مانگی فێبریوه‌ری ئه‌مساڵ له‌ (دوبه‌ی)ه‌وه‌ بۆ سلێمانیی ده‌گه‌ڕامه‌وه‌. له‌ناو فڕۆکه‌خانه‌دا ئاشنایه‌تییم له‌گه‌ڵ ئه‌کادیمیست و پرۆفێسه‌رێکی ئه‌مێریکیی به‌ناوی(James F. Pontuso ) په‌یداکرد و پێکه‌وه‌ له‌ فڕۆکه‌که‌شدا به‌ته‌نیشت یه‌که‌وه‌ دانیشتین. باسی ئه‌وه‌ی بۆکردم،‌ هاتووه‌ بۆ ئه‌وه‌ی له‌ زانکۆی ئه‌مێریکیی له‌ شاری سلێمانیی وانه‌ بڵێته‌وه‌. ئیمه‌یڵ و ته‌له‌فۆنمان گۆڕییه‌وه‌و له‌ به‌کره‌جۆ، ئه‌و خاتوونێکی ئه‌مێریکی که‌ مامۆستا بوو له‌هه‌مان زانکۆ له‌گه‌ڵ خۆیدا بردی بۆ شوێنی حه‌وانه‌وه‌ و منیش له‌گه‌ڵ که‌سوکارمدا رۆیشتم و داوای لێکردم سه‌ردانی زانکۆ بکه‌م و بڕیارماندا یه‌کتری ببینینه‌وه‌.
هه‌فته‌یه‌ک دواتر چوو‌م بۆ زانکۆی ئه‌مێریکیی له‌ گه‌ڕه‌کی رزگاریی، یه‌کتریمان بینییه‌وه‌ و دواتر چووینه‌ ده‌ره‌وه‌ بۆ گه‌ڕان، ئێواره‌ش خواردن و خواردنه‌وه‌مان پێکه‌وه‌ بوو. شتێک که‌ زۆر سه‌رنجی راکێشام ئه‌وه‌بوو گوتی، کامیار( بۆ ئاسانکاریی به‌"کارل" بانگی ده‌کردم) ، گوتی هه‌فته‌یه‌که‌ له‌م شاره‌م، شارێکی زۆر خۆش و جوان و کراوه‌یه‌، خوێندکاره‌کانم له‌گه‌ڵ ژاری ماردا هه‌ڵده‌قوڕێنرێن، ئه‌وه‌نده زیره‌ک و‌ شیرینن، بێئه‌ندازه‌ رێزم لێده‌گرن. هه‌ندێ خوێندکاری عه‌ره‌بیشمان له‌زانکۆکه‌ هه‌یه‌، زۆر شاره‌زاو بلیمه‌تن و هارمۆنییه‌کی زۆر له‌نێوان خوێندکاره‌ کورد و عه‌ره‌به‌کاندا هه‌یه‌. به‌ڵام ئه‌وه‌ی زۆر سه‌رنجی راکێشام، گوتی ئێوه‌ وه‌ک کورد هیچتان نییه‌! هه‌موو پێداویستییه‌ک له‌ده‌ره‌وه‌ ده‌هێنن. بوتڵی بیره‌که‌ی به‌ده‌سته‌وه‌ بوو، گوتی" وه‌ک کورد بۆ بیر له‌دامه‌زراندنی کارگه‌یه‌کی بیره‌ ناکه‌نه‌وه‌، با بیره‌ ببێ به‌ سیمبۆڵێک بۆ ئابووریی کوردستان؟"
هه‌نووکه‌ وه‌ک باسکراوه‌ له‌کوردستاندا بیر له‌ دامه‌زراندنی سێ کارگه‌ی بیره‌ ده‌کرێته‌وه، که‌چیی هه‌ندێ له‌ پیاوه‌ زانا و داناو بلیمه‌ته‌کانی کورد ئه‌وانه‌ی به‌" زانای ئایینیی " ناویان ده‌رکردووه‌ له‌ مزگه‌وته‌کانه‌وه‌ فه‌توای کوشتنی ئه‌و بیرۆکه‌یه‌ ده‌ده‌ن. راسته‌ ئه‌م پرۆژه‌ ئابوورییانه‌ زۆربه‌ی ده‌چێته‌ گیرفانی کۆمه‌ڵێ بازرگانی سه‌ر به‌یه‌کێتیی و پارتییه‌وه‌، کۆمپانیاکانی ئه‌و دوو حیزبه‌ش پشکی سه‌ره‌کییان تێیدا ده‌بێ، راسته‌ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیی تایبه‌تیی هه‌ندێ حیزب و هه‌ندێ بارزگانی سیاسیی ده‌کرێنه‌وه‌، به‌ڵام ئه‌گه‌ر به‌ستانده‌ردی جیهانیی بکرێنه‌وه‌، قازانجی بۆ ئابووریی کوردستان و کولتووری کوردستانیش ده‌بێت. وێڕای هه‌ندێ لایه‌نی‌ نێگه‌تیڤ ، لایه‌نی پۆزه‌تیڤی زۆر زیاتره‌.
باشه‌ تاکه‌ی ده‌بێ رێگه‌ به‌کۆمه‌ڵی مه‌لای ئایینیی بدرێ، به‌ئاره‌زووی خۆیان جڵه‌وی کۆمه‌ڵگه‌ی کوردستان بکه‌ن و له‌هه‌موو رووداوێکی سیاسیی و کولتووریی و ئابوورییدا مه‌عریفه‌ و فه‌تواکانیان ببه‌خشنه‌وه‌؟ له‌کاتێکدا ئه‌وان زۆر باش ده‌زانن، به‌س له‌شاری سلێمانییدا به‌ئه‌ندازه‌ی شارێکی ئه‌ورووپا ( له‌ رێژه‌ی دانیشتوواندا له‌یه‌که‌وه‌ نزیک بن) زۆرتر نه‌خورێته‌وه‌ که‌متر ناخورێته‌وه‌. له‌کاتێکدا زۆربه‌ی بیره‌و مه‌شروباتی ئه‌لکهوولیی له‌لایه‌ن بازرگانه‌ برسیی و چاوچنۆکه‌کانه‌وه‌ که‌ ده‌هێنرێنه‌ کوردستانه‌وه‌ له‌سه‌ر پشتی پاپۆڕه‌کانی ده‌ورووبه‌ری دوورگه‌ی قوبرس دروست ده‌کرێن و که‌مترین ستانده‌ردی جیهانییان تێدا نییه‌. ئه‌ی که‌ ئه‌و دیفاکتۆی زۆر خواردنه‌وه‌یه‌ هه‌یه‌، بۆچیی به‌شێک له‌ مه‌شرووبه‌ ئه‌لکهوولییه‌کان له‌کوردستان دروست نه‌کرێن؟
زانا ئایینییه‌کانی کوردستان باش ده‌زانن که‌ نه‌ کولتووری کوردستان و نه‌ هه‌لومه‌رجی دنیا رێگه‌یان پێنادات بیر له‌ به‌ئه‌فگانستانکردنی کوردستان( به‌مۆدێلی تاڵیبان) بکه‌نه‌وه‌ ، ئیتر بۆ ده‌بێت له‌هه‌موو شتێکدا ده‌خاله‌تی راسته‌وخۆ و ناڕاسته‌وخۆ بکه‌ن؟ ئه‌وان که‌ی له‌وه‌ تێده‌گه‌ن، که‌ بازاڕی خواردنه‌وه‌ ئه‌لکهوولییه‌کان یه‌کێک‌ له‌گه‌رمترین و پڕبه‌رهه‌مترین که‌رتی بازرگانیی دنیایه‌؟ هاوکاتیش شار به‌بێ خواردنه‌وه‌ی ئه‌لکهوولیی، وێرانه‌یه‌ک ده‌بێت مه‌گه‌ر به‌س له‌فانته‌سیی هه‌ندێ مه‌لادا لێکبدرێته‌وه‌! ته‌نانه‌ت تاران و مه‌ککه‌ و مه‌دینه‌ش به‌ قاچاغ ونیمچه‌ ئاشکرا تێیاندا ده‌خورێته‌وه‌. ئه‌وه‌ی جێگه‌ی نیگه‌رانییه‌، هه‌ندێ مه‌لای ئایینیی پێیانوایه‌ زیره‌کترین و پڕ مه‌عریفه‌ترین و پسپۆرترین که‌سانێکن که‌ له‌هه‌موو بوارێکدا شاره‌زایی و لێهاتووییان هه‌یه‌. بۆیشه‌ له‌ هه‌موو بوارێکدا له‌ ئه‌ده‌ب و تێکسته‌وه‌ بیگره‌، تا فه‌له‌کناسیی و ئه‌ستێره‌ناسیی، زانست و ته‌کنه‌لۆژیاو ئابووریی.............تاد، له‌هه‌موویاندا ئه‌سپی ته‌رواده‌ی پڕ له‌مه‌عریفه‌ی خۆیان تاو ده‌ده‌ن!. به‌ڵام له‌ڕاستییدا له‌هیچیاندا هیچ نازانن، جگه‌ له‌بواره‌ ئایینییه‌که‌ی خۆیاندا نه‌بێت.
ئاخر به‌ڕاستیی له‌نوکته‌ش خۆشتره‌، مه‌لا و بیره‌ بۆچیی وا به‌یه‌کدا هه‌ڵده‌شاخێن؟ به‌شێکی زۆری مه‌لاکانی کوردستان له‌گه‌نده‌ڵییه‌ حیزبیی و سیاسییه‌کاندا به‌شدارن و سوودمه‌ندن لێی، خێره‌ وا له‌بیره‌ به‌ڕقدا چوونه‌و فه‌توای سه‌ربڕینی کارگه‌کانیان ده‌رده‌که‌ن. زانایانی ئایینیی ده‌بێ ئه‌و راستییه‌ ساده‌یه‌ هه‌رسبکه‌ن که‌ ئه‌وان ئه‌گه‌ر زاناش بن، به‌س له‌بواری ئایینییدا شاره‌زاییان هه‌یه‌، ئه‌وان له‌ بواره‌ ئابووریی و کولتووریی و زانستییه‌کاندا زانا نین. باشتر بوو ئه‌و ئینێرژییه‌ی له‌ ده‌رکردنی فه‌توا دژ به‌بیره‌ خه‌رجی ده‌که‌ن، له‌ قه‌ده‌غه‌کردنی خه‌ته‌نه‌ی کچاندا خه‌رجیان بکردایه‌، که‌ له‌دوای راپۆرته‌که‌ی مافی مرۆڤی جیهانیی له‌سه‌ر هه‌لومه‌رجی ئه‌تککردنی کچانی کوردستانی عێراق، چۆن کوردی کوردستانی عێراق و کولتووری قه‌سابییکردنی ئه‌ندامی زاوزێی مێیینه‌ دراوه‌ته‌ به‌ر ره‌خنه‌و لێوردبوونه‌وه‌؟ مرۆڤ له‌خوێندنه‌وه‌ی ئه‌و راپۆرته‌ ده‌بێته‌وه‌ ئه‌گه‌ر بۆ ساتێکیش بێت حه‌ز ده‌کات کورد نه‌بووایه‌، یان لای که‌م کوردی کوردستانی عێراق نه‌بووایه‌! چونکه‌ ئه‌وه‌نده‌ شه‌رمهێنه‌ره‌و ئه‌وه‌نده‌ ده‌ستدرێژیی ده‌کرێته‌ سه‌ر ئازادیی وجه‌سته‌ی ژنان، وه‌ک تاوانێکی دڕندانه‌ی مێژوویی ئه‌نجام بدرێ.
کاتی ئه‌وه‌ هاتووه‌ گوشار بۆ ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی کورد بهێنرێ به‌ بیانووی موقه‌ده‌سات و مۆراڵی کوردییه‌وه‌ رێگه‌ نه‌دات هه‌ندێ حیزب و ئیسلامی سیاسیی کۆمه‌ڵێک زانای ئایینیی بجوڵێنن و له‌هه‌موو بوارێکدا فه‌توای حازری دینییان پێبده‌ن. بازاڕی مه‌شروباته‌ ئه‌لکهوولییه‌کان بازاڕێکی گه‌وره‌ی جیهانییه‌و له‌کوردستانیش ژیانی هه‌زاران کرێکارو خاوه‌نکاری له‌سه‌ر به‌نده‌و له‌باری مێژوویی و زانستییشه‌وه‌ پێداویستییه‌کی سه‌ره‌کیی شاره‌. هه‌رشارێک له‌م دنیایه‌دا مه‌شروبی تێدا نه‌بێ به‌پێی ستانده‌رده‌ جیهانییه‌کان، شار نییه‌! ئه‌وه‌ی هه‌ندێ زانای ئایینیی قه‌ڵس ده‌کات و بیر له‌ڕه‌هه‌نده‌ خراپه‌کانی زۆربه‌کارهێنانیی مه‌شروبه‌ ئه‌لکهوولییه‌کان ده‌که‌نه‌وه‌، ئه‌وه‌ ئه‌رکی حکومه‌تی هه‌رێمه‌ چه‌ندین ئۆرگان و رێکخراوی زانستیی و ته‌ندروستیی دابمه‌زرێنێ و خه‌ڵک له‌ زۆربه‌کارهێنانیان ئاگاداربکاته‌وه‌، هاوکاتیش چاره‌سه‌ر و رێنمایی ته‌ندروستیی ئه‌وانه‌ بکات که‌ به‌خواردنه‌وه‌ی زۆر ئالووده‌بوونه‌. زانایانی ئایینیی کوردستانیش ده‌بێت له‌وه‌ تێبگه‌ن، مۆدێرنیزم وگڵۆباڵیزه‌یشن به‌سه‌ریاندا ده‌سه‌پێنێ که‌ قبوڵی ئه‌وه‌ بکه‌ن، چۆن کڵێساکان و شوێنه‌کانی خواپه‌رستیی له‌سه‌رتاسه‌ری دنیادا له‌پاڵ باڕه‌کان و کارگه‌ی خواردنه‌وه‌ ئه‌لکهوولییه‌کان و دووکانی مه‌شروبفرۆشه‌کاندا به‌ڕیزی یه‌که‌وه‌ن، له‌کوردستانیش ئه‌مڕۆ بێت یان سبه‌ی ئه‌مه‌ به‌ دیفاکتۆ ده‌بێت.
له‌کۆتاییدا، گرینگه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ بدرێ، له‌شاری سلێمانییدا شتێکی زۆر سه‌رنجڕاکێش هه‌ستی پێده‌کرێت و ده‌یانجار مه‌لاکان ورووژاندوویانه‌. له‌ڕۆژانی هه‌یینییدا، نیوه‌ڕۆیان واده‌زانیت هه‌موو شاری سلێمانیی خه‌ریکی دیندارییه‌، که‌چیی ئێوارانیش وا هه‌ست ده‌کرێ ته‌واوی شار خه‌ریکی خواردنه‌وه‌یه‌! ئه‌مه‌ راستییه‌که‌ که‌س ناتوانێت نکۆڵیی لێبکات، بۆ زۆربه‌ی شارو شارۆچکه‌کانی کوردستانیش هه‌مان هاوکێشه‌ راسته‌. که‌واته‌ باشتر نییه‌ زانایانی ئایینیی ئه‌م دیفاکتۆیانه‌ به‌فه‌رمیی قبوڵبکه‌ن و ئازادیی بده‌ن به‌خۆیان و به‌ موسڵمانان و به‌و له‌شکره‌ زۆره‌ی خه‌ریکی خواردنه‌وه‌ن، که‌س ده‌ستدرێژیی بۆ سه‌ر که‌رامه‌تی مرۆیی یه‌کتر درێژ نه‌کات و ته‌کفیری که‌س نه‌که‌ن و هه‌موو تاکێک مافی هاوڵاتییبوونی به‌هه‌موو ئیمتیازێکه‌وه‌ وه‌ک یه‌ک بێت و دین و دینداریش ‌ بۆ ئۆربیتاڵی سه‌ره‌کیی خۆی له‌نێوان مرۆڤ و خودادا بگه‌ڕێته‌وه.