وتیان به‌عشیقه‌ له‌ژێر ده‌سه‌لاتی ‌‌حکومه‌تی هه‌رێم دا نیه‌..ئه‌ی کۆیه‌ چی؟

وه‌لامێک به‌ سه‌رانی کورد

که‌ژاڵ حه‌مه‌ ره‌شید   

kazhalh@yahoo.com

       

پاش ئه‌وه‌ی ناره‌زایه‌تیه‌کی به‌رین له‌ کوردستان  و هه‌روه‌ها له‌ ئاستی  نێو ده‌وڵه‌تیدا یه‌خه‌ی به‌ ده‌سه‌لاتدارانی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان گرت سه‌باره‌ت به‌ کوشتن و به‌رده‌بارانکردنی به‌ربه‌ریانای "دوعا"، ده‌سه‌لاتداران بۆ خالی کردنه‌وه‌ی شانی خۆیان له‌ به‌رپرسیاره‌تی ئه‌و تاوانه‌ ووتیان به‌عشیقه‌ سه‌ر به‌ناوچه‌ی ژێر ده‌سه‌لاتی ئێمه‌ نییه‌، وه‌کو ئه‌وه‌ی بلێن له‌ کوردستان و ناوچه‌کانی ژێر ده‌سه‌لاتی ئه‌وان که‌م ژن تیرۆر ده‌کرێت، که‌م ژن ئه‌تک ئه‌کرێت، که‌م ژن ناچار به‌ خۆکوشتن و خۆسوتاندن ده‌کرێت،،،.زۆری نه‌برد رووداوی درندانه‌ی کوشتنی "شه‌وبۆ" له‌ رۆژی 12-5-2007 هه‌ر دوای ته‌نها 35 رۆژ به‌سه‌ر کاره‌ساته‌که‌ی  به‌عشیقه‌دا پاکانه‌کانی ئه‌وانی ته‌ریک کرده‌وه‌و جاریکی تر به‌رپرسیاره‌تی له‌ئاست کوشتنی دوعاو شه‌وبۆو هه‌زاران ژنی  تر یه‌خه‌ی  پێگرتنه‌وه‌.  ئێستاش پێش ئه‌وه‌ی ده‌ست بکه‌م به‌م نوسینه‌ هه‌واڵێکی ترم خوێنده‌وه‌ ‌‌سه‌باره‌ت به‌‌ کچێکی ته‌مه‌ن 12 ساڵان به‌ ناوی ئامینه‌وه‌ که‌ له‌ رۆژی 5--20075 دا له‌لایه‌ن باوکیه‌وه‌ کوژراوه‌ له‌ هه‌ولێر به‌رامبه‌ر وه‌زاره‌تی مافی مرۆڤ، دوای ئه‌وه‌ی باوکی پێی وابوه‌‌ که‌ په‌یوه‌ندی له‌گه‌ڵ کورێکی دراوسێیان هه‌بوه. ‌                                                                   

فلیمی به‌ردبارانکردنی "دوعا" له‌هه‌ندێک له‌ ته‌له‌فزیۆن و میدیاکانی جیهانه‌وه ‌پیشاندراو له‌لایه‌ک ده‌سه‌ڵاتی حکومه‌ته‌که‌ی کوردستانی پێ رسوا بوو، له‌لایه‌کیتریش ئه‌و فه‌رهه‌نگ وکولتورو دینه‌ی پێ رسواو شه‌رمه‌زاربوو که‌ هه‌ندێک فه‌خرو شانازی پێوه‌ده‌کات. مه‌سعود به‌رزانی ته‌نانه‌ت له‌کۆنگره‌کانی برۆکسل و به‌رلینیش  روبه‌روی ئه‌م باسه‌و ئه‌م روداوه‌ کرایه‌وه‌و ئه‌و دیمۆکراسیه‌ی ئه‌وان له‌کوردستان باسی ئه‌که‌ن خرایه‌ ژێر پرسیاره‌وه‌.  ده‌سه‌ڵات داران له‌ژێر فشاری ناره‌زایه‌تی خه‌لکدا هه‌ندێ جار  ده‌که‌ونه‌ هه‌ڵه‌وه‌و دان به‌ راستیدا ده‌نێن.  نێچیرڤان به‌رزانی له‌ کۆنگره‌یه‌کی رۆژنامه‌وانیدا له‌ شاری هه‌ولێر له‌ وه‌ڵامی پرسیاری رۆژنامه‌وانێکدا ووتی "له‌ کوردستان تاوانی زۆر گه‌وره‌ به‌رامبه‌ر به‌ ژنان ده‌کرێت"

له‌لایه‌کی تره‌وه‌ له‌ راپۆرتیکدا که‌داویانه‌ به‌ ئه‌منستی ئه‌نته‌ر ناسیۆنال ده‌لێن( له‌کوردستان له‌ دوای سالی 2002 وه‌ وه‌ دوای ئه‌وه‌ی که‌ ریفۆرممان له‌ یاسای "غسل العار" کردوه‌ ته‌نها 40 حاڵه‌تی کوشتنی ناموسی هه‌یه‌).  ئه‌گه‌ر ته‌نها سه‌یری لاپه‌ره‌و گۆڤارو رۆژنامه‌ کوردیه‌کان بکه‌ین   ئه‌بینن که‌ زۆربه‌یان لانی که‌م له‌هه‌ر ژماره‌یه‌کیدا هه‌والێکی تیرۆری ژنان یان خۆکوشتن و خۆسوتاندنی بڵاو کردۆته‌وه‌. ئه‌مانه‌و سه‌ره‌رای ده‌یان و سه‌دان تاوانی تر که‌ که‌س پێیان نازانێت و نازانین چۆن دیزه‌ به‌ ده‌رخۆنه‌ کراون.       

ده‌سه‌ڵاتداران بۆ سپیکردنی رووی دیمۆکراسیه‌که‌یان باسی ریفۆرم له‌ یاسادا ده‌که‌ن، به‌ڵام چۆن ریفۆرمێک، بێبایه‌خ و پوچ.  ئه‌مه‌ چ ئاڵ و گۆریکی پووچه‌ ژن له‌سه‌ر په‌یوه‌ندی سێکسی  نه‌کوژریت بدرێت به‌ دادگا با زیندانی کرێت. من باوه‌ر ناکه‌م تا ئێستا ئه‌م یاسایه‌ کاری له‌سه‌ر ته‌نها که‌یسێکیش کردبێت. له‌ کوردستان به‌و فه‌رهه‌نگ و نه‌رریته‌وه‌ که‌ رۆژانه‌ تاو ده‌درێت که‌س ناچێت خیزانه‌که‌ی یان کچه‌که‌ی... بدات به‌دادگا به‌تاوانی په‌یوه‌ندی سێکسی، له‌ هه‌ر حاڵه‌تیکدا کوشتنه‌که‌یان پێ باشتره‌و گه‌ر کاره‌کاشیان که‌شف بوو ئه‌وا سزاکه‌ی ته‌نها ماوه‌یه‌کی کورتی زیندانیه‌و ئه‌ویش ئیداره‌و ده‌وڵه‌ت خۆشبێت به‌ پاره‌و به‌ واسته‌ چاره‌سه‌ر ده‌بێت.  له‌راستیدا ده‌سه‌ڵاتداران نه‌ک کۆمه‌ک به‌ مه‌سه‌له‌ی ژنان ناکه‌ن و مه‌به‌ستیان یاسا گۆرین نیه‌ باڵکۆ هه‌ر خۆیان زۆر کات بونه‌ته‌ سه‌رپه‌ناو حه‌شارگه‌ی تاوانباران.  له‌به‌رامبه‌ر گه‌وره‌ترین تاواندا که‌ تیرۆره‌ تاوانباران به‌که‌فاله‌ت و پاره ئازاد ده‌که‌ن و‌ کێشه‌که‌ ده‌برێننه‌وه‌ یان ده‌یده‌نه‌ ده‌ست سوڵحی عه‌شایه‌ری. که‌یسی تیرۆر کردنی مه‌هابات عه‌بدڵا و جوان عه‌بدڵا له‌لایه‌ن ساله‌ مزه‌ڵییه‌وه‌ نمونه‌ی ئه‌و راستیانه‌ن.                     

ئه‌وان ئه‌گه‌ر باسی یاسا گۆرین و کۆمه‌ک کردن ده‌که‌ن به‌ مه‌سه‌له‌ی ژنان کامه‌یه‌ پرۆژه‌و خزمه‌ت گوزاریه‌کان له‌م باره‌یه‌وه‌؟ کامه‌یه‌ دایه‌نگاو یانه‌و خزمه‌تگوزاری پێوه‌ست له‌م باره‌یه‌وه‌؟ کامه‌یه‌ به‌رنامه‌و پرۆگرامی تایبه‌ت بۆ راستکردنه‌وه‌ی فه‌رهه‌نگ و نه‌ریتی خاڵک سه‌باره‌ت ب مه‌سه‌له‌ی شه‌ره‌ف و مافه‌کانی ژنان.  له‌ راستیدا ئه‌گه‌ر به‌ ته‌مای بنه‌ماڵه‌یه‌کی وه‌ک به‌رزانی بین بڵێن ژنان ئه‌بێ ئازاد بن ئه‌بێ وه‌کو ژنانی بنه‌ماڵه‌که‌ی خۆیان سه‌ر که‌ین به‌کۆشی خۆماندا تا که‌س نه‌مان بینێ و نه‌مان ناسێ.         

---------------------------------------------                                                

سه‌چاوه‌کان:

1- AMNESTY INTERNATIONAL

Public Statement

AI Index:  MDE 24/033/2007    (Public)

News Service No:   091                                        

9 May 2007

2-AMNESTY INTERNATIONAL

Public Statement

AI Index:  MDE 14/027/2007    (Public)

News Service No:   084                                        

27 April 2007

 

3- هه‌فته‌نامه‌ی جه‌ماوه‌ر ژماره‌ 225 ،28/5/2007

       

 


 

           

 

11/01/2011

 

goran@dengekan.com

 

dengekan@yahoo.com