له‌ پلانی گرتنه‌وه‌ی موسڵ-دا یه‌په‌گه‌ و یه‌په‌ژه‌ و گه‌ریلاکانی باکوور، ده‌بێت زۆر به‌ ئاگابن
زاهیر باهیر – له‌نده‌ن
 





پیلان و پلانه‌کانی تورکیا و قه‌ته‌ر و حکومه‌تی هه‌رێم، دژی ڕۆژاو و کانتۆنه‌کانی ، به‌رده‌وامه‌. ئاشکراکردنی دۆکۆمێنته‌ نهێنییه‌کانی نێوانیان و کۆبونه‌وه‌ و دیداره‌کانیان، له‌ لایه‌ن ویکیلیکسه‌وه‌، له‌ پلانکردن و پیلانگێڕاندا، ئیدی گومانی نه‌هێڵایه‌وه‌ که‌ ئه‌و 3 لایه‌نه‌ ‌ به‌رده‌وامن له‌ کنه‌ کردن له‌ دژی‌ کوردانی ڕۆژاوا و باکوور و بزوتنه‌وه‌که‌یان.
هه‌ر وه‌کو چۆن داگیرکردنی موسڵ ، به‌ قازانجی تورکیا و قه‌ته‌ر و حکومه‌تی هه‌رێم له‌ سه‌رو هه‌مووشییه‌وه‌ ‌ بارزانی و ده‌ستوپێوه‌نده‌که‌ی گه‌ڕایه‌وه‌ ، گومانی تیادا نییه‌ که‌ ڕزگارکردنیشی ، گه‌ر ئه‌و هێزانه‌ی سه‌ره‌وه‌، به‌ ئاگا نه‌بن ،هه‌ر هه‌مان سه‌ره‌نجام به‌ده‌سته‌وه‌ ده‌دات.
ئه‌و 3 لایه‌نه‌ له‌ سه‌راپای سیاسه‌ته‌کانیاندا بۆ ڕوخاندنی کانتۆنه‌کانی ڕۆژاوا و هه‌ره‌سهێنان به‌ بزوتنه‌وه‌ی جه‌ماوه‌ی ئه‌وێ ، هه‌ر له‌ داگیرکردنی موسڵ و هێڕشکردنه‌ سه‌ر کۆبانی ، کردنی کاری تیرۆریستیانه‌ و تێشکان له‌ پلانی زۆنی دژه‌فڕین له‌ ڕۆژاوا و پلانی هاوکاری نێوان تورکیا و سعودییه‌ بۆ هاتنه‌ ناوه‌وه‌ی ڕۆژاو و لیدان له‌ هێزه‌کانی یه‌په‌گه‌ و یه‌په‌ژه‌ به‌ناوی شه‌ڕی دژه‌ تیرۆر ، تێشکان . پلانی هه‌نوکه‌ ‌ " گرتنه‌وه‌ی موسڵه‌"، که‌ له‌م پلانه‌دا پیلانێکی دیکه‌ی کوشنده‌ خۆی مه‌ڵاسداوه‌ ، که‌ ئه‌ویش گێڕانی پیلانی جه‌نگێکی خوێناوییه‌ . جه‌نگێك گه‌ر یه‌په‌گه‌ و یه‌په‌ژه‌ و گه‌ریلاکان زۆر به‌ وردی به‌ ئاگا نه‌بن و تاکتیکی خۆیان نه‌گۆڕن ، تێوه‌ی ده‌گلێن و گریمانی له‌ده‌ستدانی هه‌موو ده‌ستکه‌وته‌کانی ‌‌ رۆژاوای، تیادا ده‌کرێت .
‌ چۆنێتی پلانه‌که‌:‌
هاتنی پاری سوپای تورکیا بۆ عێراق و نیشته‌جێبوونیان له‌ نزیك موسڵه‌وه‌، هۆکاری زۆری هه‌یه‌ ، یه‌کێك له‌وانه‌: فشار خستنه‌ سه‌رعێراقه‌ له‌ ناکۆکی دێرینه‌یدا له‌سه‌ر ویلایه‌تی موسڵ. هۆکاره‌کانی دیکه‌: دوای تێشکانی تورکیا و داعش له‌ کۆبانی، تورکیا به‌ پێویستی زانی که‌ به‌رگری و پارێزگاری له‌ هێزه‌کانی داعش بکات تاکو گه‌ر له‌ موسڵ شپرزه‌کران به‌ سه‌لامه‌تی بگه‌نه‌وه‌ ڕه‌قه‌ و شوێنه‌کانی خۆیان، بۆ پاراستنی شاحینه‌کانی بردنی نه‌وتی ‌ هه‌رزانی کوردستان‌ بۆ تورکیا و داعش ، بۆ فشارخستنه‌ سه‌ر یه‌په‌گه‌ و یه‌په‌ژه‌ و گه‌ریلاکانی که‌ له‌وێ وه‌کو هێزێکی کاریگه‌ر بنه‌ی خۆیان هه‌ڵدابوو، بۆ یارمه‌تی و پشتگیری پێشمه‌رگه‌کانی پارتی له‌کاتی شه‌ڕ له‌ نێوانی ئه‌وان و هێزه‌کانی ڕۆژاوا و باکور و هێزی خودی ئیزیدییه‌کانیش. هۆیه‌کی دیکه‌ی گرنگتریش هه‌یه‌ که‌ ئه‌ویش له‌ هێڕشی گرتنه‌وه‌ی موسڵدا بتوانرێت ئاکامی جه‌نگه‌که‌ به‌ گوێره‌ی نه‌خشه‌ و پلانه‌کانی ئه‌مان ، بڕوات‌ ، که‌ ئه‌ویش ڕێگه‌ خۆشکردنه‌ و هاوکاری داعشه‌ له‌ کاتی تێشکانیاندا به‌ کشانه‌وه‌یان‌ به‌ره‌و جه‌زیره‌ نه‌ شوێنێکی دیکه.
به‌ بۆچونی من ئه‌مه‌ پلانێکه‌ و هه‌ر له‌ مێژه‌ داڕێژراوه‌ که‌ له‌ هێڕشی گرتنه‌وه‌ی موسڵدا هێزه‌کانی داعش هیج په‌نایه‌کی دیکه‌یان نییه‌ جگه‌ له‌ پاشه‌کشه‌کردنیان ، پاشه‌کشه‌کردنیشیان هه‌ر ده‌بێت له‌ سنوری ' ڕبیعه‌' وه‌ بێت که‌ ئێستا زۆربه‌ی زۆری ئه‌و ناوچانه‌ له‌ ژێر کۆنترۆڵی هێزه‌کانی پارتیدایه‌ . له‌م حاڵه‌ته‌شدا ده‌رگه‌ کردنه‌وه‌ بۆیان و کردنیان‌ به‌ کانتۆنی جه‌زیره‌دا و هه‌ڵگیرسانی ئه‌و شه‌ڕه‌ له‌وێ، تاکو پلانه‌ نه‌خشه‌کێشراوه‌که‌ ، سه‌ربگرێت. ئه‌وه‌شی که‌ کارئاسایی بۆ ئه‌و پلانه‌ ده‌کات هه‌بوونی هێزی سه‌ره‌کی' ئه‌نه‌که‌سه' یه‌‌ ، که‌ سه‌ر به‌ پارتین و خاوه‌نی هێزی چه‌کداری شاراوه‌ی خۆیانن گه‌ر له‌ شانی داعشه‌وه‌ شه‌ڕ دژی هێزه‌کانی ڕۆژاوا و هاووڵاتیانی جه‌زیره‌ش ، نه‌که‌ن، ‌ به‌ دڵنیاییه‌وه ئه‌وه‌‌ له‌ هه‌موو بواره‌کاندا ، هه‌موو هاریکارییه‌کیان، پێده‌که‌ن.
هێزه‌کانی ڕۆژاوا و گه‌ریله‌کانی په‌که‌که‌ له‌ باشووردا، له‌ گرتنه‌وه‌ی موسڵدا ‌ ده‌بێت کار بۆ پوچه‌ڵکردنه‌وه‌ی ئه‌و تاکتیکه‌ی تورکیا و بارزانی‌ ، بکه‌ن. باشتر وایه‌ که‌ ئه‌وان ته‌نها به‌شدارییه‌کی ره‌مزی بکه‌ن. تاکتیکی سه‌ره‌کی ئه‌وان ده‌بێت کۆکردنه‌وه‌ی هێزه‌کانیان، له‌ پشته‌وه‌ی هێڵی شه‌ڕ بێت و به‌رگرتن بێت له‌ هێزه‌کانی داعش له‌ کشانه‌وه‌یاندا له‌ موسڵ تاکو به‌ره‌و ڕه‌بیعه‌ و له‌وێشه‌وه‌ بۆ جه‌زیره، هه‌ڵنه‌یه‌ن‌ . لێره‌دا گرنگه‌ که‌ ڕێگا نه‌درێت که‌ داعش به‌ره‌و جه‌زیره ملبنێت ، به‌ڵکو ده‌بێت ئه‌وه‌نده‌ی بکرێت ته‌فروتونا بکرێن ، ئه‌وه‌شی که‌ مایه‌وه‌ به‌ دیوی ‌ ناوچه‌کانی عێراق و باشووردا، بشکێنرێنه‌وه‌، تاکو شه‌ڕه‌که‌ی ‌ ئاینده‌ش‌ بکه‌وێته‌ ئه‌ستۆی ئه‌وان، هه‌ردوولایان. خولقاندنی ئه‌و کاره‌ساته‌ی که‌‌ کوردستان و عێراق، پیایدا تێده‌په‌ڕن ‌ و قرانکردنی ئێزیدییه‌کان، حکومه‌تی عێراقی و حکومه‌تی هه‌رێم، به‌تایبه‌تی بارزانی، لێی به‌رپرسن ‌، که‌واته‌ چۆنیان خولقاندووه‌ با ئاواش چاکیکه‌ن
من به‌ گرنگی ده‌زانم ‌ هێزه‌کانی ڕۆژاوا له‌ کانتۆنی جه‌زیره تووشی ئه‌و شه‌ڕه‌ی داعش ‌ نه‌بن تاکو بتوانن پارێزگاری له‌ ده‌ستکه‌وته‌کانی ڕۆژاوا بکه‌ن ئه‌ویش به‌ پوچه‌ڵکردنه‌وه‌ی ئه‌و تاکتیکه‌یه‌ که‌ له‌ مێژه‌ دژیان دانراوه. ‌ ‌
 


01/08/2016
 

           

 

16/08/2016

 

goran@dengekan.com

 

dengekan@yahoo.com