ئەو دەقە شیعرییانەی كە ئەمساڵ ناویان لە هەژدەهەمین فێستیڤاڵی گەلاوێژ دەرچوو، بەشێوەیەكی گشتی جیاوازییەكی زۆر هەبوو لەنێوانیاندا، هەم لە ڕووی فۆڕم و تەكنیك و زمان و واتاسایی و زۆر شتی تریش. بەڵام ئەوەی كەمێك لە ئەدەب تێبگات، هەر بەخوێندنەوەی تەواوی دەقە شیعرییەكان، ئیتر لەوە تێدەگات، كامە شیعر ئەو هێزە ناوەكییەی لەخۆیدا هەڵگرتووە و هاوسەنگە بە پێوەرە هەنووكەییەكانی هەڵسەنگاندی شیعر لەم سەردەمەداو شیاوی بەشداربوونەو شیاوی خەڵاتە؟ یاخود تێدەگەین ئەو شیعرانە كامانەبوون كە بەڕاستی دەتوانن شیعر بن؟ بەڵام ئەوەی سەرنجی منی ڕاكێشا لیژنەی هەڵسەنگاندن بوو! لەوەش سەیرتر ئەنجامەكان بوو.
ئەو سێ دكتۆری زانكۆ كە وەك لیژنەی هەڵسەنگاندنی شیعر دانرابوون، لە وتارە هاوبەشەكەیاندا كە ( د. ئازاد ئەحمەد) كە سەرۆكی لێژنەكە بوو، ئاماژەی بەوەكرد، هەریەكەیان چەندان لێكۆڵینەوەی ئەكادیمی و زانستییان هەیە لەبارەی شیعری شاعیرە هاوچەرخەكانی كوردەوە. لەكاتێكدا شیعری ئێستا بەجۆرێك لە جۆرەكان، دابڕاوە لەو ستایلە شیعرەی كە بەڕێزیان باسیان لێوە دەكرد.
لەڕاستیدا لای هەموومان ڕوونە، حاڵی زانكۆ لەم وڵاتەدا چۆنە و لە چ ئاستێكی زانستی سەردەم دایە؟ لای هەمووان ڕوونە ئەدەبیات و بەتایبەت شیعر پرۆسەیەكە كە پتر پەیوەندی بە ناوەوەی مرۆڤ و هەست و ئەو نەستە سەیر و سەمەرەیەوە هەیە كە مرۆڤە ئاساییەكان نییانە! بۆیە ئەستەمە لەم وڵاتەدا، بتوانین باوەڕ بە ئەكادیمایی ئەدەبی بكەین. بەدەر لەمەش، خودی ئەو كارەی كە مامۆستای ئەكادیمی ڕادەسپێرێت بۆ هەڵسەنگاندنی شیعری تازە، خۆی لەخۆیدا هەڵەیەكی كوشندەیە و وادەكات بنەماكانی هەڵسەنگان كۆنكرێتی بن و بڕاوەبن، بەڵام لە ڕاستیدا بنەما و پرەنسیپی هەڵسەنگاندن بۆ ئەدەبیات لە سەردەمێكەوە بۆ سەردەمێكی دیكە گۆڕانكاری بەسەردا هاتووە و ئەم گۆڕانكارییەش بەردەوامی دەبێت. چونكە ئەدەبیات یەكێك لە جوانییەكانی ئەوەیە كە هەمیشە لە پرۆسێسێكی گۆڕاندایە، هەمیشە و لە هەموو كاتەكاندا بەشێكی گەورە لە داهێنان لە ناوەوەی خۆیدا هەڵدەگرێت. بۆیە كارێكی بێمانایە هەڵسەنگاندی شیعر قاڵبێكی ئەكادیمی بێت و وەك شایەن و تەرازوو شیعری پێ بكێشرێت!
ئەنجامەكانی ئەمساڵی گەلاوێژ بۆ شیعر لای بەشێكی زۆری ڕەخنەگران و نووسەران و ئەو كەسانەی توانییان تەواوی دەقە شیعرییەكان بخوێننەوە، هەتا بڵێی شۆك ئامێز بوو. لێرەدا باس لە شتێكی تر بكەین، ئەوەیش دەرچوونی هەندێ شیعربوو بۆ پێشبڕكێ كە لە ڕاستیدا ئەو شێوازە لە شیعر و لە ئەدەبیاتی ئێمەدا كۆتایی هاتووەو دەتوانین بڵێین: كاری خۆیان كردووە لە ساڵانی ڕابردوودا. بۆیە لە ئێستادا شیعر لە فۆڕمێكیتر و لە دروستكردنی زمانێكیتر و ئیشكردنێكیتر لە ناوەوەی مرۆڤدا خۆی بەیان دەكات. دەتوانم بڵێم، ئەوە بێخەبەری لیژنەی ئەكادیمییە لە شیعر، كە شیعرگەلێكی وەها ناویان دەردەچێت و زۆر شیعری دیكەش ناتوانن بەشداربن. با لەوە بگەڕێین! ئەوەی خاڵی بنەڕەتییە لای من بۆ قسەكردن، ئەنجامەكانی بواری شیعر بوو. لە هەموو ساڵانی پێشووی فیستیڤاڵدا ئەوانەی كە دەبوونە براوەی خەڵات، بەجۆرێك لە جۆرەكان ستایل و فۆڕم و زۆر شتی تری شیعرەكانیان زۆر لەیەكەوە نزیك بوو، بەڵام ئەمساڵ جیاواز لە ساڵان ئەو شیعرانەی بوونە براوەی خەڵات، جیاوازییەكی زۆر لە نێوانیاندا هەبوو، هەم لە ڕووی زمانەوە، هەمیش لە ڕووی بابەت و فۆڕم و تەكنیكەوە. لەوەش گرنگتر ئەوە بوو كە شیعری تێدا بوو، بەراستی شیاوبوو بۆ خەڵات و هاوكات خەڵاتیشی نەبرد! شیعریش هەبوو خەڵاتكراو و شیاوی خەڵاتەكە بوو. بەڵام لە دەرەوەی ئەم دوو حاڵەتە، شیعرگەلێك بوونە خاوەن خەڵات كە لە هەموو ڕوویەكەوە زۆر لەوە سادە و ساناترن كە ببنە شیعرێكی باش! زۆر لەوە لاوازتربوون كە لەوەها فیستیڤاڵێكدا بەشدارببن.
دەمەوێت بڵێم، كەسانی ئەكادیمی و پياوانی زانكۆ لە زانكۆكاندا بەرهەمیان چی بووە؟ جگە لە ڕەخنەگرتن و شكاندنی ئەو گەنجانەی كە سنوورە وەهمییەكانی محازەرە دەشكێنن! لەوەها دۆخێكدا دەبێت ڕۆڵیان چی بێت بۆ هەڵسەنگاندنی ئەدەب، بەتایبەت شیعر؟ لەكاتێكدا ڕوونە كە بەردەوام ئەدەب بووە وایكردووە كە پێوەر دروست بێت، ئەدەب وادەكات قوتابخانە ئەدەبییەكان دروست بێت، نەوەك پێشوەختە جێگایەك هەبێت بۆ بەرهەمهێنانی ئەدەب. بۆیە بەكورتی تەنیا دەمەوێـت بڵێم: ئەمساڵ لێژنەی شیعر، هەم جێگەی پرسیاری هەمووانەو هەمیش جێگەی گومان !


ئه‌م وتاره‌ له‌ ژماره‌ (١١٤)ی هه‌فته‌نامه‌ی نسێ دا بلاوبۆته‌وه‌