پێداگرتن
له‌سه‌ر چه‌سپاندنی یاسایه‌کی ڕه‌وا که هیچ مافێک نه‌دات به
پیاوان یان هه‌ر که‌سێک ژن بکوژن یان ته‌نگی پێهه‌ڵچنن و
ناچاری بکه‌ن کۆتایی به ژیانی خۆیان بهێنن له‌ژێر هه‌ر
ناوێکدا بێت.
ده‌بێت ئێمه هه‌وومان یه‌کسان بین ، جگه له‌وه ده‌بێت
هه‌موومان سووربین له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی که ده‌بێت یاسا په‌یڕه‌و
بکرێت و تاوانباران سزای خۆیان وه‌ر بگرن. ئه‌م گۆڕانکارییانه
ده‌بێت کاریان بۆ بکرێت و کۆڵ نه‌درێت تا چه‌سپاندن و
به‌رقه‌رارکردنی یاسا. بێگومان ته‌نها که‌سانێکیش ده‌توانن
یاسا به‌رقه‌رار بکه‌ن که خۆیان پێش هه‌موو که‌سێک ڕێزی
لێبگرن و هه‌موو به‌ها مرۆییه‌کان لایان به نرخ بن.
دیسانه‌وه ده‌ڵێم که ده‌بێت له په‌روه‌رده‌کردنی منداڵه‌وه
ده‌ست پێبکرێت، له‌وانه‌شه که‌سانێک هه‌بن بڵێن کوا
پرۆژه‌که‌ت؟ منیش له وه‌ڵامدا ده‌ڵێم ده‌یانی وه‌ک من به به
ئه‌زمونی کار و بڕوانامه‌وه و پرۆژه‌ی نوسراوه‌وه
گه‌ڕاوینه‌ته‌وه کوردستان، کاتی ئه‌وه‌ش هاتوه که لایه‌نه
به‌رپرسه‌کان هه‌ندێک له کاتی خۆیان ته‌رخان بکه‌ن بۆ
ووردبوونه‌وه و تێگه‌یشتن له‌و پرۆژانه و به هاوکاریی
هه‌ردوولا بکه‌وینه گه‌ڕ بۆ جێبه‌جێکردنیان و ده‌ست
به‌کاربوون.
ئه‌م پشتگوێ خستن و فه‌رامۆشکردنه له به‌رژه‌وه‌ندی هیچ
لا‌یه‌ک نیه جگه له خه‌ڵکانی کۆنه‌په‌رست و هه‌ڵپه‌رست،
که‌سانێک که هه‌ڵپه‌ی ده‌وڵه‌مه‌ند بوون و که‌ڵه‌که کردنی
سه‌رمایه کوێری کردوون.
|