|
حه‌مه‌عه‌باس، له شیعردا په‌نا ناباته به‌ر
ئاڵۆزكردنی ده‌ق و زمان، بگره به‌وپه‌ڕی ساده‌یی و به
زمانێكی ڕه‌وان و بێگرێ مه‌به‌ستی خۆی ده‌پێكێ.
هیچ كارێكی ترم نییه
هیچ كارێكی تریش نازانم
بۆیه به ناچاری ده‌ژیم
هه‌موو به‌رهه‌مێكی ئه‌ده‌بی، كه‌م تا زۆر، خاوه‌ن ڕه‌هه‌ندێكی
ده‌روونییه به‌شێوه‌یه‌كی ڕاسته‌وخۆ، یان ناڕاسته‌وخۆ،
باری ده‌روونی خاوه‌ن به‌رهه‌مه‌كه به‌رجه‌سته ده‌كات.
نیزار قه‌بانی (1923 – 1998) ده‌ڵێت:( ده‌مه‌وێت هه‌موو
ڕۆژێك دیوارێكی نوێ بشكێنم و له په‌نجه‌ره و ده‌رگاكانه‌وه
بچمه نێو ماڵی جه‌ماوه‌ره.) باوه‌ڕی ڕه‌هام به‌وه
هه‌یه كه شیعرنووسین بۆ خه‌ڵكه.
ته‌نیا ژیان خۆڕاییه‌و
هیچیتر نا
براده‌رێك ڕاستی گوت: مردنیش
دونیای شیعر ئاڵۆزو پڕ نهێنییه، هه‌مان ئه‌و
نهێنییانه‌ن تاوه‌كو ئێستا گینگڵی داهێنانی شاعیره‌كان
له ناو باوه‌شی نادیاری خۆیان ده‌شارنه‌وه، شیعر هه‌موو
ئه‌زموونه‌كان كۆده‌كاته‌وه‌و ناخی خاوه‌نه‌كه‌ی نیشان
ده‌دا، شیعر له دایك بووی هه‌مان ئه‌و ساته‌وه‌خته‌یه
كه مرۆڤه‌كه ده‌ینووسێ، وه‌ك هێزێكی ئینسانی گه‌وره،
كار بۆ بوونی مرۆڤ له ڕووی وجودییه‌ته‌وه ده‌كات،
كار بۆ داڕشتنی نه‌مریی ئینسان ده‌كات به زمانێكی به
هێز.
شێركۆ بێكه‌س (1940 _2013 ) ده‌ڵێت:( یه‌كێك له سه‌رمایه
گه‌وره‌كانی شاعیر "سامانی وشه‌یه"، دیاره ئه‌وه‌ی
ڕێژه‌ی ئه‌م سامانه‌ی زۆرتر و ده‌وڵه‌مه‌ندتر بێ، ده‌توانێ
باشتر گه‌مه‌كانی خۆی ئه‌نجام بدا و، ئه‌مه‌یش ڕه‌نگه
به‌هه‌موو شاعیرێك نه‌كرێ.) گه‌ڕان به‌دوای جوانی و
چێژوه‌رگرتن له دۆزینه‌وه‌ی جوانی، سیفه‌تی هه‌ره
دیاری ئینسانه كه بووه‌ته هۆی ئه‌وه‌ی له بوونه‌وه‌ره‌كانی
تری جیابكاته‌وه. هه‌موو داهێنانه ئه‌ده‌بی و هونه‌ریه‌‌كانیش
گه‌ڕانه به‌دوای جوانیدا. كه بچینه ناو چه‌مكی شیعر،
ئیدی زه‌مه‌نی كپی ته‌واو ده‌بێ و ژاوه‌ژاوه ده‌ست
پێ ده‌كات، ئه‌وه‌ی خه‌ریكی شیعر بێت ده‌بێ ده‌ستبه‌رداری
ژیانێكی ئاسووده و رۆحێكی حه‌ساوه بێت، ئاسووده‌یی
و ڕۆحێكی حه‌ساوه له‌ناو ماڵی شیعردا جێگه‌یان
نابێته‌وه. شیعر پرسیار له‌و شتانه ده‌كات كه هه‌رگیز
وه‌ڵامیان نییه، حه‌مه عه‌باس بێهووده وه‌ڵامی وه‌همی
ئه‌وان ده‌داته‌وه.
خه‌وم دێ
ده‌ترسم بمرم و
ژیان
به‌شی تێر خه‌وبوونم نه‌كات
شیعر هونه‌رێكی پڕ ورده‌كارییه و به سانایی ناخوڵقێ،
به‌ڵكو شاعیر بۆ هه‌ر شیعرێك ژانی تایبه‌تی خۆی هه‌یه،
هه‌ر شتێك كه ڕوو ده‌دا له‌ناو شیعری شاعیر ڕه‌نگ ده‌داته‌وه،
كه‌وابوو شاعیر ڕۆڵێكی گرنگی له‌ناو خه‌ڵكدا هه‌یه.
له پڕۆسه‌ی نووسیندا، ئه‌و، هه‌وڵی داوه كۆپی هیچ كه‌سێك
نه‌بێت، ده‌نگێكی جیاواز بێت و، له هیچ كه‌سێكی تر نه‌چێت،
ئه‌وه‌یشی له‌نێو ده‌قه‌كاندا به ئاشكرا ڕاگه‌یاندووه.
ستیانی گه‌وره‌و بچووك
نه‌رم و توند
به‌هه‌موو شێوه و ڕه‌نگه‌كانیه‌وه
هه‌مووم كڕین
ئه‌م بازاڕه یه‌ك ستیانی لێ نه‌ماوه
ئێستا
له خوا ده‌پاڕێمه‌وه
هه‌موو ستیانه‌كانم بۆ
پڕ پڕ بكا له مه‌مك
شیعری بێ خوێنه‌ر یان دوور له خوێنه‌ر له پردێكی
ڕووخاو ده‌چێ. شاعیر له فڕین ماندوو نابێت، به‌و مه‌له‌وانه
ده‌چێت، كه له ڕووباری پاكی زماندا باسك داوێ. سه‌ره‌ڕای
چێژ، ده‌بێت شیعر پرسیار بووروژێنێ.
من مه‌حكوومم به چاوه‌ڕوانی
جگه له چركه قورس قورسه‌كانی چاوه‌ڕوانی
چیترم به‌ده‌سته‌وه‌یه
بۆ هه‌ڵاتن له چاوه‌ڕوانی؟!
شیعر یه‌كێك له سه‌ره‌كیترین و ده‌وڵه‌مه‌ندترین
ژانری ئه‌ده‌بیاتی كوردییه، به ده‌یان شاعیر ده‌قی
جوانیان پێشكه‌ش كردووه، "حه‌مه‌عه‌باس"یش یه‌كێكه
له‌و شاعیرانه.
ژیان شه‌رم ناكات
ناشترسێ
دێ
خه‌ونه‌كانمان تاڵان ده‌كاو
ته‌رمه‌كانمان جێده‌هێڵێ
شاعیر و نووسه‌ری ئه‌مریكایی "دانا جیویا" ده‌ڵێت:( گه‌شه‌كردنی
شیعر، له دیارده‌یه‌كی گه‌مارۆدراو ده‌چێت كه چه‌ندین
ساڵه توێژێكی پیشه‌گه‌ری بنكه‌فره‌وان بۆ به‌رهه‌مهێنانی
شیعری تازه‌و خوێندنه‌وه دروستی كردبێ.) به‌رهه‌می ئه‌ده‌بیی
سه‌ركه‌وتوو ئه‌وه‌یه كه ماوه‌یه‌كی زۆر كاریگه‌ری
به‌سه‌ر خوێنه‌ره‌وه به‌جێ بهێلێ.
|
