له‌سێداره‌درانی شۆڕه‌سوارانی مه‌رگ به‌زێن دونیای هه‌ژاند!!
ئه‌دی ده‌زگاکانی ڕاگه‌یاندن له‌ کوردستانی باشوور بۆچی له‌ خه‌و ڕانه‌په‌ڕین؟
 

  

قادری خه‌نده‌ڕه‌ش
qkhandarash@gmail.com

16.05.2010

هاوخه‌می و هاوده‌ردیی نێوان پارچه‌کانی کوردستان له‌ ڕۆژه‌ تاڵ و تاریکه‌کاندا خۆی ده‌رده‌خات. فیزی نه‌ته‌وه‌خوازی و سه‌ربه‌خۆخوازی و یه‌کپارچه‌خوازی له‌سه‌ر سفره‌ی چه‌ور و له‌ نوێنی گه‌رم و نه‌رمدا پووشێک ناهێنێ. به‌ڵام ته‌نیا ده‌نگێک، هاوارێک، نووزه‌یه‌ک که‌ شعووری هاوده‌ردیی نه‌ته‌وه‌یی تێدا خۆی بنوێنێ، هه‌وره‌گرمه‌ و گه‌رده‌لوولی مه‌رگه‌ بۆ گیانی دوژمنان؛ له‌ هه‌مان کاتدا هێز و وتین و وره‌ و باوه‌ڕه‌ بۆ هه‌ر تاکێکی ئه‌م کوردستانه‌ دابه‌شکراوه‌. پشتگیری خه‌ڵکی کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات له‌ ڕۆژه‌ خۆش و ناخۆشه‌کان دا بۆ کورده‌کانی کوردستانی باشوور ڕاستییه‌کی روونه‌ و جێی خۆیه‌تی له‌مڕۆدا بخرێته‌وه‌ یادی هه‌مووان. هه‌روه‌ها بێده‌نگیی ده‌زگاکانی ڕاگه‌یاندنی کوردستانی باشوور له‌مه‌ڕ ڕووداوه‌ گرنگه‌کانی ڕۆژهه‌ڵات؛ و کوشتاری کوردان له‌لایه‌ن ڕێژیمی ئاخوندی و به‌تایبه‌ت له‌سێداره‌دانی فه‌رزادی که‌مانگه‌ر و هاوڕێکانی له‌ لایه‌ن ئه‌م ڕێژیمه‌وه‌ شایانی تێڕامانێکی هێژایه‌.
له‌ ماوه‌ی زیاتر له‌ سی ساڵ ده‌سه‌ڵاتی کۆنه‌په‌رستانه‌ی ئاخونده‌کان به‌سه‌ر ئێراندا هه‌زاران پیر و لاوی بێ تاوانی ئه‌م گه‌له‌ ئازادیخواز و نیشتمانپه‌روه‌ره‌ له‌ چاڵه‌ ڕه‌شه‌کانی ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی دا شه‌هید کراون‌. سه‌رانی ڕێژیم له‌ ‌کۆمه‌ڵکوژی و سێداره‌ و ئه‌شکه‌نجه‌ و ئازاردانی گه‌له‌که‌مان‌ نه‌وه‌ستان و تینوێتیان نه‌شکاوه‌؛‌ بۆیه‌ به‌ شێوه‌یه‌کی به‌رده‌وام و له‌ ماوه‌ی زیاتر له‌ سێ ده‌یه‌ خۆسه‌پاندن به‌سه‌ر نه‌ته‌وه‌کانی ئێراندا ڕۆژ نییه‌ کۆمه‌ڵێک له‌ کچان و کوڕانی نیشتمانپه‌روه‌ر به‌ تاوانی ئازادیخوازی و به‌ یاسای کۆنه‌په‌ره‌ستانه‌ی ئه‌م ڕێژیمه‌ گیانیان لێ نه‌ستێندرێ. ئیعدامی ناڕه‌وای فه‌رزاد و هاوڕێکانی نه‌ سه‌ره‌تا و نه‌‌ کۆتایی کوشتن و خوێنڕێژییه‌. تا ئه‌م سیستمه‌ له‌سه‌رکار بێت دا جگه‌ له‌ ئیعدام، ئه‌شکه‌نجه‌، سه‌رکوت و زه‌برو زه‌نگ، گرانی و کاولکاری نابێ چاوه‌ڕوانی هیچ شتێکی تر بین.
ئه‌وه‌ی جێگای خۆشحاڵیی ئازادیخوازانی ئێران و کوردستانه‌‌ ئه‌وه‌یه‌ که‌ له‌ ماوه‌ی ده‌سه‌ڵاتدارێتی ئاخونده‌کاندا ڕێژیم نه‌ک نه‌یتوانیوه‌ خه‌ڵکی نیشتمانپه‌روه‌ری کوردستان به‌ چۆک دابێنێ؛ به‌ڵکوو ئاگری ڕق و تۆڵه‌ ڕۆژ به‌ ڕۆژ له‌ دڵی کچان و کوڕانی کوردستان دا په‌ره‌ ده‌ستێنێ و سوورتریان ده‌کات بۆ خه‌بات به‌ دژی ئه‌م ڕێژیمه‌ کۆنه‌په‌رسته‌. مامۆستا فه‌رزادی که‌مانگه‌ر، شیرینی عه‌له‌مهولی، عه‌لی حه‌یده‌ریان و فه‌رهاد وه‌کیلی نموونه‌ی لاوانی نیشتمانپه‌روه‌ر و گیان له‌سه‌رده‌ستی ئه‌م گه‌له‌ن که‌ به‌ خوێنی خۆیان وانه‌ی خۆڕاگرییان فێری هاوڕێ به‌ندکراوه‌کانیان و نه‌وه‌ی دواڕۆژ کرد. فه‌رزاد و هاوڕێکانی به‌ دروشمی مه‌رگی سه‌ربه‌رزانه‌ هه‌ڵده‌بژێرم و سه‌رم بۆ دوژمن نه‌وی ناکه‌م، و ده‌چمه‌ ژێر سێداره‌ بۆ ئه‌وه‌ی دوژمن بکه‌وێته‌ ژێر پێڵاوه‌که‌م دونیای مرۆڤایه‌تیان هه‌ژاند. ئیعدام ناڕه‌وای مامۆستا فه‌رزاد و هاوڕێکانی به‌ ده‌ستی ڕێژیمی مه‌لاکان، سنووره‌کانی ته‌ی کرد و ئۆقیانوسه‌کانی بڕی و گه‌یشته‌ گوێی هه‌ر که‌سێکی مرۆڤدۆست و ئازادیخواز. مه‌رگی ئه‌و چوار کورده‌ بێتاوانه‌ سه‌رووتار و سه‌ردێڕی هه‌ر گۆڤار و ڕۆژنامه‌ و سه‌ره‌تای هه‌ر هه‌واڵێکی ڕادیۆ و ته‌له‌ڤیزیۆنه‌کانی زۆربه‌ی وڵاته‌کانی دونیای ده‌ره‌وه‌ بوو. مه‌حکوم کردنی ڕێژیمی ئێران له‌ لایه‌ن زۆر حیزب و ڕێکخراوی جیهانی‌ جێگای خۆشحاڵی بوو. خۆپێشاندان و ناڕه‌زایه‌تی ده‌ربڕینه‌کانی نه‌ته‌وه‌کانی ئێران له‌ ده‌ره‌وه‌ی وڵات و مانگرتنی سه‌رتاسه‌ری شارو لادێکانی خه‌ڵکی کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات، به‌ سه‌رانی ڕێژیمی په‌ت و سێداره‌ی نیشاندا که‌ به‌ کوشتنی ئه‌م چوار ڕۆڵه‌ کورده‌ ملیۆنان فه‌رزاد و شیرین و عه‌لی فه‌رهادی تر له‌ دایک بوون و چوونه‌ سه‌نگه‌ری له‌گیران نه‌هاتووی ئه‌و شه‌هیدانه‌وه‌. ‌ ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی به‌ له‌ سێداره‌دانی فه‌رزاد و هاوڕێکانی دژایه‌تیی سه‌رسه‌ختانه‌ی خۆی به‌رانبه‌ر به‌ گه‌لی کورد دووپات کرده‌وه و ئه‌وه‌ی سه‌لماند که‌ هه‌رگیز ئاماده‌ی ده‌ستهه‌ڵگرتن له‌ کوشتنی کوردان نییه‌‌.
ئه‌وه‌ی جێگای تێڕامانه‌ و پێویسته‌ به‌ جیددی قورسایی بخرێته‌ سه‌ر هه‌ڵوێستی کۆنه‌پارێزانه‌ی ده‌زگاکانی ڕاگه‌یاندنی کوردستانی باشووره‌. خه‌ڵکی کوردستانی ڕۆژهەڵات لە تاکە کەسەوە بگرە تا دەگاتە حیزب و ڕێکخراوە سیاسییەکانیش لە هیج جۆرە یارمەتی و پشتیوانییەک بۆ پارچەکانی تری کوردستان بە گشتی و کوردستانی باشوور بەتایبەتی خۆیان نەبواردووە و بگرە زۆر جاریش بە خوێنی خۆیان ئەو ڕاستییەیان سەلماندووە. کۆرەوە میلیۆنییەکەی بەهاری ١٩٩١ بەشێکن لە دڵسۆزی و هاوکارییەکانی گەلی کورد لە کوردستانی ڕۆژهەڵات بۆ کوردەکانی کوردستانی باشوور، هاوکاری و یارمەتی لایەنە سیاسییەکانی کوردستانی ڕۆژهەڵات بە دۆست و ئەندامەکانی ڕێکخراوە سیاسییەکانی باشوور بەر لە راپەڕین و بگرە لە گەرمەی ڕاپەڕینیش دا بەشێکی بچووکن لەو هاوکاریانە، پشتیوانی و بەشداربوون لە شینگێڕی و خۆپێشاندانەکانی پەیوەندیدار بە ئەمڕۆی کوردستانی باشوور، یادی ئەنفال و هەڵەبجە و... لە هەر گۆشە و قوژبنێکی دونیا دا بەشێکی ترن لە هاوهەڵوێستی ئەم گەلە بۆ کوردستانی باشوور.
‌وه‌ک ده‌ڵێن له‌ کوردستانی باشوور دا نزیک به‌ 700 ده‌زگای ڕاگه‌یاندنی ڕێگه‌ پێدراوی حیزبی، حکوومی و سه‌ربه‌خۆ چالاکیان هه‌یه‌؛ ئه‌مه‌ جگه‌ له‌و سه‌دان سایتی ئینتێرنێتی هه‌واڵ و ڕاگه‌یاندن و ... سه‌ربه‌خۆیانه‌ی که‌ له‌ کوردستانی باشوور و له‌ ده‌ره‌وه‌ له‌ لایه‌ن کورده‌کانی باشووره‌وه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌چن. به‌شێکی زۆر له‌م ده‌زگایانه‌ی راگه‌یاندن له‌ زۆر بواردا چالاک و پڕ گوێگر، بینه‌ر یان خوێنه‌رن؛ به‌ڵام به‌ داخه‌وه‌ به‌ گوێره‌ی پێویست به‌ ئه‌رکی( خۆیان گوته‌نی) نه‌ته‌وه‌یی خۆیان هه‌ڵنه‌ستاون بۆ‌ پشتگیریکردنی ڕۆڵه‌کانی گه‌لی کورد له‌ کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات و هه‌نگاوێکی ئه‌وتۆیان نه‌نا که‌ ببێته‌ جێگای ڕێز و وه‌فاداری بۆ گه‌لی کورد له‌ کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات.‌
هه‌روه‌ک له‌ سه‌ره‌وه‌ ئاماژه‌ی پێکرا، بڵاوبوونه‌وه‌ی هه‌واڵی له‌سێداره‌درانی قاره‌مانانی نۆزده‌ی بانه‌مه‌ڕ ‌ دونیای مرۆڤایه‌تی هه‌ژاند و زریکه‌ و ناڵه‌ی دایکی ئه‌و شه‌هیدانه‌ ئوروپا، ئامریکا و ئوسترالیای له‌ خه‌و ڕاپه‌ڕاند؛ به‌ڵام ئه‌وه‌ی جێگای سه‌ر سوڕمانه‌، ئه‌وه‌ی جێگای داخ وکه‌سه‌ره‌ ئه‌وه‌یه‌ که‌ مێدیاکانی کوردستانی باشوور نه‌ک ڕانه‌چڵه‌کین، به‌ڵکوو په‌رده‌ی بێهۆشیان به‌سه‌ردا کێشرا؛ و که‌وتنه‌ دونیای خامۆشی‌ و بێهۆشی‌یه‌وه‌. ئه‌مه‌ له‌ کاتێکدایه‌ که‌ خه‌ڵکی ئازادیخواز و مرۆڤدۆست له‌ ئه‌فغاستان سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی که‌ به‌ حه‌وت پشتیش ناگه‌ن به‌ گه‌لی کورد خۆپێشاندان به‌ دژی ئیعدامی ئه‌و ڕۆڵه‌ کورده‌ بێتاوانانه‌ سازده‌که‌ن و پشتیوانی خۆیان له‌ گه‌لی سته‌ملێکراوی کوردی ڕۆژهه‌ڵات ده‌رده‌بڕن؛ و ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی مه‌حکوم ده‌که‌ن. له‌ کاتێکدا له‌ هه‌ولێری پایته‌ختی هه‌رێمی کوردستان که‌ زیاتر له‌ یه‌ک میلیۆن دانیشتووی هه‌یه‌ دووسه‌د که‌س نایه‌ته‌ سه‌ر شه‌قام بۆ مه‌حکومکردنی ڕێژیمی ئاخوندی و ناڕه‌زایه‌تی ده‌رنابڕێ به‌رانبه‌ر به‌ کوشتنی خوشک و برا‌ بێتاوانه‌کانی خۆیان له‌ کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات؛ یان له‌ سلێمانی (پایته‌ختی ڕۆشنبیری) ده‌درێنه‌ به‌ر شه‌ق و تێهه‌ڵدان و بڵاوه‌یان پێده‌کرێ و ڕێگا له‌ چه‌ند که‌سێک ده‌گیرێ که‌ هاتوون بۆ مه‌حکوم کردنی ڕێژیمی سه‌ره‌ڕۆی په‌ت و سێداره‌.
مێدیاکانی کوردستانی باشوور وێڕای ئەوەی کە بەردەوام بانگەشە بۆ بیرباوەڕی کوردبوون و نەتەوەیی بوون دەکەن، کەچی لە کاتە سەخت و دژوارەکاندا نەک هاودەنگ نەبوونە لەگەڵ گەلی کورد لە کوردستانی ڕۆژهەڵات، بەڵکوو بە بێدەنگبوون لە بەرانبەر ڕووداوەکاندا پەردەیەکی خامۆشیان بەسەر خۆیان و خوێنەر و ببیسەرەکانیاندا کێشاوە. ئه‌وه‌ له‌ کاتێکدایه‌ که‌ سه‌ردانی پاسدار تیرۆریستێکی ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی بۆ ئه‌م هه‌رێمه‌ ده‌بێته‌ سه‌ردێڕی ته‌واوی مێدیاکانی کوردستانی باشوور و ڕاپۆرت و هه‌واڵی تایبه‌تی له‌سه‌ر ده‌نوسرێ بڵاو ده‌کرێته‌وه‌. بە داخەوە نزیک به‌ ته‌واوی مێدیاکانی کوردستانی باشوور بە خۆدزینەوە لە باسکردنی بارودۆخی ناله‌بار و شڵه‌ژاوی کوردستانی رۆژهەڵات جۆرێک بێده‌نگیان هه‌ڵبژارد که‌ ببێته‌ نیشانه‌ی بێبەری بوونی ئه‌مان لە گه‌لی کورد له‌ کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات و پرسه‌ ڕه‌واو یاساییه‌کانی. بێده‌نگبوونی مێدیاکانی کوردستانی باشوور له‌ ئاست ئیعدام و مانگرتنی سه‌رتاسه‌ری خه‌ڵکی رۆژهه‌ڵات جۆرێک پاڵپشتی و به‌ستراوه‌یی ئه‌م هه‌رێمه‌ به‌ کۆماری ئیسلامی پێشانی دونیای ده‌ره‌وه‌ و ناوخۆی کوردستانیش ده‌دات.
بێدەگی و بێهەڵوێستی ئەم سەدان مێدیا ئازادە بوو به‌ مایه‌ی نیگه‌رانی زۆری خه‌ڵکی کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات و کاریگه‌رییه‌کی زۆری کردووه‌ته‌ سه‌ر هه‌ڵوێست و بیربۆچونی گشتیی ئه‌و خه‌ڵکه‌؛ هه‌ربۆیه‌ گەلی کورد لە کوردستانی ڕۆژهەڵات مافی خۆیەتی نه‌ک هه‌ر گلەیی لە بێهەڵوێستیی مێدیاکانی کوردستانی باشوور ببێ و بیخاتە بەر ڕەخنەو گازندە، به‌ڵکوو جێگای خۆیه‌تی چیتر کچی خۆی نه‌کات به‌ قوربانی کوڕی خه‌ڵكی. زۆر ڕه‌وایه‌ و پێویستیشه‌ خه‌می خۆی پێ له‌ خه‌می براکه‌ی گرینگتر و پێویستتر بێت؛ و هه‌وڵه‌کانی چڕتر کاته‌وه‌ بۆ یه‌کێتی و کۆده‌نگی گشتیی خه‌ڵکی کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات، و پشت به‌ گه‌لی خۆی ببه‌ستێت و هه‌وڵ بدات بۆ ڕزگاریی خۆی نه‌ک ده‌سته‌و دوعا بپاڕێته‌وه‌ بۆ سه‌رکه‌وتنی براکه‌ی؛ ئه‌و برایه‌ی که‌ هیچ حیسابێکی بۆ ناکات. به‌داخه‌وه‌ ئه‌م هه‌ڵوێسته‌ی کوردانی باشوور په‌یامێکیشه‌ بۆ ده‌ست به‌ ڕوو وه‌نانی لایه‌نه‌ سیاسییه‌کانی کوردستانی ڕۆژهه‌ڵات بۆ ئه‌وه‌ی خاکه‌که‌یان جێبهێڵن و بارگه‌ و بنه‌یان بپێچنه‌وه‌ و ماڵئاوایی له‌و میواندارییه‌ بیست ساڵه‌یه‌ بکه‌ن. ئه‌و هێز و لایه‌نانه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتیش ئه‌گه‌ر چاوێک به‌ خۆیاندا نه‌گێڕنه‌وه‌ و هه‌ر له‌ بیری ئه‌وه‌ دابن که‌ هه‌رێمی کوردستان کارێکیان بۆ بکات و دارێکیان بۆ له‌سه‌ر به‌ردێک دابنێ، زۆر به‌ هه‌ڵه‌ دا چوونه‌ و لێکدانه‌وه‌که‌یان زۆر چه‌وت و چه‌وێڵه‌‌. کورد ده‌ڵێ تێگوشینی به‌ ته‌مای جیران هه‌ر وشکه‌.


 

           

 

16/05/2010

 

goran@dengekan.com

 

dengekan@yahoo.com