كه‌لتوری فیشه‌ك
چه‌ند كارێكی قێزه‌ون و بۆگه‌نه‌، كه‌سانێك هه‌بن له‌م وڵاته‌دا فیشه‌ك ئاراسته‌ی هاوزمان و هاونیشتیمانی خۆی بكا له‌به‌رهیچ نا، ته‌نها له‌به‌ر ئه‌وه‌ی رایه‌كی ئازادی ده‌ربڕیوه‌و چوار ووشه‌ی له‌سایتێك یان رۆژنامه‌یه‌ك بڵاوكردووه‌ته‌وه‌، چه‌ند كه‌لتورێكی نامۆیه‌ كه‌سانێك له‌م وڵاته‌دا ته‌راتێن بكه‌ن و جگه‌ له‌ته‌قه‌و فیشه‌ك نان به‌ سینگی مرۆڤه‌كانه‌وه‌ هیچ زمانێكی دیكه‌ نه‌زانن، ته‌نها له‌به‌ر ئه‌وه‌ی وه‌كو بكوژان بیرنه‌كاته‌وه‌.
هه‌مان ده‌ست
گومانی تێدانییه‌ ئه‌وانه‌ی فیشه‌كیان ئاراسته‌ی دكتۆر عبدولستار تاهیر شه‌ریف و سۆرانی مامه‌ حه‌مه‌ كرد، هه‌ر ئه‌و په‌نچانه‌ن كه‌ سه‌رده‌شت عوسمانیان شه‌هیدكرد، ئاخر ئه‌وه‌ی دكتۆر و سۆران و سه‌رده‌شت كۆده‌كاته‌وه‌ ته‌نهاو ته‌نها وتنی راستییه‌كان و قه‌ڵه‌مه‌كه‌یان بوو، ته‌نها تاوانیش به‌لای بكوژه‌كانیانه‌وه‌ ته‌نها ئه‌وه‌بوو كه‌ ئه‌و سێ شه‌هیده‌ ره‌خنه‌یان ده‌گرت و به‌س، ئه‌و شه‌هیدانه‌ نه‌ خاوه‌ن سوپاو ماشێنی جه‌نگی و تۆپ و فرۆكه‌بوون، نه‌خاوه‌ن پله‌و مه‌نسبی به‌رزودیارو به‌رچاو بوون، به‌ڵكو ته‌نها خاوه‌ن قه‌ڵه‌مێكی 15 سانتیمه‌تریبوون، ئه‌وانه‌ نه‌دزییان له‌ماڵی میلله‌ت كردبوو، نه‌ سه‌روه‌ت و سامانی ئه‌م وڵاته‌یان تاڵانكردبوو، نه‌ داروبه‌ردی ئه‌م وڵاته‌یان له‌سه‌ر خۆیان و خزم و كه‌سه‌ نزیك و دووره‌كانی خۆیان تاپۆكردبوو، هه‌روه‌ها نه‌خاوه‌ن كۆمپانیای غازونه‌وت و بازرگانی گه‌وره‌شبوون تا له‌سه‌ریان تیرۆربكرێن، به‌ڵكو ته‌نها له‌سه‌ر دوو وشه‌ی هه‌ق و راستی خوێنیان حه‌ڵاڵ كرا. بكوژانی سه‌رده‌شت هه‌مان عه‌قڵ و بیركردنه‌وه‌و ره‌فتاری بكوژانی دكتۆرو سۆرانیان هه‌یه‌، ئه‌گه‌ر له‌یه‌ك رێكخراوو یه‌ك حزبیشدا نه‌بن، ئه‌وا هاوپه‌یمانن و یه‌ك ئامانج و مه‌به‌ست كۆیان ده‌كاته‌وه‌ كه‌ ئه‌ویش كپكردنی ده‌نگی زوڵال و ئازاده‌.
رۆڵی رۆژنامه‌ی ئه‌هلی
سه‌رهه‌ڵدانی رۆژنامه‌و گۆڤاری ئه‌هلی له‌ باشووری كوردستاندا، به‌ڕای من یه‌كه‌م هه‌نگاو بوو به‌ئاراسته‌ی كۆمه‌ڵگایه‌كی كراوه‌و هوشیارو تێگه‌یشتوو، رۆژنامه‌ی ئه‌هلی له‌ماوه‌ی رابردوودا رۆڵێكی دیاروبه‌رچاوی ناوه‌ له‌ ده‌وڵه‌مه‌ندكردنی هۆشیاری تاكه‌كانی كۆمه‌ڵگاو كرانه‌وه‌ی كۆمه‌ڵگای كوردی، كه‌ده‌ڵێم رۆژنامه‌و گۆڤاری ئه‌هلی دیاره‌ زیاتر مه‌به‌ستم (هاوڵاتی و ئاوێنه‌و لفین)ه‌ كه‌ زۆرترین خوێنه‌ریان هه‌یه‌و زۆرجار له‌ماوه‌ی یه‌ك دوو كاتژمێردا ده‌فرۆشرێن و نامێنن، رۆژنامه‌و گۆڤاره‌كانی دیكه‌ به‌تایبه‌ت حزبییه‌كان ئه‌وا له‌سه‌ر شۆسته‌كان خۆڵ و تۆزیان لێنیشتووه‌و خۆر سووتاندونی، ئه‌مه‌ش نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ ئه‌وه‌یه‌ كه‌ (هاوڵاتی و ئاوێنه‌و لفین) خاوه‌ن جه‌ماوه‌رێكی به‌ربڵاوی خوێنه‌رن و سه‌نگ و قورسایی خۆیان هه‌یه‌ له‌ناو شه‌قامی كوردییدا، خۆپیشاندانه‌كانی ئه‌م دوایه‌ راستییه‌كی سه‌لماند كه‌میدیای ئه‌هلی خاوه‌نی جه‌ماوه‌رێكی به‌رزفراوانه‌، هه‌ر وه‌ها وێڕای نرخاندنی رۆڵی چه‌ندین لایه‌ن و رێكخراوو كه‌سایه‌تی دیكه‌ له‌جۆشدان و رێكخستن و سه‌رپه‌رشتیكردنی خۆپیشاندانه‌كانی ئه‌م دواییه‌، رۆڵی ئه‌و سێ رۆژنامه‌و گۆڤاره‌ جێگه‌ی ده‌ستخۆشییه‌ و رێزگرتنه‌ كه‌توانیان به‌شێوه‌یه‌كی سه‌ركه‌وتوو له‌گه‌ڵ لایه‌ن و كه‌سایه‌تییه‌كانی دیكه‌دا، به‌شداری رابه‌رایه‌تی خۆپیشاندانه‌كان بكه‌ن و ببنه‌ پێشه‌نگی جه‌ماوه‌ر.
رۆژنامه‌نووسان بێخاوه‌ن نین
جێگای خۆشحاڵییه‌ كه‌ رۆژنامه‌نووسان و نووسه‌ران و ئازادیخوازان ئه‌مڕۆ له‌باشووری كوردستاندا بێخاوه‌ن نین و ته‌نها قه‌ڵه‌مه‌كانیان پاڵپشتیان نییه‌، به‌ڵكو خه‌ڵكی ئازادیخوازی كوردستان و چین و توێژه‌كانی دیكه‌ش یه‌ك ده‌نگ و یه‌ك هه‌ڵوێست وه‌كو شوورایه‌ك به‌ده‌وری رۆژنامه‌نووساندا راوه‌ستاوون و پشتگیرییان لێده‌كه‌ن، ئه‌و هه‌موو خوپیشاندان و ناڕه‌زایی و هه‌ڵوێسته‌ی كه‌ له‌زۆربه‌ی هه‌ره‌ زۆری شاروشارۆچكه‌كانی كوردستاندا سه‌ریهه‌ڵدا، نیشانه‌ی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ هاوڵاتیانی ئه‌م وڵاته‌ نه‌ك هه‌ر پشت له‌خاوه‌ن فكرو خاوه‌ن قه‌ڵه‌مه‌كانیان ناكه‌ن، به‌ڵكو پشتگیری ته‌واویان لێده‌كه‌ن وده‌نگیان ده‌خه‌نه‌ پاڵیان و له‌كاتی پێویستدا هه‌ڵوێست ده‌نوێنن و ده‌ڕژێنه‌سه‌رجاده‌، ئه‌مه‌ش جگه‌ له‌وه‌ی نیشانه‌ی دڵسۆزی و هۆشیاری خه‌ڵكی كوردستانه‌، له‌هه‌مانكاتدا بوێری و ئازایه‌تی و له‌خۆبردووی تاكه‌كانی ئه‌م كۆمه‌ڵگه‌یه‌ ئه‌گه‌یه‌نێ كه‌توانی ده‌سه‌ڵاتداران تووشی شۆك و تێڕامان بكات.
بادینان بێده‌نگ بوو
نازانم بادینان بۆ بێده‌نگه‌، بۆ له‌بادینان ناره‌زایی و خۆپیشاندان نه‌كرا؟ بۆ هاوڵاتیانی ئه‌وێ وه‌كو سلێمانی و رانیه‌و كه‌لارو هه‌ڵه‌بچه‌...هتد نه‌ڕژانه‌ سه‌رشه‌قامه‌كان و دوو لافیته‌ی پشتگیری به‌رزبكه‌نه‌وه‌؟ بۆ رۆشنبیران و رۆژنامه‌نووسانی ئه‌وێ وه‌كو سلێمانی ناڕه‌زایی ده‌رنه‌بڕی؟ بۆ خوێندكارو مامۆستایانی زانگۆی دهۆك وه‌كو زانگۆی سه‌ڵاحه‌دین نه‌ڕژانه‌ سه‌رشه‌قامه‌كان و هه‌ڵوێستیان نه‌نواند؟ بۆ چین و توێژه‌كانی ئه‌وێ ورته‌یان لێوه‌نه‌هات و به‌یاننامه‌یه‌كیشیان ده‌رنه‌كرد؟ تۆ بڵێی ئه‌وان خۆیان به‌به‌شێك له‌م وڵاته‌ بزانن؟ تۆبڵێی هاوڵاتیانی ئه‌وێ ئاگایان له‌ شه‌هیدكردنی سه‌رده‌شت نه‌بووبێت؟ یان من بێئاگابم و هه‌ڵوێست و خۆپیشاندانه‌كانی ئه‌وانم نه‌بینیبێ؟ هیوادارم وابێ. به‌ڵام له‌وه‌ئه‌ترسم وانه‌بێ، چونكه‌ كاره‌سات و ماڵوێرانییه‌، ئه‌وان خۆیان له‌سلێمانی و هه‌ولێر جودابكه‌نه‌وه‌و له‌سه‌ر شه‌هیدكردنی رۆژنامه‌نووسێكی گه‌نج بێده‌نگیان هه‌ڵبژاردبێ، وه‌كو ده‌ڵێن (بێده‌نگی نیشانه‌ رازیبوونه‌).
ده‌ستی له‌پشته‌
بیرم نایه‌ت له‌م به‌شه‌ی كوردستاندا خۆپیشاندانێك، ناڕه‌زاییه‌ك، هه‌ڵوێستێك له‌لایه‌ن خه‌ڵك و رۆشنبیرو چین و توێژه‌كانی ئه‌م وڵاته‌وه‌ نوێندرابێت، كارده‌ستان و ده‌سه‌ڵاتدارانی ئه‌م وڵاته‌ (ده‌ستی له‌پشته‌)یان پێوه‌نه‌نابێت، ئاخر مه‌عقوڵه‌ چوار كرێكار داوای مافی خۆیان بكه‌ی بۆ (ده‌ستی له‌پشته‌)ی بخه‌یته‌پاڵ؟ چوار خوێندكار داوای مافی خۆیان بكه‌ن تۆ به‌ ئاژاوه‌چی و (ده‌ستی له‌پشته‌) بیانده‌ی له‌قه‌ڵه‌م؟ خه‌ڵك له‌سه‌ر ئاوو كاره‌باو خزمه‌تگوازی ناڕه‌زایی ده‌رئه‌بڕێت پێیده‌ڵێن 0ده‌ستی له‌پشته‌).سه‌رم له‌م ده‌سه‌ڵاته‌ سوڕماوه‌، رۆژێك نه‌مانبینی به‌خۆپیشاندانێك نه‌ڵێن (ده‌ستی له‌پشته‌)؟ ئه‌و كه‌سانه‌ ئه‌م وڵاته‌ به‌تاپۆی ماڵی حه‌وت پشتیان ئه‌زانن، جگه‌ له‌خۆیان كه‌س به‌مرۆڤ نازانن، هه‌موو هاوڵاتیانی ئه‌م وڵاته‌ به‌ خزمه‌تكارو نۆكه‌ری خۆیان ئه‌زانن، خۆیان به‌ئاغاو خه‌ڵكی ره‌شورووت به‌ مسكێن له‌قه‌ڵه‌م ئه‌ده‌ن، خۆیان به‌قه‌د دۆشه‌ك و قه‌ره‌وێڵه‌كانی ژێریان دۆلاریان سه‌فته‌كردووه‌، خه‌ڵكیش له‌نه‌هامه‌تی و هه‌ژاریدا ژیان به‌سه‌ر ده‌بات، كاتێكیش له‌سه‌ر مافه‌كانیان دێنه‌ ده‌نگ پێیان ده‌ڵێن (ده‌ستی له‌پشته‌)، كاكه‌ به‌رۆژی روناك گه‌نجی ئه‌م وڵاته‌ ده‌رفێنرێ و تیرۆر ده‌كرێت، ئیتر خه‌ڵكی چۆن خۆپیشاندان ناكاو نارژێته‌ سه‌رجاده‌؟ ئه‌ی خه‌ڵكی چیبكا ئیتر دهۆڵ و زوڕنا بۆ ئێوه‌ لێبدا؟
شوكر هوشیاره‌ میلله‌ت
میلله‌تی هۆشیار، ئه‌و میلله‌ته‌یه‌ كه‌له‌سه‌ر ماف و كێشه‌وگرفته‌كانی دێته‌ وه‌ڵام و ده‌رژێته‌ سه‌رشه‌قامه‌كان، میلله‌تی زیندوو ئه‌و میلله‌ته‌یه‌ كه‌رێگه‌ نادات ناهه‌قی و زوڵم و زۆر له‌لایه‌ن هه‌ر كه‌س و لایه‌نێكه‌وه‌ بێت به‌رامبه‌ری ئه‌نجام بدرێت، میلله‌تی بوێرو ئازا ئه‌و میلله‌ته‌یه‌ كه‌ ده‌بێته‌ كوته‌كێك بۆ سه‌روكوێلاكی ئه‌وانه‌ی ده‌یانه‌وێت سه‌روه‌ت و سامانی مادی و مرۆیی ئه‌م وڵاته‌ به‌تاڵان به‌رن، ده‌یانه‌وێت مرۆڤ رۆشنبیره‌كانی به‌رۆژی نیوه‌ڕۆ تیرۆرو خه‌ڵتانی خوێن بكه‌ن، شكور میلله‌تی ئێمه‌ش ئێستا خه‌ریكه‌ له‌سه‌ر مافه‌كانی به‌ده‌نگ دێت و ناهێڵێ ناهه‌قی و ناعه‌داله‌تییه‌كانی به‌سه‌ردا تێپه‌رێت، له‌سه‌ر شه‌هیدكردنی گه‌نجه‌كانی، له‌سه‌ر تیرۆركردنی ده‌نگه‌كانی دێته‌ وه‌ڵام (بێده‌نگ نابین) به‌ره‌و رووی بكوژاندا ده‌ڵێته‌وه‌.
تیرۆر نامانترسێنێ
ئه‌وانه‌ی واده‌زانن به‌تیرۆرو تۆقاندن و رفاندن ئه‌توانن راستییه‌كان بشارنه‌وه‌، قه‌ڵه‌مه‌ ئازایخوازه‌كان تیرۆربكه‌ن و گه‌نجه‌كانی ئه‌م وڵاته‌ خه‌ڵتانی خوێن بكه‌ن، ئه‌وه‌ خه‌یاڵیان خاوه‌ن، مێژوو پێمان ده‌ڵێت كه‌ تیرۆرو تۆقاندن هه‌رگیز نه‌یتوانیوه‌ ره‌وڕه‌وه‌ی مێژوو به‌دڵی سته‌مكارو بكوژان بكۆڕێت، ئه‌وه‌ هیتله‌رو مۆسولینی، ئه‌وه‌ ستالین و سیهانۆك، دواترینیان ئه‌وه‌ سه‌دام و داروده‌سته‌كه‌ی، هه‌میشه‌ ده‌نگی ئازادیخوازان و مرۆڤدۆستان سه‌ركه‌وتووه‌ به‌سه‌ر تۆقێنه‌ران و مرۆڤكوژاندا، بۆیه‌ هه‌ڕه‌شه‌و زه‌بروزه‌نگ هه‌رگیز نه‌یتوانیه‌وه‌ ئازادیخوازان له‌ناوبه‌رێ و ده‌نگیان كپبكاته‌وه‌. به‌پێچه‌وانه‌وه‌ شه‌هیدكردنی قه‌ڵه‌مێك، تیرۆركردنی گه‌نجێك، زیاتر خه‌ڵكی هانداوه‌ كه‌ به‌رگری له‌مافه‌كانی بكات و زیاتر درك به‌راستییه‌كان بكات، هه‌روه‌كو چۆن تیرۆركردنی شه‌هید سه‌رده‌شت ئه‌و راستییه‌ی سه‌لماند.
بۆتان ناچێته‌سه‌ر
تیرۆركردنی سه‌رده‌شت عوسمان كوردستانی خرۆشاند، شه‌قامی كوردی به‌ رۆشنبیرو و مامۆستاو خوێندكارو لاوان و كرێكارو و چین و توێژه‌كانی دیكه‌وه‌ هاتنه‌ سه‌رشه‌قامه‌كان ئیدانه‌ی تاوانه‌كه‌یان كرد، (هه‌فته‌ی بێده‌نگ نابین) راگه‌یندرا كه‌ له‌و هه‌فته‌یدا چه‌ندین چالاكی جۆراجۆری تێدا ئه‌نجدرا، به‌كورتی ئه‌توانم بڵێم بكوژانی سه‌رده‌شتیش چاوه‌ڕوانی كاردانه‌وه‌یه‌كی له‌وشێوه‌یه‌ نه‌بوون، بكوژان پێیانوابوو چۆن دكتۆر تاهیر شه‌ریف و سۆرانی مامه‌حه‌میان شه‌هیدكردو بۆیان چووه‌سه‌رو وه‌كو پێویست و وه‌كو ئه‌وه‌ی بۆ (سه‌رده‌شت)كرا بۆ ئه‌و دوو شه‌هیده‌ی دیكه‌ نه‌كرا، وایانزانی به‌شه‌هیدكردنی سه‌رده‌شتیش به‌هه‌مانشێوه‌ جه‌ماوه‌ر كاردانه‌وه‌ی نابێ و ناڕه‌زاییه‌كان له‌نووسینی چه‌ند بابه‌ت و وتارێك تێناپڕێت، به‌ڵام كاردانه‌وه‌ی شه‌هیدكردنی سه‌رده‌شت، به‌پێچه‌وانه‌ی عه‌قڵ و بیركردنه‌وه‌ی بكوژان و تیرۆریستانه‌وه‌ شه‌قامی كوردی ته‌واو هێنایه‌ چۆش و خرۆش. له‌وبڕوایه‌دام له‌كاتی شه‌هیدكردنی دكتۆر تاهیر و سۆران مامه‌حه‌مه‌دا شه‌قامی كوردی ئه‌و كاردانه‌وه‌ی ئێستای هه‌بووایه‌، له‌وانه‌بوو بكوژان زاتی ئه‌وه‌یان نه‌كردایه‌ فیشه‌ك ئاراسته‌ی سنگ و ناوده‌می رۆژنامه‌نووسان بكه‌ن، له‌وه‌یه‌ بۆیان نه‌كرابێ به‌رۆژی نیوه‌ڕۆ سه‌رده‌شت له‌به‌رده‌م زانگۆكه‌ی خۆیدا برفێنن و به‌و ده‌رده‌ی ببه‌ن، به‌ڵام ئه‌و جۆش و خرۆش و هه‌ڵوێسته‌ی كه‌ شه‌قامی كوردی نواندی به‌رامبه‌ر به‌تیرۆركردنی سه‌رده‌شت، په‌یامێكی توندو كاریگه‌ره‌ بۆ بكوژان، نامه‌یه‌كه‌ بۆ ئه‌وانه‌ی كه‌ نان و ژیان و مانه‌وه‌یان له‌سه‌ر تیرۆروكوشتن بنیاتناوه‌ كه‌چیتر وابه‌وئاسانییه‌ له‌خوێنی رۆڵه‌كانی ئه‌م میلله‌ته‌ بێده‌نگ نابین، چی دیكه‌ لاێگه‌ناده‌ین بكوژان وابه‌وساده‌یی و ساكارییه‌ی به‌رۆژی نیوه‌ڕۆ ده‌نگه‌كانی ئه‌م وڵاته‌ له‌خوێنی خۆیاندا بگه‌وزێنن.