به‌یاننه‌مایه‌کی شپرزه‌ی حیزبێکی شڵه‌ژاو
 

  

که‌ریم په‌ڕه‌نگ

 


کوشتنی "سه‌رده‌شت ساڵه‌ح"ی ڕؤژنامه‌نووسی لاو به‌و جۆره‌ دڕندانه‌و ترسنۆکانه‌یه‌ ڕقی خه‌ڵکی کوردستانی به‌ هه‌موو چین‌‌و توێژه‌کانه‌وه هه‌ڵساندووه‌. ئه‌و توێژه‌ی به‌ تایبه‌تی ئه‌م تیرۆره‌ی پێ قووت ناچێ‌و قبووڵی ناکا، زۆر له‌ ڕۆشبیرو قه‌ڵه‌م به‌ده‌ستانی کوردستان، که‌ به‌ نووكی قه‌ڵه‌مه‌کانیان دژی چه‌کی تاوان ده‌وه‌ستنه‌وه‌و نایه‌ڵن خو‌ێنه‌که‌ی "سه‌رده‌شت"ی نه‌وجه‌وان سارد بێته‌وه‌و وێنه‌کانی کاڵ ببنه‌وه‌و نووسینه‌ هه‌ژێنه‌ره‌کانی له‌ یاد بچنه‌وه‌.
حیزبی دیموکراتی کوردستان ئێستا کۆنترین حیزبی باشوری کوردستانه‌. ئه‌گه‌ر بتوانین ته‌مه‌نی حیزب به‌ ته‌مه‌نی مرۆڤ به‌راورد که‌ین ئه‌وا ده‌بێ حیزب هه‌تا زۆرتر چووه‌ ناو ته‌مه‌نه‌وه‌ عه‌قڵانیتر بڕیار بداو حه‌کیمانه‌تر ڕه‌فتار بکا نه‌ک سۆزگه‌رانه‌ ڕه‌فتار بکاو وه‌کو هه‌رزه‌کارێک هه‌ڵچێ. ته‌مه‌ن وا له‌ حیزب ده‌کا ئه‌زموونێکی پتر که‌ڵه‌که‌ بکات‌و سوود له‌ هه‌ڵه‌و ڕابردوو وه‌رگرێ‌و بیکاته‌ پردێکی تۆکمه‌ بۆ په‌ڕینه‌وه‌ به‌ره‌و داهاتوویه‌کی گه‌ش.
به‌وه‌ ده‌چێ پارتی دیموکراتی کوردستان چاه‌ڕوانی ئه‌و پشتگیرییه‌ زۆره‌ی له‌ جه‌ماوه‌ری کوردو ئه‌و په‌رچه‌کردارو ناڕه‌زاییه‌ی له‌ ئه‌نجامی تیرۆرکردنی ئه‌و لاوه‌وه هاتنه‌ ئاراوه‌ نه‌کردبێ. چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ نه‌بوون که‌ له‌ ده‌ڤه‌ری ژێر قه‌ڵه‌مڕه‌وی ئه‌واندا تاوانێک ده‌کرێ خه‌ڵکی چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ن تاوانکاره‌کان به‌ زووترین کات ده‌ستگیر بکرێن‌و ڕاده‌ستی دادگا بکرێن. ئه‌مڕۆ هه‌ر که‌سێک ئه‌و به‌یاننامه‌یه‌ی مه‌کته‌بی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان بخوێنێته‌وه‌ هه‌ست به‌ شڵه‌ژانێکی زۆر ده‌کرێ، به‌یاننامه‌که‌ له‌ به‌یاننامه‌ی حیزبێکی خاوه‌ن مێژویه‌کی دێرین ناچێ، به‌یاننامه‌که‌ بۆنی به‌یاننامه‌ی حیزبێکی عه‌قڵانی لێ نایه‌ت، به‌یاننامه‌که‌ تۆنی حیزبێکی حه‌کیمی تێدا نییه‌. به‌یاننه‌مه‌که‌ی مه‌کته‌بی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان نووسیویه‌تی، سه‌رۆکی ئه‌و حیزبه‌ له‌ هه‌مان کاتدا سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستانه‌، سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان ده‌بێ سه‌رۆکی هه‌موو کوردێکی باشووری کوردستان بێ، به‌ بێ جیاوازیی بیرو ڕاو ڕه‌نگ‌و ئاڕاسته‌ی سیاسییه‌وه‌، ئه‌مه‌ ئه‌وه‌ ناگه‌یه‌نێ که‌ پارتی دیموکراتی کوردستان هه‌ڵوێست‌و ڕای تایبه‌تی ده‌رباره‌ی پێشهات‌و دیارده‌کانی کوردستان‌و جیهان نه‌بێ، به‌ڵام ده‌بێ هه‌ڵوێست وه‌رگرتنی حیزبی سه‌رۆک، عه‌قڵانیتر بێ، ده‌بێ پڕ به‌ پێستی ئه‌و شه‌ره‌فه‌ ڕه‌فتار بکات که‌ پێی ڕه‌وا بینراوه‌، ده‌بێ حه‌کیمانه‌تر له‌ ڕووداوه‌کان بڕوانێ‌‌و هاوکێشه‌ی سیاسی لا‌یه‌نه‌کان بپارێزێ. به‌وه‌ ده‌چێ مه‌کته‌بی سیاسی پارتی ناڕاسته‌وخۆ به‌م به‌یاننامه‌یه‌ بیه‌وێ بڵێ: "من له‌ ئاستی ئه‌و چاوه‌ڕوانییه‌دا نیم که‌ لێم ده‌کرێ، ڕووداوه‌کان له‌وه‌ گه‌وره‌ترن که‌ من بتوانم خوێندنه‌وه‌یه‌کی ڕاستیان بۆ بکه‌م، کۆسپه‌کان له‌وه‌ گه‌وره‌ترن من بتوانم به‌ سه‌ریاندا زاڵ بم، داواکارییه‌کان له‌وه‌ گه‌وره‌ترن که‌ من بتوانم له‌ حه‌قیان بێم!!!!". بۆچی ده‌بێ به‌یاننامه‌ی حیزبێکی خاوه‌ن مێژوویه‌کی خوێناوی تووشی دڕدۆنگی‌و نیگه‌رانیمان بکا، وه‌کو به‌یاننامه‌ی حیزبێکی یان ڕه‌وتێکی توندڕه‌وی بێ ئه‌زموون.
مه‌کته‌بی سیاسی پێ بزانێ یان نه‌زانێ ئه‌م به‌یاننامه‌یه‌ جاڕدانی جه‌نگه‌، بێگومان چه‌ند ئاماژه‌یه‌ک بۆ نه‌یاران کراوه‌، به‌ڵام له‌ کۆتاییدا ئه‌بستراکت ماونه‌ته‌وه‌، ئه‌گه‌رچی وشه‌ی جه‌نگ به‌ کارنه‌هاتووه‌، به‌ڵام ناوه‌ڕۆکی به‌یاننامه‌که‌ جگه‌ له‌ جه‌نگ هیچی دیکه‌ نییه‌. له‌ جیاتی ده‌ست درێژکردنێک بۆ ئاشته‌وایی‌و دنه‌دانی هه‌موو بۆ ئاشتیی ته‌نیا جه‌نگ ده‌خوێنینه‌وه‌. جه‌نگێک له‌ نێوان ئه‌وانه‌ی دژی تیرۆرکردنی لاوێکی ڕۆژنامه‌نووس ده‌وه‌ستنه‌وه‌و وه‌کو "پیلانگێڕ" له‌ قه‌ڵه‌م ده‌درێن‌ چاویان به‌ "سه‌رکه‌تن‌و پێشکه‌وتنه‌ یه‌ک له‌ دوایه‌که‌کان" هه‌ڵنایه‌ "به‌ تایبه‌تیش سه‌قامگیریی باری ئاسایش‌و ئه‌منیه‌ت"یان پێ قبووڵ نییه‌. بۆ ئه‌م جه‌نگه‌یش هه‌موو هۆکارێک ڕه‌وایه‌و هه‌موو تێیدا به‌شدارن. ئه‌م جه‌نگه‌ خۆلێلادانی مه‌حاڵه‌و هه‌ر ده‌بێ بکرێ، له‌ به‌ر ئه‌وه‌ی ئه‌مه‌ حه‌قیقه‌تێکی مێژووییه‌و مژاری دیکه‌ له‌ ئارادا نییه‌.
نه‌ک هه‌ر مژاری دیکه‌یان نییه‌، به‌ڵکو ئه‌مه‌ چاره‌نووسه‌و ناتوانن خۆیانی لێ لاده‌ن، ده‌بێ ئێمه‌ به‌ دوای ئه‌م پاڵنه‌رو دنه‌ده‌رانه‌دا بگه‌ڕێین. من له‌ دوای خوێندنه‌وه‌ی به‌یاننه‌مه‌که‌ی پارتییه‌وه‌ له‌ خۆم ده‌پرسم ئه‌م قه‌ناعه‌ته‌ له‌ کوێوه‌ دێت. به‌یاننامه‌که‌ هه‌وڵێکی زۆری ڕه‌ش‌و سپیکردنی له‌ خۆی گرتووه‌.
به‌یاننه‌مه‌که‌ی پارتی دیموکراتی کوردستان پێمان ده‌ڵێ: ئه‌وانه‌ی له‌ سه‌ر تیرۆرکردنی سه‌رده‌شت عوسمان هاتوونه‌ته‌ ده‌نگ "دوژمن‌و ناحه‌زی گه‌له‌کامانن‌و به‌رده‌وام پیلانیان گێڕاوه‌ بۆ تێکدانی بارودۆخی سیاسی‌و ڕاگرتنی ڕه‌وڕه‌وه‌ی پێشکه‌وتن‌و په‌کخستنی کاروانه‌که‌مان‌و بۆ لێدانی ئاسایشی نه‌ته‌وه‌ییمان". من ئه‌وه‌نده‌ی ئاگاداری ئه‌و نووسینانه‌ بم که‌ له‌م ڕۆژانه‌ی دواییدا له‌ ماڵپه‌ڕو ڕۆژنامه‌ کوردییه‌کاندا بڵاو کراونه‌ته‌وه‌ هیچیان ناچنه‌ قاڵبی نه‌یاریکردنی گه‌لی کورده‌وه‌، به‌ڵکو زۆربه‌ی نووسینه‌کان ئاماژه‌ بۆ ئه‌وه‌ ده‌که‌ن، که‌ مه‌حاڵه‌ به‌ ڕۆژی ڕووناک ڕۆژنامه‌نووسێکی لاو له‌ زانکۆی سه‌لا‌حه‌دین به‌ به‌رچاوی هاوڕێکانیی‌و خوێندکاره‌کانی ئه‌و زانکۆیه‌وه‌ له‌ شاری هه‌ولێر به‌ ناو بازگه‌و پۆلیس‌و پاراستندا بڕفێنرێ‌و چه‌ند کاتژمێرێک پاش ئه‌وه‌ تیرۆر بکرێ‌و ته‌رمه‌که‌ی له‌ موسڵ بدۆزرێته‌وه‌‌، به‌ مه‌رجێک ئه‌و ڕۆژنامه‌نووسه‌ نه‌وجه‌وانه‌ پێشووتر ڕاگری کۆلێژو به‌ڕێوه‌به‌ری پۆلێسی هه‌ولێری له‌و هه‌ڕه‌شانه‌ ئاگادار کردبێته‌وه‌ که‌ لێی کراوون. له‌ هه‌ر وڵاتێکی دیموکرتی دیکه‌دا شتێکی وا ڕوویدابا ده‌بووه‌ هۆی ده‌ستله‌کارکێشانه‌وه‌ی به‌ لای که‌مه‌وه‌ ڕاگری کۆلێژو به‌ڕێوه‌به‌ری پۆلیس‌و وه‌زیری ناوخۆ‌. زۆربه‌ی نووسینه‌کان له‌ دڵسۆزییانه‌وه‌ بۆ نیشتمان سه‌رچاوه‌یان گرتووه‌‌و هه‌ست به‌ په‌رده‌پۆشیی تیرۆرێکی ئاوا قێزه‌ون ده‌که‌ن نه‌وه‌کو له‌ ناحه‌زیی‌و پێلانگێڕییه‌وه‌.
خه‌مخۆرانی گه‌له‌که‌مان(نه‌ک ناحه‌زه‌ پیلانگێڕه‌کان) خه‌باتیان بۆ ئه‌و که‌شه‌ ئازاده‌ کردووه‌ که‌ تا ڕاده‌یه‌ک ئه‌مڕۆ هێشتا له‌ کوردستاندا سه‌روه‌ره‌و ڕۆژ به‌ ڕۆژ له‌ ته‌نگبوونه‌وه‌دایه‌و نیگه‌رانی ئه‌وه‌ن ده‌ستێکی نادیار هه‌تا دێ پتر له‌ ئه‌وکی ڕۆژنامه‌نووسان‌و ڕۆشنبیران گیر ده‌کرێ‌و حیزبه‌کان ده‌توانن ئه‌و ده‌ستانه‌ که‌شف بکه‌ن. نیگه‌رانیی من له‌و به‌یاننامه‌ توندو تیژه‌ هه‌ڕه‌شه‌ نییه‌ بۆ قووڵکردنی ڕه‌گی ده‌وڵه‌تی یاساو گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ داد، به‌ڵکو ئه‌وه‌ په‌نابردنه‌ بۆ هه‌ڕه‌شه‌ی "بڕینه‌وه‌ی ده‌سته‌ ڕه‌شه‌ نه‌گریسه‌کان"و "له‌ گۆڕنانی داڕێژه‌رو ئه‌نجامده‌رانی".
به‌دران حه‌بیب ئه‌حمه‌د له‌ وتارێکیدا که‌ درێژه‌پێده‌ری به‌یاننامه‌که‌ی پارتی دیموکراتی کوردستانه‌، ته‌ڕو وشک به‌ یه‌که‌وه‌ ده‌سووتێنێ‌و به‌ بێ هه‌ڵاوێردکاریی سه‌رجه‌می ڕۆشبیران‌و ڕۆژنامه‌نووسان ده‌خاته‌ ناو یه‌ک بۆته‌قه‌وه‌. به‌دران حه‌بیب ئه‌حمه‌د سه‌رۆکی ده‌زگای ئاراسه‌، ده‌زگای ئاراس ده‌زگایه‌کی که‌لتوورییه‌و ده‌بێ له خزمه‌تکردنی که‌لتوری گه‌لێکدا بێ به‌ جیاوازیی بیرکردنه‌وه‌و ئاڕاسته‌ی سیاسی، نه‌ک تۆخکردنه‌وه‌ی هێڵی نێوان ڕه‌ش‌و سپی‌و پۆلێنکردنی ڕۆشنبیران بۆ ڕۆشبیری "چه‌قه‌نه‌لێده‌ر" که‌ خه‌ریکی "گه‌ڕه‌لاوژێ" کردنن‌و ئه‌و ڕۆشبیرانه‌ی ڕه‌خنه‌ ناگرن‌و بێده‌نگن. ناوزه‌دکردنی ڕۆشبیرگه‌لێک به‌ "ئه‌رته‌شێک له‌ ڕۆشبیرو ڕۆژنامه‌وانی چه‌قه‌نه‌لێده‌ر" که‌ پاراستنی ئه‌و ئه‌زموونه‌ دیموکراتییه‌و به‌رفراوانکردن‌و گه‌شه‌پێدانی به‌ ئه‌رکی نه‌ته‌وه‌یی مرۆڤانه‌ ده‌زانن‌و وه‌ده‌نگهاتنیان له‌ ئاستی تیرۆردا‌‌ کارێکی نه‌ک کرێته‌، به‌ڵکو سووکایه‌تیی کردنه‌ به‌ ده‌نگی ڕه‌خنه‌گرانه‌و خه‌مخۆرانه‌ی ڕۆشبیرگه‌لێکی ئازادو ناوابه‌سته‌ که‌ له‌ سه‌ر دزێوییه‌کانی ناو کۆمه‌ڵگاکه‌مان به‌ قسه‌ دێن، نه‌ک "سه‌ر به‌ ئۆپۆزسیۆنه‌ کاڵ‌و هه‌رزه‌که‌ خۆی" بن‌و "به‌ فیتی ئه‌و هار گاڤ بیه‌وێ بکه‌ونه‌ ژه‌نین".
ئه‌م زمانی نووسینه‌ نه‌ک هه‌ر له‌ ڕاژه‌ی که‌لتوور‌ی گه‌له‌که‌ماندا نییه‌، به‌ڵکو زیانێکی زۆریش به‌ که‌لتووری نووسین‌و بیرکردنه‌وه‌مان ده‌گه‌یه‌نێ. مرۆڤ له‌ ڕۆژێکی وه‌کو ئه‌مڕۆدا چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌یه‌ ده‌زگایه‌کی که‌لتووری‌و سه‌رۆکه‌که‌ی ئاگرکوژێنه‌وه‌ بن نه‌ک ئاگرخۆشکه‌ر، دنه‌ده‌ری ئاشته‌وایی بن، نه‌ک پۆلینکه‌ر بۆ ڕه‌ش‌و سپی.
ئه‌وه‌ی هیوای منه‌ ئه‌وه‌یه‌ له‌م ڕۆژگاره‌ ناسکه‌دا چه‌که‌کانی که‌ هێنراوه‌ته‌ سه‌ر پێ دابنرێن، مێشکه‌ تووڕه‌کان هێمن ببنه‌وه‌، قه‌ڵه‌مه‌ تیژکراوه‌کان دابنرێن‌و که‌مۆکه‌یه‌ک به‌ خۆدا بچنه‌وه، هه‌تا ده‌ستکه‌وته‌کان زینده‌ به‌ چاڵ نه‌کرێن‌و نه‌گه‌ڕێینه‌وه‌ بۆ خاڵی سفر.


 

           

 

18/05/2010

 

goran@dengekan.com

 

dengekan@yahoo.com