زمانی فریشته‌ و زه‌مه‌نی فێڵ

  

نوری بێخاڵی



" هه‌موو مرۆڤێك ده‌توانێ‌ ببێته‌ قه‌دیس، به‌ڵام بۆ هه‌موو كه‌س ئاسان نییه‌ ببێته‌ مرۆڤێكی چاك – حیكمه‌تێكی هیندی"


له‌ ئێستادا و له‌ كوردستان چاوی سێره‌ و تیروكه‌وانه‌كان هه‌ر هه‌موویان له‌سه‌ر كایه‌ی سیاسین، به‌ جۆرێك ده‌سه‌ڵات و حكومه‌تی كوردستان و كاراكته‌ره‌كانی لێ‌ بترازێ‌ (كه‌ ئه‌ویش درێغی نه‌كردووه‌ له‌ هه‌وڵی ته‌نها خۆ جوانبینین)، ئه‌مڕۆ هه‌ر كه‌س و هێز و گوتارێك له‌ شوێنی خۆی بۆته‌ مرۆڤ و هێزێكی نورانی و چاكه‌خواز و فریادڕه‌س و ریفۆرمخواز، هه‌ركه‌س و كایه‌یه‌ و ده‌می ده‌كاته‌وه‌ به‌ زمانی فریشته‌ موژده‌ ده‌به‌شێته‌وه‌ و نه‌فرین له‌ ره‌وشی باو و سه‌به‌بكارانی ده‌كات، وه‌ك ئه‌وه‌ی دونیا و خه‌ونه‌كانی مرۆڤ له‌م وڵاته‌ ته‌نها له‌ گه‌یشتنه‌ ده‌سه‌ڵات و بڕیاری سیاسه‌تدا كورت كرابنه‌وه‌ و مرۆڤی كورد هیچ خه‌ونێكی كۆمه‌ڵایه‌تی و خۆزگه‌یه‌كی مرۆیی و تاكه‌كه‌سی نه‌بێت.
ئه‌وه‌ به‌و مانایه‌ نییه‌ كایه‌ی سیاسی و ده‌سه‌ڵاتی كوردستان فریشته‌ بێ‌ خه‌وش و كه‌موكوڕییه‌ و نابێ‌ كه‌س ره‌خنه‌ی لێبگرێ‌، به‌ڵكو به‌و مانایه‌ی خێره‌ به‌بێ‌ ئه‌وه‌ی ئاگامان له‌ خۆمان بێ‌، هه‌موومان قسه‌ ده‌كه‌ین و كه‌سمان گوێ‌ ناگرین، هه‌موومان باشین و هه‌موومان خراپ، هه‌موومان راستین و هه‌موومان چه‌وت، هه‌موومان یاریكه‌رین و هه‌موومان ناوبژیوان؟
كه‌ماڵ شتێكه‌ هه‌رگیز نه‌ كه‌س و نه‌ هیچ هێز و كایه‌یه‌ك ناتوانێ‌ پێی بگات، كه‌س و كایه‌ و هێزێكیش گومانی له‌و راستییه‌ هه‌بێت و پێی وابێت گه‌یشتۆته‌ كه‌ماڵ و ده‌توانێ‌ موژده‌ی كه‌ماڵ بداته‌ كۆمه‌ڵگه‌، ئه‌وه‌ بۆ خۆی به‌شێكی خه‌وش و كه‌موكوڕییه‌كانێتی.
ئێمه‌ له‌ ناو كۆمه‌ڵگه‌یه‌ك و له‌ جوگرافیایه‌كداین، كه‌ تیایدا به‌قه‌د گه‌نده‌ڵییه‌كانی ده‌سه‌ڵات، كه‌س و هێز و كایه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی مشه‌خۆر هه‌ن، به‌قه‌د بێدادی نێو كایه‌ی سیاسی، كه‌س و نێوه‌ند و كایه‌ی رۆشنبیری نه‌رجسی و هه‌لپه‌رست و ریاباز هه‌ن، بارته‌قای زراوتۆقینی ده‌سه‌ڵات له‌ كرانه‌وه‌ و شه‌فافیه‌ت، گوتاری رووناكبیری جیاوازی كوژ و ره‌هاگه‌ر هه‌ن.
كه‌س گومانی له‌وه‌ نییه‌، كه‌ ره‌وشی سیاسی و هه‌لومه‌رجی كۆمه‌ڵایه‌تی و بواری ئابووری و ژیان و به‌ڕێوه‌بردن و شێوازی فه‌رمانڕه‌وایه‌تی كوردستان، له‌ ئه‌مڕۆیدا پێویستی به‌ چاكسازی و نوێكردنه‌وه‌ و ته‌كاندان هه‌یه‌ بۆ دۆخێكی باش و جوانتر، ئه‌وه‌ش پرۆسه‌یه‌كه‌ پێویستی به‌ هه‌وڵ و توانای هه‌موو لایه‌ك هه‌یه‌، هه‌ر له‌ خودی ده‌سه‌ڵات و كایه‌ی سیاسییه‌وه‌ بگره‌، تا ده‌گاته‌ یه‌ك به‌ یه‌كی تاكه‌كه‌س و كایه‌ كۆمه‌ڵایه‌تی و رووناكبیری و مه‌ده‌نییه‌كانی كوردستان، پرۆسه‌یه‌كه‌ به‌ به‌شینه‌وه‌ی تۆمه‌ت و ناشیرین كردنی یه‌كتری و یه‌كتر سڕینه‌وه‌ بێ‌ ئاكام و مایه‌ پووچ ده‌بێ‌، پرۆسه‌یه‌كه‌ پێویستی به‌ زمانی گوڵ و نیه‌تی پاك و به‌رنامه‌ی پوخت و ته‌بایی كۆمه‌ڵایه‌تی و یه‌ك ئیراده‌ی سیاسی (نه‌ك یه‌ك بیركردنه‌وه‌ و ئینتمای سیاسی)ـه‌وه‌ هه‌یه‌، پرۆسه‌یه‌كه‌ كۆی مه‌ترسییه‌ ناوه‌خۆ و ده‌ره‌كییه‌كان له‌به‌ر چاو بگرێ‌، پرۆسه‌یه‌كه‌ به‌ كون فه‌یه‌كونێك نایه‌ته‌دی و پێویستی به‌ پشوو درێژی و به‌رده‌وامی و سووربوون هه‌یه‌، چونكه‌ هه‌ڵه‌یه‌كی گه‌وره‌ ده‌كه‌ین ئه‌گه‌ر پێمان وابێ‌ به‌ ته‌نها چه‌ند دروشمێك و له‌ سه‌قفێكی زه‌مه‌نی دیاریكراودا ده‌توانین كۆی بارودۆخ و ره‌وشی باو به‌ ئاقارێكی باشتردا ببه‌ین.
له‌و زه‌مه‌نی فرت و فێڵ و به‌رژه‌وه‌ندخوازی و كڵاونانه‌ سه‌ر یه‌كتر و په‌ڕینه‌وه‌ به‌سه‌ر پشتی یه‌كتردا، خه‌ریكه‌ له‌ نێو گێژاوی ئه‌و هه‌موو گوتاره‌ په‌رش و بڵاوه‌ و هه‌راوزه‌نا بێسه‌رووبه‌ره‌دا، سه‌ر له‌ كۆمه‌ڵگه‌ ده‌شێوێنرێ‌، به‌ جۆرێكه‌ هه‌ر كه‌سه‌ و هێزێكه‌ دێت و له‌ روخساردا قه‌دیس و پیاوی نورانییه‌، به‌ڵام هێشتا دیار نییه‌ چه‌ند راستگۆ و چاكه‌، خه‌ریكه‌ هه‌موومان خۆمان له‌و راستییه‌ نه‌بان ده‌كه‌ین، كه‌ له‌ناوه‌وه‌ی هه‌ر یه‌كێكمان شه‌یتانی خه‌توو هه‌ن و دوور نییه‌ له‌ پڕێكا بته‌قنه‌وه‌ و هه‌نبانه‌ی دروشم و هوتافه‌كانمان جارانی سفر بكه‌نه‌وه‌، ئه‌وه‌ نییه‌ كازانتزاكیس ده‌ڵێ‌ " ناخی ئێمه‌ پڕه‌ له‌ تاریكی، پڕه‌ له‌ ده‌نگی وشك و شكاو، پڕه‌ له‌ ده‌عباگه‌لی كوڵكنی برسی ". كێ‌ ناڵی به‌ شێكی زۆری ئه‌و هه‌راو زه‌نایه‌ش به‌رهه‌می ئه‌و باره‌ سایكۆلۆژییه‌ی خاوه‌نه‌كانییه‌تی و له‌ بری (حه‌سه‌ن و حوسێن) شین بۆ (هه‌ریسه‌كه‌) ناكه‌ن؟!
به‌داخه‌وه‌ هه‌رگیز به‌و لۆژیكه‌ی ئه‌مڕۆ، كه‌ بریتییه‌ له‌ گۆڕینه‌وه‌ی تۆمه‌ت و یه‌كتر ناشیرینكردنی نێوان ده‌سه‌ڵات و به‌رامبه‌ره‌كانی، ئه‌سته‌مه‌ بكارین به‌ردێك بخه‌ینه‌ سه‌ر بناغه‌ی خه‌ون و خۆزگه‌ و هیوا مرۆیی و ژیاندۆستییه‌كانمان، كه‌ بانگه‌شه‌ی بۆ ده‌كه‌ین. به‌ تایبه‌تی كه‌ هه‌ریه‌كه‌ و له‌ شوێنی خۆی (كه‌م تا زۆر) به‌شێكی به‌رپرسیارێتی ئه‌و گه‌ره‌لاوژه‌ و بێسه‌روبه‌رییه‌ی ده‌كه‌وێته‌ ئه‌ستۆ، كه‌ ناشێ‌ خۆمانی لێ‌ ببوێرین، كاتێكیش هه‌ر یه‌كێكمان، چ وه‌ك تاكه‌كه‌س، یان هێزی سیاسی و گروپی كۆمه‌ڵایه‌تی و نێوه‌ندی رووناكبیری، به‌ بڕواوه‌ گه‌یشتینه‌ ئه‌و قه‌ناعه‌ته‌ی، كه‌ دیوی یه‌كه‌می ناشیرینییه‌كانی به‌رامبه‌ر و دیوی دووه‌می چه‌وت و چه‌وێڵییه‌كانی خۆمان ببینین و هاوكاری یه‌كتر بین له‌ چاككردنه‌وه‌ و راستكردنه‌وه‌ی یه‌كتر، دڵنیام ده‌توانین زه‌مینه‌یه‌كی باشتر بۆ خه‌ونی نوێبوونه‌وه‌ و خۆزگه‌ی گۆڕان و ئومێدی پێشكه‌وتن بسازێنین، ئه‌گینا هه‌ر هه‌موومان پیاوی باش و كوڕی چاك و مرۆڤی نورانی و قه‌دیس بین، بێ‌ زه‌حمه‌ت كێ‌ و چی چاك بكه‌ین؟!

 

           

 

10/07/2010

 

goran@dengekan.com

 

dengekan@yahoo.com